Page 468 - Di san van hoa An Duong

Trước đây, người dân làng Khinh Dao (thuộc xã An Hưng), cùng nhiều dân
cư các nơi đến khai phá mở trại Khinh Dao, bên cạnh sông Dầu và Dầu nhộn
nhịp, một ngày một đông, bởi vậy, nơi đây đã trở thành một ấp lớn. Sau Cách
mạng Tháng Tám năm 1945, trại Khinh Dao trở thành một làng của xã Tân Tiến.

Tuy đã thành một làng tách biệt và ở xã khác, nhưng người dân làng Khinh Dao
(xã Tân Tiến) vẫn sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng truyền thống với làng

Khinh Dao (xã An Hưng), nơi cố hương của mình.

Khi cư dân từ làng cổ Khinh Dao di chuyển sang trại Khinh Dao lập
nghiệp, người dân đã mang theo nghề truyền thống làm bánh đa. Do điều kiện
sống mới ở gần bến sông, chợ lớn, người buôn bán đông, sầm uất, nên người

dân trại Khinh Dao tiếp tục nghề truyền thống làm bánh đa để bán tại chợ Hỗ
cho người tiêu dùng. Nghề làm bánh đa truyền thống của người dân trại Khinh
Dao nằm trong quy luật của văn hóa: “Trung tâm biến đổi, ngoại biên hóa

thạch”, có nghĩa là tại nơi làng gốc Khinh Dao thì nghề truyền thống làm bánh
đa bị phai mờ, mất dần, nhưng ở nơi làng mới, nghề truyền thống làm bánh đa
được bảo tồn, phát huy mạnh mẽ. Quy luật văn hóa trên phản ánh người sống

ở xa quê hương luôn cố gắng gìn giữ phát huy được những nét văn hóa truyền
thống của cố hương, để khẳng định và giáo dục cho hậu duệ nhớ về bản quán
của mình.

Người dân Khinh Dao xưa kia làm bánh đa bằng phương thức thủ công
truyền thống. Quy trình sản xuất từ đầu vào đến đầu ra sản phẩm đều dùng sức
người, dụng cụ, phương tiện làm bánh đơn giản, dễ làm, dễ mua. Đặc biệt
trong sản xuất bánh đa không có chất phụ gia, hóa chất và không tạo ra ô

nhiễm môi trường. Để làm bánh đa, khâu đầu tiên người dân lựa chọn gạo, loại
gạo cho ra được nhiều bột, bột phải tốt để làm ra bánh ngon. Sau đó ngâm gạo,

để ráo rồi dùng cối bằng đá để xay gạo thành bột, bột được lấy ra dưới dạng
nước bột. Tiếp sau là công việc tráng bánh đa. Tráng bánh đa là công đoạn đòi
hỏi người tráng bánh phải giỏi nghề, luôn giữ lửa hợp lý, để nồi hơi có nhiệt độ

phù hợp, bảo đảm tráng bánh không bị hỏng. Người tráng bánh phải khéo tay,
rót nước bột đều trên mặt vỉ, sau đó dùng gáo rót nước bột dàn nước bột mỏng
đều theo hình tròn trên mặt vỉ được đặt trên miệng nồi hơi. Nếu làm bánh có

vừng, thì lúc này người tráng bánh phải rắc nhanh những hạt vừng đều trên
mặt của bánh. Ước chừng nước bột đã đông lại, kết dính hình thành bánh,

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 468