Page 105 - FEN_24.02.2024_Neat

V

FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

FB.5.5.2.1
Isı ve sıcaklık kavramları ile ilgili günlük yaşamdan seçilen örnek olaylar ile öğrencilerin
konuya ilgilerinin çekilmesi sağlanabilir. Öğrenciler gruplara ayrılarak ısı ve sıcaklık
kavramlarının özelliklerini keşfetmeleri için eğlenceli ve dikkatlerini çekecek şekilde
kavram karikatürleri, kart eşleştirme, analoji vb. teknikler kullanılabilir (E2.5, SDB2.2,
OB4). Isı ve sıcaklık kavramlarının özellikleri belirlenir (KB2.13). Isı ve sıcaklık ile ilgili temel
kavram yanılgıları kavramsal değişim metinleri ile giderilebilir. Isı ve sıcaklık kavramları ile
ilgili benzerlikler ve farklılıkları Venn şeması vb. tekniklerle karşılaştırarak yorumlamaları
istenir. Bu süreçte kendi kararlarını almaları beklenir (D3, E1.6). Kart eşleştirme etkinliğinde
sorular ve eşleştirilen yanıtlar, doğru-yanlış testi olarak puanlanıp değerlendirilebilir.

FB.5.5.2.2

Sıcaklığı farklı olan sıvıların karıştırılması sonucu ısı alışverişi olduğuna yönelik doğrulama
deneyleri yapılabilir. Bu süreçte öğrencilerin gözlem yapılan olaya ilişkin özellikleri
nitelemeleri, sıvıların sıcaklıklarını ölçmek için araçlar belirlemeleri ve bu araçları
kullanmaları beklenebilir. Farklı sıcaklıklardaki sıvılar arasında ısı alışverişi olduğunu
tanımlamaları beklenir (KB2.16.2). Sıvıların karıştırılmadan önceki ve sonraki sıcaklıklarını
termometre ile ölçerek ölçümlerini çalışma yapraklarına kaydetmeleri istenir (OB7,
KB2.2). Karıştırılan sıvılar arasında ısı alışverişi olduğunu yorumlamaları sağlanır (E3.10).
Deney verilerini TGA tekniği kullanılarak raporlaştırmaları ve bu süreçte sabırlı olmaları
beklenebilir (D12, E3.8). Performans görevi olarak öğrenci raporları analitik dereceli
puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir. Yorumlarını desteklemek için günlük yaşamdan
farklı örnekler sunmaları sağlanabilir (SDB2.1). Boşluk doldurma ve kavram testi
kullanılarak öğrencilerin ısı alışverişi ile ilgili temel kavramları öğrenmeleri sağlanabilir.
Dijital içerikler, sanal laboratuvarlar vb. üzerinden farklı etkinlikler yoluyla maddelerdeki
ısı alışverişine yönelik çıkarımlar yapılabilir (OB2).
FB.5.5.3.1

Öğrencilerden günlük hayatta karşılaştıkları olaylara yönelik ısının madde üzerindeki
etkilerini tahmin etmeleri ve önermelerde bulunmaları istenir (KB3.3). Öğrencilerin sınıf
içinde yapılacak gösteri deneylerine dayalı gözlemlerle ısının maddeler üzerindeki etkilerini
ifade etmeleri sağlanabilir. Öğrencilerin bilimsel gözleme dayalı olan (gösteri deneyleri)
ve olmayan önermeleri (günlük yaşam verileri) karşılaştırmaları sağlanır (D4, SDB1.2).
Öğrencilerin deneyimleri günlükler yoluyla toplanabilir. Bu süreçte veri kayıtlarına bağlı
olarak öğrencilerin çıkarım yapmalarına ve gözlemlerine dayalı tahminlerle oluşturduğu
ölçütleri azimli bir biçimde test etmelerine fırsat sağlanır (E1.3). Maddenin ısı etkisiyle hâl
değiştirebileceğini temellendirmek için gözlem verilerinden sonuç çıkarmaları, sonuçlarını
raporlaştırmaları ve akış şeması ile hâl değişimini çizerek göstermeleri istenebilir
(OB1, OB4). Bu süreçte temel kavramlar olarak erime, donma, buharlaşma, kaynama,
yoğuşma, süblimleşme ve kırağılaşma kavramlarına odaklanılır. Öğrencilerin hazırladıkları
akış şemaları ve raporları analitik dereceli puanlama anahtarları ile değerlendirilebilir.
Öğrencilerin oluşturduğu ölçütler çerçevesinde, ısının madde üzerinde yaptığı etkilerle
ilgili tahminlerinin geçerliğini sorgulamaları istenir (E3.10). Öğrencilerden arkadaşlarıyla
birlikte buharlaşma ve kaynama arasındaki farkları kavrayabileceği ek bir deney
tasarlamaları istenebilir (D5). Buharlaşmanın her sıcaklıkta olabilirken kaynamanın belli
bir sıcaklıkta gerçekleştiği üzerinde durulur. Süreç çalışma kâğıtları ile değerlendirilebilir.

105