Page 17 - Τεύχος

χαρακτηριστικό γνώρισμα, είναι τα δημόσια και ιδιωτικά συμφέροντα, θέτοντας το δίκαιο θέτει στην άμεση διάθεση του κοινού γενικά, για χρήση σύμφωνη με τον
τη διαφορά της ζωής ενός ατόμου και ενός πολίτη. Όταν τα ιδιωτικά συμφέροντα προορισμό τους» (Γεωργιάδης& Σταθόπουλος, 1985, 97, 113).
εμπλέκονται με το εμπόριο, πραγματοποιείται ο κατακερματισμός του δημόσιου.
Με την ενέργεια αυτή, η αξία του δημόσιου χώρου υπονομεύεται και από χώρος Επίσης, «η κοινή χρήση προϋποθέτει ότι είναι προσπελάσιμη, κατά
ελευθερίας μετατρέπεται σε χώρο υποκινούμενο από τα συμφέροντα του ιδιωτικού οποιανδήποτε τρόπο, καταρχήν οποτεδήποτε, πλην μόνο παροδικά και όχι
τομέα (Passerin, 2019). διαρκώς, μέσα στα πλαίσια της αρχής της ισότητας, από τον καθένα» (Γεωργιάδης,
Σταθόπουλος, 1985, 114). Οπότε, η κοινή χρήση είναι ένα δικαίωμα που
Αξιοσημείωτο είναι πως σύμφωνα με τον Hansen, υπάρχει μια διακριτή αφορά όλους, χωρίς διάκριση και περιλαμβάνει την ελεύθερη ανάπτυξη της
διαφορά μεταξύ των δυο προσεγγίσεων, του Αριστοτέλη και της Arendt, καθώς η προσωπικότητας. Σε αντιδιαστολή με τη δημόσια κτήση, η ιδιωτική κτήση σημαίνει
δεύτερη δεν λαμβάνει υπόψιν της την αντίληψη περί φυσικής ανισότητας. Δηλαδή, τα πράγματα που αποτελούν αντικείμενο κυριότητας. Στην οικονομία, ο δημόσιος
περιγράφει την δημόσια και ιδιωτική σφαίρα ως ένα σύμπλεγμα διαφορετικών χώρος θεωρείται δημόσιο αγαθό εμπεριέχοντας την έννοια της κοινοκτημοσύνης
συμπεριφορών και πρακτικών και όχι ως καθορισμένες σφαίρες, ανέκαθεν (Δανιήλ, 2007, 15). Σε αντίθεση με τον ιδιωτικό, ο δημόσιος χώρος απευθύνεται
καθοδηγούμενες από καθορισμένες κοινωνικές κατηγορίες ατόμων (Hansen,1993, και ανήκει σε όλους (Habermas, 1991, 13). Η δημόσια ιδιοκτησία, αποτελεί
85). Φυσικά, αυτό μπορεί να αποδοθεί και στο διαφορετικό πλαίσιο της εκάστοτε λοιπόν ένα κοινό κτήμα του κοινωνικού συνόλου χωρίς να προορίζεται για
εποχής που αποτυπώθηκαν οι δυο προσεγγίσεις. οικονομική εκμετάλλευση. Όπως υποστηρίζουν και οι Carmona, Heath κ.α.(2003,
111) χαρακτηριστικό που προσδιορίζει το δημόσιο χαρακτήρα του χώρου είναι η
Μια άλλη διάσταση του δημόσιου χώρου που κρίνεται σημαντική στην έννοια της πρόσβασης, που στον αστικό σχεδιασμό αναφέρεται στην δυνατότητα
παρούσα ερευνητική εργασία, είναι η νομική, καθώς θα αναλυθεί εκτενώς στο να εισέλθει κάποιος σε ένα χώρο και να τον χρησιμοποιήσει. Φυσικά, αυτό δεν
επόμενο κεφάλαιο αλλά και στο σύνολο της, τη σχέση που έχει ο δημόσιος χώρος αναιρεί την ύπαρξη χώρων ελεύθερης πρόσβασης του κοινού που βρίσκονται
με την ιδιοκτησία και αντιστοίχως πώς τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα υπό το καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Το φαινόμενο αυτό της ιδιωτικοποίησης
μεταβάλλουν το χαρακτήρα του δημόσιου χώρου. O Γερμανός κοινωνιολόγος Sieb- δημόσιων χώρων θα αναλυθεί σε επόμενο κεφάλαιο.
el αναφέρει ότι από νομικής άποψης ο δημόσιος χώρος διέπεται από το δημόσιο
δίκαιο, ενώ ο ιδιωτικός από διατάξεις που προστατεύουν την ιδιοκτησία. Από άποψη
λειτουργιών, στο δημόσιο χώρο έχουν καταχωρηθεί οι λειτουργίες της αγοράς, της
αναψυχής, καθώς και οι πολιτιστικές και πολιτικές δραστηριότητες, ενώ αντιθέτως
στους ιδιωτικούς χώρους της επιχείρησης και της κατοικίας πραγματοποιείται η
παραγωγική διαδικασία (Μπίστη, 2012, 15). Όπως αναγράφεται και στον Αστικό
Κώδικα, τα δημόσια αγαθά αναφέρονται με την έννοια της δημόσιας κτήσης, ως
«…αντικείμενα που είναι προορισμένα στην άμεση εξυπηρέτηση του δημόσιου
συμφέροντος». Πρόκειται για «…δημόσια πράγματα (φυσικά ή τεχνητά), τα οποία

Εικόνα 6 : Ένας χώρος που ανήκει σε όλους

Η έννοια του δημόσιου χώρου είναι λοιπόν πολυδιάστατη και περικλείει
αμφιλεγόμενες προσεγγίσεις που ανήκουν σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία.
Σύμφωνα όμως με πολλούς ερευνητές του αστικού χώρου, όπως ο Krier και η
Jacobs, ο χαρακτήρας του δημόσιου χώρου είναι πρωτίστως, κοινωνικός (Δανιήλ,
2007, 16). Πρόκειται δηλαδή για μια σύνθετη κοινωνική κατασκευή με ευρεία
έννοια και έντονο το στοιχείο της βιωματικής εμπειρίας-υποκειμενικότητας.
Εικόνα 5 : Όρια και αλληλεπίδραση μεταξύ δημόσιας και
ιδιωτικής σφαίρας Συνεπώς, ο δημόσιος χώρος διακρίνεται για χαρακτηριστικά τα οποία συνδέονται

15 Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου 16