Page 68 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

bo‘lsa, va ular o‘zlarini kompyuterlarida avtonomno ishlasa va gohida fayillar

bilan almashib turilsa, ya’ni oddiy disketa tarmoqni almashirishi mumkin (bu ham

arzon, ham tashvishi kamroq). Avtonomli kompyuterlarga qaraganda, tarmoq ko‘p

qo‘shimcha muammolar tug‘diradi: oddiy mexaniqadan (tarmoqga ulangan

kompyuterlarni bir joydan ikkinchisiga olib o‘tish murakkabroq) to murakkab

axboraviyligigacha (birga ishlatadigan resurslarni nazorat qilishi zarurligi). Buning

ustiga tarmoqdan foydalanuvchilar avtonom kompyutelardan foydalanuvchilarga

qaraganda bog‘lanmaganligi endi unchalik emas, chunki ular ma’lum bir

qoidalarga rioya qilishi kerak, o‘rnatilgan tartiblarga bo‘ysinishi kerak, yana bu

talablarga ularni o‘rgatish kerak.

Nihoyat, tarmoq axborotlarni xavfsizligi to‘g‘risida masalani ko‘ndalang

qo‘yadi, kirishga sanksiya berilmaganlardan himoyalaydi, chunki taromqni har qaysi

komyuterdan umumiy tarmoqdagi disklardan yozib olishi mumkin. Bir kompyuterni

himoyalash, butun tarmoqga qaraganda har qanday holatda ham bir nechta alohida

kompyuterlarni himoyalash juda oson. Shuning uchun tarmoqni o‘rnatish maqsadga

muvofiq bo‘ladi faqat shundaki, Agar usiz ishlab bo‘lmaydigan holat bo‘lsa, ish

unumdorsiz bo‘lsa, Agar kompyuterlararo aloqalar yo‘qligi ishni to‘xtatib qo‘yishi va

ish rivojlanmasa.

Tarmoqni loyihalash tamoillari

Tarmoqni loyihalashda birinchi galda bor sharoitni va tarmoq yechishi kerak

bo‘lgan masalalarni taxlili turishi kerak. Tarmoq o‘lchamlari (taxminiy bo‘lsa

ham) va uning tarkibini aniqlash zarur. Bunda tarmoq o‘lchamlari deganda

tarmoqga birlashadigan kompyutelar soni ham, va ular orasidagi masofa ham

tushuniladi. O‘ziga aniq tasuvvur qilish kerak, tarmoqga ulanishga qancha

kompyutelar (minimum va maksimum) kerak bo‘ladi. Har qanday holatda ham

Tarmoqdagi kompyuterlar sonini keyinchalik ko‘paytirish uchun imkoniyat

qoldirish kerak, juda bo‘lmaganda 20-50%ga. Shuni ta’kidlash kerakki,

korxonaning hamma kompyuterlarini butunlay tarmoqga ulash hech majburiy

emas. Balkim, ulardan ba’zi birlarini avtonomli qilib qoldirishda ma’no bordir,

masalan, axborotlarni xavfsizligini o‘ylab ularning disklarda. Tarmoqga ulangan

Kompyuterlar soni uning unumdorligiga ham va unga xizmat ko‘rsatishni

67