Page 36 - ТОЛИПОВА БАХТИГУЛ МОНОГРАФИЯ

мамлакатларга ишонишлари мумкин. Миллий иқтисодиётни
ривожлантириш стратегияси тўғрисида қарор қабул қилиш
учун халқаро капитал бозоридаги инвестициялар оқимининг
устуворликларида таркибий ўзгаришларни ҳисобга олиш ке-
рак. Глобал рақамли бозорнинг истиқболли бўшлиқлари ва
сегментларини баҳолаш, инвестиция даромадларини башорат
қилиш ҳамда саноат корхоналари янги технологияларининг
инвестицион хавфларини баҳолаш учун янги услубий ёнда-
шувларни ишлаб чиқишни талаб қилади.

1.3. Инвестициялар самарадорлигини
аниқлашда мавжуд детерминантлар таҳлили

Тадқиқот ишимизда инвестиция лойиҳаларини баҳолаш
бўйича услубий тавсияларда келтирилган баҳолаш тизимига
мувофиқ баҳолашлар ўрганиб чиқилди.
Инвестицияларнинг иқтисодий самарадорлигини таҳлил
қилиш усуллари икки гуруҳга бўлинади:
1. Оддий (ҳисоблаш) баҳолаш усулига асосланган инвести-
циялар самарадорлигини таҳлил қилиш усуллари, уларга қу-
йидагилар киради:
– инвестицияларнинг қопланиш муддатини ҳисоблаш (РP);
– инвестицияларнинг рентабеллик кўрсаткичини ҳисоблаш
(АРР).
2. Дисконтланган (даврий) баҳолашга асосланган инвести-
циялар самарадорлигини таҳлил қилиш усуллари:
– лойиҳанинг соф жорий қийматини ҳисоблаш (NPV);
– инвестицияларнинг рентабеллик индексини (PI) ҳи соб-
лаш;
– инвестицияларнинг ички фойда нормасини (IРР) ҳи соб-
лаш;

36 Толипова Бахтигул Фарходовна