Page 19 - Τεύχος
P. 19
με τον κοινωνικό του χαρακτήρα. Αυτά προκύπτουν ακριβώς επειδή πρόκειται της ποικιλομορφίας στο πλαίσιο της δημόσιας σφαίρας, θεωρώντας πως αποτελεί
για έναν κοινωνικό χώρο και προορίζεται για την επαφή μεταξύ ατόμων και αναγκαίο στοιχείο για την ΄΄καλή΄΄ λειτουργίας της πόλης (Jacobs, 1961, 257).
κοινωνικών ομάδων. Ο Larco (2003,42) αναφερόμενος στον αστικό δημόσιο
χώρο, αντιτίθεται σε όσους προσδιορίζουν το αστικό με βάση τις μορφολογικές
του συνιστώσες, διατυπώνοντας πως η φόρμα δεν έχει σημασία, αλλά ότι «…το
αστικό είναι πρώτιστα μία κοινωνική συνθήκη». Στη συνέχεια, θα περιγραφούν
κάποια από τα βασικά γνωρίσματα του δημόσιου χώρου που συνδέονται με τον
κοινωνικό κυρίως χαρακτήρα του, με στόχο την πιο ακριβή ερμηνεία της σημασίας
του όρου, στο πλαίσιο λειτουργίας της δημόσιας ζωής της κάθε κοινωνίας.
Εικόνα 8 : Ποικιλομορφία χρηστών του δημόσιου χώρου
Εικόνα 7 : Μορφές κοινωνικής έκφρασης στον δημόσιο αστικό χώρο
Η ποικιλία και η πολυπλοκότητα εμφανίζονται πολλές φορές με τη μορφή
του τυχαίου και του απρόσμενου, καταστάσεις που αναδύουν συναισθήματα
1.3 Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις του δημόσιου χώρου έκπληξης, φόβου ή ενθουσιασμού. Αυτή θεωρείται σύμφωνα με ερευνητές
1.3.1 Ποικιλομορφία και μεταβολές απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρωστη λειτουργία του. Ένας προβλέψιμος
χώρος δεν αποκτά κοινωνική ποιότητα, με αποτέλεσμα την έκπτωση της
Ο δημόσιος χώρος δεν είναι ομοιογενής και μονότονος αλλά χαρακτηρίζεται δημόσιας ζωής, όπως παραδείγματος χάριν νεοδόμητες περιοχές στα προάστια
από ποικιλομορφία, μορφολογικά αλλά και λειτουργικά, φιλοξενώντας και των σημερινών πόλεων. Το ξένο, με την έννοια του διαφορετικού, το οποίο
αντιπροσωπεύοντας την βιολογική ανάγκη για την ποικιλία και τη διαφορετικότητα. σημαίνει πως κάτι δε μπορεί να καταταγεί σε καμία από τις γνωστές κατηγορίες,
Οι διαφορετικές λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα στο δημόσιο χώρο αποκτούν αποτελεί βασικό γνώρισμα του αστικού δημόσιου χώρου. Αυτά τα χαρακτηριστικά
ζωτική σημασία καθώς αποτελούν το λόγο για τον οποίο διατηρείται σε καλή του συμβάλλουν στο μέγιστο στην πολυπλοκότητα και την ετερογένεια της
κατάσταση, διαφυλάσσει τις ποιότητες του και λειτουργεί προς όφελος της πόλης, ενώ ιστορικά δημιουργούν ανακατατάξεις των ισορροπιών στη δημόσια
ζωής της πόλης και του κοινωνικού συνόλου. Οι εναλλαγές στο δημόσιο σκηνικό σφαίρα, ταράσσοντας προϋπάρχουσες κοινωνικές δομές (Sennett, 1999, 73).
είτε σε επίπεδο μορφολογίας, είτε σε δράσεις και συμπεριφορές των ατόμων, Οι απρόβλεπτες ενέργειες συντείνουν στη συμφωνία ή τη σύγκρουση με την
υπογραμμίζουν τη ρευστότητα και την ΄΄ασταθή ισορροπία΄΄ του δημόσιου χώρου, υπάρχουσα κατάσταση, κάτι που θεωρείται θεμιτό, εφόσον με τον τρόπο
γνωρίσματα που του προσδίδουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον (Sennett, 1999, 73). Η αυτό, είτε επικυρώνεται η υπάρχουσα κατάσταση, είτε προκαλείται η αλλαγή
Jacobs (1961) αναλύει τη λειτουργία και ιδιαίτερη φύση των πόλεων, αναφερόμενη (Δανιήλ, 2007, 35-41). Ο δημόσιος χώρος έχει τη δύναμη να δημιουργεί
στα επιμέρους στοιχεία του υλικού, αστικού, δημόσιου χώρου, όπως οι πλατείες, οι καινούργια περιβάλλοντα ως αποτέλεσμα πολιτικών-κοινωνικών και οικονομικών
δρόμοι και οι χώροι πρασίνου. Περιγράφοντας την βιωματική εμπειρία των χώρων μετασχηματισμών συνθέτοντας την ιστορική πορεία του τόπου όπου ανήκει.
αυτών, αναδεικνύει τα ζητήματα της ενεργητικότητας, ετερογένειας, ασφάλειας και Είναι περιοχές προσωπικής και κοινωνικής ευτυχίας, συλλογικοί χώροι διαβίωσης,
της συνύπαρξης διαφορετικών χρηστών με τον σχεδιασμό του υλικού χώρου, που περιοχές έκφρασης φυσικής και πολιτιστικής ποικιλίας με βασικά στοιχεία που
συνδέονται άμεσα με τις αρχές σύνθεσής τους. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία παρέχουν έδαφος για την ίδρυση μιας ταυτότητας.
17 Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου 18