Page 69 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

qiyinlashiga ham kuchli ta’sir qiladi. Shuningdek, u talab qilinadigan dasturiy

vositalarni narxini belgilaydi. Shuning uchun bunda xatoga yo‘l qo‘yish jiddiy

oqibatlarga olib keladi.

Kompyuterlar soniga qaraganda, Tarmoqning aloqa liniyalarini talab

qilinadigan uzunligi tarmoqning loyihalashda roli uncha kam emas, balki rol

o‘ynaydi. Masalan, agar masofalar juda katta bo‘lsa. Juda qimmat yoki noyob

jixozlar kerak bo‘lishi mumkin. Buning ustiga masofa oshgan sari tashqi

elektromagnit halaqit qiluvchilardan aloqa liniyalarni himoyalash zarurligi keskin

oshib ketadi. Tarmoqda Axborotni uzatish tezligi ham (Ethernet va Fast Erhernet

orasida tanlash) masofaga bog‘liq. Masofani tanlashda ko‘zdа tutilmagan

sharoitlarni hisobga olish uchun uncha katta bo‘lmagan zahirani tashlab ketish

maqsadga muvofiqdir. Shuni ta’kidlash kerakki, uzunligi bo‘yicha cheklanishni

yengib o‘tish ba’zan tarmoqning tuzilishini tanlash yo‘li bilan, alohida qismlarga

uni bo‘lish mumkin.

Tarmoq tuzilishi dеgаndа tarmoqni qismlarga bo‘lish usuli (segmentlarga),

shuningdek, bu segmentlarni o‘zaro bog‘lаnishi tushuniladi. Korxona tarmog‘i ishchi

kompyuterlar guruhini, bo‘limlar tarmoqlarini, tayanchli tarmoqlarni, boshqa

tarmoqlar bilan aloqa vositalarini o‘z ichiga qamrab oladi. Tarmoqning qismlarini

birlashtirish uchun repiterlar, repiterli konsentratorlar, kommutatorlar, ko‘priklar va

marshutizatorlardan foydalanishi mumkin. Shu bilan birga ko‘p holatlarda bu

birlashtirilgan jihozlarning narxi kompyuterlar, tarmoqli adapterlar va kabellar

kompyuterlar narxidan oshib ketishi ham mumkin. Shuning uchun tarmoqning

tuzilishini tanlash juda muhimdir.

Ideal holatda tarmoq tuzilishi binoan yoki korxonani binolar tuzilish

kompleksiga to‘g‘ri kelishi kerak.

Bir masala bilan shug‘ullanadigan xodimlar guruhining ish joylari, (masalan,

buxgalteriya, sotuv bo‘limi muhandislar guruhi) bir xonada joylanishi kerak, yoki

yaqin joylashgan xonalarda. Bun bu xodimlarning hamma kompyuterlarini bir

segmentga, bir ishchi guruhigа birlashtirsa bo‘ladi va ularning xonalari yoniga bir

Server o‘rnatiladi shuningdek ularning kompyuterlarini bog‘laydigan konsentrator

yoki komutator o‘rnatiladi. Huddi shunga o‘xshab yaqin masalalar kompleksi bilan

68