Page 56 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

56  Ñòa chí Quaûng Yeân

trong môi trường châu thổ, khi kết thúc một đợt biển tiến. Thành phần chủ yếu là bột
sét; độ ẩm tương đối thấp (chỉ khoảng 25 - 30%); hàm lượng Al O khoảng 14 - 20%; hàm
3
2
lượng SiO khoảng 60 - 65%. Các khoáng chất chủ yếu là Kaolinit, Hydromica, mỗi loại
2
khoáng sản khoảng 60 - 65%. Các khoáng vật chủ yếu là Kaolinit, Hydromica, mỗi loại
khoáng 19 - 26%; ít hơn là khoáng vật Clorit, khoảng 1 - 5% .
(1)
Cũng giống như các địa phương khác, phù sa cổ trên địa bàn Quảng Yên đã bị phong
hóa khá mạnh ở nhiều mức độ khác nhau nên có màu loang lổ nâu đỏ, vàng, trắng...
phân bố hạn chế trên bề mặt để thành tầngcanh tác của loại đất phù sa không được bồi,

chua (Pc) phân bố ở phía Bắc của thị xã. Tuy nhiên, mẫu chất phù sa cổ lại có diện phân
bố khá rộng ngay sát dưới mặt đồng bằng với vai trò là tầng thấm đọng, được tầng phù
sa trẻ phủ lên trên để tham gia tạo thành loại đất phù sa có tầng loang lổ đỏ vàng (Pf)
phân bố ở khu vực trung tâm thị xã.
Phù sa trẻ

Phù sa trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành chất đất ở vùng châu thổ
Bắc Bộ nói chung và khu vực thị xã Quảng Yên nói riêng. Mẫu phù sa trẻ thuộc hệ tầng
Hải Hưng (Q 2 1-2 hh) và hệ tầng Thái Bình (Q tb), được tích tụ vào khoảng thời gian
3
2
Holocene, khoảng 11,7 nghìn năm trước. Tầng mặt có thành phần trầm tích bột sét, bột
cát, tầng dưới có thành phần bùn bột, cát bột, chứa nhiều mùn bã thực vật màu đen,
giàu dinh dưỡng, ngoài ra còn có than bùn và tảo.

Đất được tạo ra từ phù sa trẻ hệ tầng Hải Hưng ở Quảng Yên gồm các loại sau: đất
phù sa có tầng loang lổ đỏ vàng (Pf); đất phèn tiềm tàng sâu, mặn (Sp2M); đất mặn
trung bình và ít (M); đất phù sa gley (Pg); đất phèn hoạt động sâu, mặn (Sj2M); đất phù
sa không được bồi, chua (Pc).

Đất được tạo ra từ mẫu chất phù sa trẻ hệ tầng Thái Bình ở Quảng Yên gồm các loại
sau: đất phèn tiềm tàng sâu, mặn (Sp2M); đất mặn sú vẹt, đước (Mm); đất mặn nhiều
(Mn); đất mặn trung bình và ít (M).
1.3. Ảnh hưởng của các yếu tố khí hậu, địa hình, thủy văn

Bên cạnh vai trò của yếu tố đá mẹ, các yếu tố khí hậu, địa hình, thủy văn cũng đóng
vai trò quan trọng trong sự hình thành các loại đất ở thị xã Quảng Yên.

Địa hình ít tương phản và có độ chênh lệch không lớn, nhưng phân dị mạnh mẽ tạo
nên các dạng địa hình khác nhau đã góp phần tạo sự đa dạng về loại đất và phẫu diện
đất. Cùng với đó là các yếu tố khí hậu như nhiệt độ, lượng mưa, bốc hơi và biến đổi đất,
tham gia vào quá trình phong hóa đá mẹ, tác động đến hệ thống sinh học tạo đất, rửa
trôi và xói mòn đất, sạt lở đất dẫn đến làm thay đổi bề dày tầng đất, thành phần cơ giới
và dinh dưỡng trong đất. Đặc biệt, trên địa bàn có hệ thống sông ngòi dày đặc có vai trò
quan trọng hàng đầu vận chuyển phù sa để bồi tụ đất đồng bằng và đất bồi ven sông.
Sông, lạch còn cung cấp nước ngọt phục vụ tưới và cải tạo đất, giữ độ ẩm cho đất và ổn
định mực nước ngầm.

(1) Ngô Quang Toàn: Báo cáo địa chất và tìm kiếm khoáng sản nhóm tờ thành phố Hải Phòng, tỷ lệ
1/50.000. Lưu tại Tổng cục Địa chất, 1993.