Page 631 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  631

CHƯƠNG II
VĂN HÓA VẬT CHẤT

I. Văn hóa ẩm thực

Ăn là văn hóa vật chất, trước hết đáp ứng nhu cầu sinh tồn của con người, sau phát
triển trở thành văn hóa. Ăn thể hiện mối quan hệ tương tác giữa con người với môi
trường tự nhiên và xã hội, phản ánh nét văn hóa ứng đối của các nhóm người, cộng đồng
người hay cả dân tộc với từng điều kiện cụ thể.

1. Nguồn lương thực, thực phẩm
Trong xã hội truyền thống cũng như hiện nay, cư dân Quảng Yên chủ yếu sử dụng các
nguồn lương thực - thực phẩm khai thác từ thiên nhiên và thông qua sản xuất, trao
đổi hàng hóa. Với vị trí địa lý thuận lợi, đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa, nguồn lương
thực - thực phẩm tại thị xã Quảng Yên tương đối dồi dào, đa dạng “mùa nào thức nấy”.
Bên cạnh các sản phẩm sẵn có được khai thác và sản xuất tại địa phương, nhân dân
Quảng Yên còn làm phong phú thêm nguồn lương thực - thực phẩm thông qua các hoạt
động trao đổi, buôn bán tại các chợ: chợ Đồn (xã Hiệp Hòa), chợ Hoàng Tân (xã Hoàng
Tân), chợ Quán thôn Nam 1 (xã Liên Vị), chợ Rộc (xã Tiền An), chợ Đình (xã Liên Hòa),
chợ Đông (phường Yên Hải), chợ Cốc (phường Phong Cốc)...

Lương thực: là sản phẩm cung cấp chính về năng lượng và tinh bột trong khẩu phần
ăn của con người, bao gồm: lúa và hoa màu. Theo thống kê, cư dân Quảng Yên xưa trồng
nhiều giống lúa như: Chiêm đá , Tám béo, Tám chua, Tám đòng, Gié bồ (gần giống lúa
(1)
nương chịu hạn), Mộc tuyền, Khang dân (chịu mặn). Ngày nay, do đẩy mạnh sản xuất
nông nghiệp và nhu cầu của người dân, nhiều giống lúa lai có năng suất, sản lượng cao,

chất lượng tốt như: Tám thơm đột biến, TBR45, QR1, QR2, Thiên Ưu 08, Nếp cái hoa
vàng... được đưa vào canh tác trên đồng ruộng Quảng Yên. Từ đó, nhiều món ăn từ gạo
mang hương vị và màu sắc Quảng Yên cũng được chế biến: bánh phở, bánh cuốn, bánh
tẻ, bún...
Bên cạnh lúa, ngô, nhiều loại khoai cũng được trồng như: khoai lim (có vị thơm ngon,
bùi, hình dài), khoai trắng, khoai sọ, sắn, khoai tây, củ cải... và các loại củ có chứa tinh
bột khác.

Các loại rau, củ, quả: người dân Quảng Yên trồng nhiều loại rau, củ, quả trong vườn
nhà hoặc ngoài ruộng đồng để làm thực phẩm: rau muống, rau đay, rau mồng tơi, rau
dền, cải bắp, su hào, súp lơ, bầu, bí, mướp, đậu đỗ, chuối, lạc, dưa gang (có nhiều ở xã
Cẩm La); các loại rau cỏ hoang mọc trong ao, hồ, đồng ruộng như: mộc nhĩ, rau đắng,
rau má... được người dân ưa dùng. Các loại rau gia vị bổ sung cho bữa ăn cũng được sử
dụng phong phú như: dùng quả (chanh, ớt), dùng lá (tía tô, kinh giới, mùi tàu, rau răm),
dùng củ (gừng)...

(1) Chiêm đá: là giống lúa có khả năng chịu rét, chịu hạn và sinh trưởng tốt ngay cả trong môi trường
khắc nghiệt.