Page 472 - Di san van hoa An Duong

Cam Đồng Dụ nổi tiếng trong cả nước, trước hết là do thổ nhưỡng ở nơi đây
rất phù hợp với sự phát triển của cây cam và chất lượng quả cam. Điều kiện thổ
nhưỡng như là một yếu tố tiên quyết nhất để sản vật cam Đồng Dụ trở thành nổi
tiếng. Nhiều địa phương đã đến xin giống về trồng, học hỏi kinh nghiệm chăm

bón nhưng chất lượng sản phẩm không thể bằng quả cam của làng Đồng Dụ. Xưa
kia, những người sành và quen ăn cam, đều nhận biết cam Đồng Dụ, bởi nó có

chất ngọt, mát, thơm ngon độc đáo. Quả cam Đồng Dụ được phân chủ yếu thành
bốn loại: cam giấy, có vỏ mỏng như giấy; cam ngọt, còn gọi là cam đường, quả chỉ
có 12 múi, mũi nổi rõ từng thớ gân, có mùi thơm đặc biệt; cam chanh, quả nhỏ
hơn các loại cam khác, thành quả cao, dưới quả có hình tròn người dân gọi là

đồng tiền; cam sành, còn gọi là cam Động Đình (có thể do lấy giống từ Động
Đình), vỏ xù xì nên được gọi như vậy.

Trước những năm 90 của thế kỷ trước, làng Đồng Dụ hầu như nhà nào

cũng trồng cam, được trồng chủ yếu trong vườn, theo cách tự do, tận dụng các
khu đất trống để trồng. Giống cây được nhân theo cách truyền thống bằng chiết
cành. Cây cam một năm chỉ cho thu hoạch một vụ vào cuối năm. Mùa Xuân, cây

cam ra hoa, tháng 3, 4 âm lịch, cây cam kết quả và lớn dần, đến khoảng tháng
10, tháng 11 âm lịch, thì ương, chín và thu hoạch. Sau khi cắt, cam được bôi vôi
vào đầu cuống, để ngăn trừ sâu bệnh xâm nhập và bảo quản ở nơi mát, sạch sẽ,

có thể sử dụng lâu dài tới vài tháng. Bởi vậy trước đây, quả cam thường được sử
dụng bày mâm ngũ quả trong những ngày tết cổ truyền. Quả cam được chọn
làm sản phẩm để người dân làm quà tặng, biếu trong dịp lễ tết hoặc thăm viếng

nhau. Cam Đồng Dụ bình quân khoảng 6, 7 quả một kg, mỗi cây một năm thu
hoạch hàng trăm quả. Do trước đây phương tiện giao thông hạn chế, nên sản
phẩm cam Đồng Dụ chủ yếu tiêu thụ ở huyện, tỉnh, trong các phiên chợ vùng,

chợ huyện (chợ Rế).

Trong quá trình trồng, chăm bón, phát triển cây cam, người dân Đồng Dụ
cũng tổng kết thành kinh nghiệm, cách thức để trồng cây cam đạt được hiệu

quả nhất. Đây là những kết tinh từ sự lao động cần cù, sáng tạo, để sản phẩm
quả cam của địa phương trở thành nổi tiếng. Cây cam được trồng trên một
vồng đất cao hơn mặt vườn, để khi mưa cây cam không bị úng nước. Vào cuối

năm, sau khi cắt quả thu hoạch, người dân cào xới, băm đất ở khu vực gốc để
một số rễ cam được bật ra. Sau đó dùng bùn ao để khô ở mức vừa phải, đã được

DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 472