Page 21 - Τεύχος

Οι μεταβολές που διαγράφονται στο αστικό τοπίο ως απόρροια των
κοινωνικοπολιτικών μετασχηματισμών, φέρουν τα αποτυπώματα της παρουσίας
των ανθρώπων, που συνθέτουν την ιστορία του χώρου στο πέρασμα του χρόνου.
Η σχέση με το παρελθόν είναι κρίσιμη για την αυτό-επίγνωση των ατόμων μιας
κοινωνίας και για τη συλλογική συνείδηση ομάδων και τάξεων στο εσωτερικό
της (Δανιήλ, 2007, 37). Άλλωστε, όπως υποστηρίζει και ο Pallasmaa (1996) στο
έργο του “The Eyes of The Skin”, «μια προσωποποιημένη μνήμη διαδραματίζει
κύριο ρόλο ως η θύμηση του τόπου ή χώρου… Όλοι μας έχουμε μια έμφυτη
ικανότητα να θυμόμαστε και να φανταζόμαστε τόπους. Η σύλληψη, η μνήμη και
η φαντασία βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση...Κατασκευάζουμε μια αχανή
πόλη ανάκλησης και ενθύμησης, και όλες οι πόλεις που έχουμε επισκεφθεί είναι
περιφέρειες στην μητρόπολη του μυαλού μας» (Pallasmaa, 1996 , 67-71).

Εικόνα 9 : Το απρόβλεπτο του δημόσιου χώρου
Σύμφωνα με τον Harvey «το δικαίωμα στην πόλη δεν είναι απλώς δικαίωμα 1.3.2 Η αναλογία της δράσης στο δημόσιο χώρο με το θέατρο
πρόσβασης σε αυτό που υπάρχει ήδη, αλλά δικαίωμα να το αλλάξουμε όπως
ακριβώς επιθυμούμε...Η ελευθερία να δημιουργούμε και να αναδημιουργούμε τους Ορισμένες κοινωνιολογικές προσεγγίσεις συσχετίζουν τη δράση στο
εαυτούς μας και την πόλη είναι ένα από τα πιο πολύτιμα αλλά και παραμελημένα δημόσιο χώρο, δηλαδή τη δημόσια ζωή, με τη δράση στο θέατρο. Σύμφωνα με
ανθρώπινα δικαιώματα» (Harvey , 2003, 939). Ο Lefebvre (2000) αντίστοιχα εξηγεί τον Sennett «σε μια κοινωνία με έντονη δημόσια ζωή θα πρέπει να υφίστανται
πως «όταν ένας αστικός χώρος προβάλλει ιδιότητες που προωθούν τη χρήση του, ή συνάφειες ανάμεσα στους χώρους της σκηνής και του δρόμου» (Sennett,
με άλλα λόγια χρησιμοποιεί αξίες όπως οι συναντήσεις, η έννοια της κεντρικότητας, 1999, 58), εκφράζοντας κάποιου είδους συσχέτιση στις εμπειρίες μεταξύ ενός
η συγκέντρωση και η σύγκλιση του χάσματος των ανισοτήτων, τότε διαμορφώνει ακροατηρίου θεατρικής παράστασης και αυτών που κινούνται στους δρόμους.
τις κατάλληλες συνθήκες για δημιουργικές κοινότητες και παρουσιάζεται από τον Το ουσιαστικότερο κοινό σημείο είναι το γεγονός ότι και στους δύο χώρους,
Lefebvre ως «αριστούργημα», με την έννοια ενός «έργου τέχνης» (Konzen, 2011, στο θέατρο και το δρόμο η έκφραση λαμβάνει χώρα σε περιβάλλον ξένων
274). ανθρώπων, αγνώστων μεταξύ τους, που έχουν ως κοινό τόπο τη δημόσια ζωή.
Στο πλαίσιο της δημόσιας ζωής ισχύει το «βλέπειν» και το «βλέπεσθαι», καθώς
όλοι γίνονται ταυτόχρονα ηθοποιοί και θεατές σε μια κοινή δημόσια παράσταση
(Δανιήλ,2007, 28). Οι δημόσιοι χώροι εξάλλου, αποτελούν ένα ανοικτό πεδίο για
παρατήρηση, όπου λαμβάνουν χώρα δραστηριότητες σχετικά με τη συλλογική
ζωή και εγγράφεται η δημόσια σφαίρα της κοινωνίας.

Ο αρχιτέκτονας Autant και η ηθοποιός Lara το 1937, χρησιμοποίησαν το
θέατρο για να ερευνήσουν την έννοια του δημόσιου χώρου. Η έρευνα πήρε μορφή
ως τέχνη μίας κατάστασης και πραγματοποιήθηκε με τη δημιουργία ουσιαστικών
χωρικών σχέσεων μεταξύ των ατόμων-ηθοποιών. Άλλωστε, σύμφωνα και με τη
θέση του Lefebvre, που μελέτησε θεωρητικά την έννοια του χώρου, αυτός δεν
είναι απλώς ένα φυσικό, υλικό κενό που αναμένεται να γεμίσει με περιεχόμενο,
αλλά παράγεται μέσω των κοινωνικών σχέσεων. Η συγκέντρωση των δυνητικών
και αναγκαστικών αλληλεπιδράσεων είναι αυτή που καθιστά έναν τόπο κοινωνικό
Εικόνα 10 : Ο δημόσιος χώρος ως μέσο μετασχηματισμού των κοινωνικοπολιτικών
καθεστώτων, Αμερική, 2020 και οι σχέσεις μεταξύ τους δεν είναι άσχετες με τη λειτουργία του, αλλά είναι

19 Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου Εννοιολογική προσέγγιση του δημόσιου χώρου 20