Page 256 - Di san van hoa An Duong
P. 256
ĐÌNH NAM, Xã NAM SƠN
ình Nam, còn gọi là đình Lương Quán, thuộc thôn Lương Quán, xã
ĐNam Sơn, huyện An Dương, thành phố Hải Phòng. Đình Nam, tức là
đình ở phía Nam của làng Lương Quán trước đây, cũng là cách gọi để phân biệt
giữa các đình trong cùng một làng. Do trước đây làng Lương Quán có ba đình:
đình Trung, đình Thượng và đình Nam.
Từ trung tâm thành phố Hải Phòng bằng nhiều ngả đường và phương tiện
khác nhau đi khoảng 12 km, du khách về trụ sở Ủy ban nhân dân xã Nam Sơn. Từ
đây hỏi về đình Nam, thôn Lương Quán sẽ được người dân chỉ đến di tích cách đó
khoảng 2 km.
Lương Quán (涼舘),theo Hán tự có nghĩa là quê hương mát lành. Lương
Quán trước kia là xã thuộc huyện Giáp Sơn, (chữ hiệp 峡 còn có âm đọc là giáp),
phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương. Đầu thời Nguyễn, Lương Quán là xã thuộc tổng
Quỳnh Hoàng, huyện Giáp Sơn, phủ Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Niên hiệu Minh
Mạng triều Nguyễn, thành lập phủ Kiến Thuy. Năm 1902 thành lập tỉnh Phù Liễn,
năm 1906 đổi tên là tỉnh Kiến An. Niên hiệu Duy Tân (1907 - 1916), xã Lương
Quán thuộc tổng Quỳnh Hoàng, huyện An Dương, phủ Kiến Thụy, tỉnh Kiến An.
Tổng Quỳnh Hoàng có 8 xã: Quỳnh Hoàng, Vật Cách Thượng, Vật Cách Hạ, Cống
Hiến, Quỳnh Bảo, Hoàng Lâu, Cam Lộ và Lương Quán. Năm 1901 Cống Hiến đổi
thành Cống Mỹ, Quỳnh Bảo đổi thành Quỳnh Cư.
Vùng đất Lương Quán được khai phá muộn nhất vào thời Lý - Trần, thế kỷ
XI - XIII. Bởi dải đất này, trong đó có làng Cam Lộ, nơi sinh ra danh tướng
Nguyễn Trung Thành đầu triều Hậu Lý (thế kỷ XI), là nơi hoạt động và chịu ảnh
hưởng ân huệ lớn của ông. Theo các cụ cao niên, truyền ngôn lại, thời Lê - Mạc,
thế kỷ XVI có những đợt di chuyển của những nhóm cư dân từ huyện Kim Thành
đến đây khai hoang lập ấp. Sau này có thêm những người từ Thụy Anh (Thái
Bình), Ninh Giang (Hải Dương)... cùng đến xây dựng làng xã. Trước đây, làng có
tới 24 dòng họ cùng về tụ cư, nhiều người cùng họ, nhưng ở các nhánh khác
nhau, như họ Mai có 5 dòng họ, họ Nguyễn Đình có 4 dòng họ, Nguyễn Văn có
4 dòng họ... Do gia phả, phú ý của các dòng họ bị thất lạc, nên có thể trong
những nhánh họ trên của làng Lương Quán nhiều nhánh họ có chung nguồn gốc
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 256