Page 252 - Di san van hoa An Duong
P. 252
được lát bằng gạch bát mầu đỏ, có kích thước lớn. Từ sân phía trước bước lên
đình qua năm bậc cấp. Thềm hiên, bậc cấp đều được lát cùng loại gạch bát mầu
đỏ với sân đình.
Đình An Dương Đoài là ngôi đình có kích thước, quy mô khá to lớn nhìn về
hướng Tây, hướng của sự hài hòa, hội hợp âm dương, ngũ hành. Đình được phục
dựng lại năm 2006, xây theo thức mái chéo đao tầu góc, lợp ngói mũi, mặt tiền có
ba gian cửa. Trên mái đình được đắp trang trí theo các thức truyền thống như: bờ
giải, bờ nóc, bờ guột đắp hoa chanh kép, giữa đỉnh bờ nóc đắp lưỡng long chầu
nguyệt, hai đầu bờ nóc đắp kìm ngậm bờ nóc, đuôi kìm tạo thành những vòng
tròn, biểu hiện của vân tụ, ước vọng mưa thuận gió hòa của cư dân nông nghiệp.
Khúc nguỷnh là điểm giao giữa bờ giải, bờ guột được đắp con sô, trông như hai
con lân trong tư thế nhìn xuống cửa đình để soi dọi, kiểm soát tâm hồn của mọi
người khi đến cõi thiêng. Các đầu đao đắp tổ hợp rồng chầu, phượng múa, lân
cưỡi mây. Nhìn chung, tuy ngôi đình mới được phục dựng, song các phần trang
trí đắp vẽ cân đối hài hòa, đường nét mềm mại, chau chuốt, cốt cách hình dáng
các linh vật, con giống đạt được nét mỹ thuật khá hoàn hảo. Do vậy, nhìn tổng thể
tòa đại bái phía ngoài trông đẹp mắt và tạo cảm giác ngôi đình đồ sộ, cổ kính,
thiêng liêng. Cửa ba gian tòa đại bái làm theo thức cửa cổ, cửa thùng khung
khách và bằng gỗ tốt. Hai tường phía trước gian hồi tòa đại bái trổ của sổ tròn,
trong ô đặt tấm đan hình chữ thọ cách điệu. Phía bên ngoài cửa sổ đắp trang trí
diềm tạo cho cửa sổ đẹp hơn.
Đình An Dương Đoài có kiến trúc mặt bằng chữ đinh, gồm năm gian đại
bái và ba gian hậu cung, trong đó có một gian cung cấm. Hệ thống khung chịu
lực của ngôi đình làm bằng bê tông cốt sắt. Tòa đại bái cấu trúc bốn bộ vì, vì bốn
hàng chân cột, các bộ vì kết cấu theo thức chồng thuận, trụ trốn, giá chiêng.
Trên các thân thuận đều đắp nổi đề tài lá lật, các thuận kê trên nhau qua đấu
vuông thắt đáy. Đấu được đắp nổi trang trí hoa văn hoa sen. Trên các bảy hiên
cũng được trang trí đắp nổi đề tài lá guột. Toàn bộ hệ thống vì của tòa đại bái
được liên kết, khóa chặt với nhau bằng hệ thống xà đai chắc khỏe, xà đai tạo
dáng vỏ măng.
Tòa hậu cung đình, kết cấu bộ khung gồm ba bộ vì, các bộ vì cấu trúc và
trang trí đắp vẽ tương tự như tòa đại bái. Trước cung cấm là hệ thống cửa, cửa
đóng theo kiểu cửa cổ, cửa thùng khung khách. Ngưỡng cửa giữa khá cao, dân
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 252