Page 68 - Di san van hoa An Duong
P. 68
Vị Thành hoàng thứ nhất: Ngài Nguyễn Danh Uy.
Theo bản thần tích được quan Quản giám bách thần, Hùng lĩnh Thiếu
khanh Nguyễn Hiền theo lệnh trên sao lại vào niên hiệu Vĩnh Hựu thứ nhất
(1735), hiện lưu giữ tại địa phương, Nguyễn Danh Uy sinh năm 1244 tại làng
Quỳnh Hoàng, thân phụ Nguyễn Danh Nghi, thân mẫu Nguyễn Thị Lai, người
làng Cam Lộ cùng huyện (nay là phường Hùng Vương, quận Hồng Bàng, Hải
Phòng). Thân mẫu sau lần mơ bắt được một hổ con mà sinh ra ông. Khi sinh
Ngài hào quang, hương thơm bay lan tỏa khắp nhà. Hổ là chúa sơn lâm, oai
phong như trời, bởi vậy Ngài được thân phụ luận theo giấc mộng mà đặt tên là
Uy (một âm khác đọc là Oai). Ông là người cường tráng, khỏe mạnh lại chăm học
tập, rèn luyện võ nghệ, nên nổi tiếng là nhân kiệt thời đó. Ông dựng nhà ven
sông làm chài lưới, mở lớp dạy võ nghệ cho trai tráng trong vùng. Trần Quốc
Tuấn nghe tin đến tận trang Quỳnh Hoàng hai lần mới gặp được ông. Hai người
đàm đạo cả ngày và trở thành người bạn tri âm. Năm 1285, giặc Nguyên-Mông
sang xâm lược nước ta lần thứ hai, ông được Trần Quốc Tuấn tiến cử với vua
Trần, sau khi thử tài, vua phong cho ông tước Quán Phục Hầu. Vì thạo nghề sông
nước, nên ông được Trần Hưng Đạo giao cho 1 vạn quân và 30 chiến thuyền để
tuần tra, kiểm soát các cửa khẩu sông lớn và đánh chặn quân chi viện của địch.
Quân giặc đại bại, ông được phong chức “Tổng tướng lĩnh, Đại tướng quân”. Do
công lao to lớn của ông, nên làng Quỳnh Hoàng được vua ban là đất “hộ nhi”,
mộc ấp của Ngài. Nhân có tiền thưởng, Ngài Danh Uy biếu dân làng 10 lượng
vàng mua ruộng, vườn, ao làm tài sản công. Năm 1287, quân Nguyên-Mông sang
xâm lược nước ta lần thứ 3, ông cùng Hưng Đạo Vương cầm quân đánh giặc.
Trong chiến dịch Bạch Đằng năm 1288, Danh Uy được giao trực tiếp chỉ huy đội
quân khiêu chiến, đánh chặn để dẫn dắt quân địch vào trận địa cọc mai phục
của ta. Quân giặc bị tiêu diệt, đất nước khải hoàn, Danh Uy được ban chức “Đại
tướng quân, Danh tổng Vương”. Trang Quỳnh Hoàng được vua ban phong cho
các thân vương, hoàng tộc làm thực ấp. Cũng từ đó dân làng Quỳnh Hoàng trở
thành địa phương giầu có, lớn mạnh. Sau một số năm làm quan ở kinh thành, do
sức khỏe yếu, Ngài xin về trí sĩ ở quê nhà. Tại quê hương những năm cuối đời
Danh Uy đã mang tiền của giúp đỡ nhân dân. Ông còn trồng cây thuốc nam để
làm thuốc chữa bệnh cho mọi người. Ân huệ của ông lan truyền rộng khắp trong
vùng. Năm 1297, Danh Uy qua đời. Vua Trần biết tin rất thương xót một bậc
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 68