Page 177 - Health Impact Assessment of policies related to local pharmaceutical industry development towards technology readiness and access to medicines: HIAPP

การประเมินผลกระทบด้านสุขภาพนโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมผลิตยาในประเทศด้านความพร้อมของอุตสาหกรรมและการเข้าถึงยา 163

ตัวแปรที่ถูก
ข้อบท สถานการณ์ ค าอธิบาย ตัวแปรกระท า
กระทบ
ค่าใช้จ่ายในการ

ฟ้องร้อง เมื่อศาล

ตัดสินว่าไม่มการ
ี
ละเมิดสิทธิบัตร

(อาจจะต้องแก้

พรบ วิทธิบัตร ม
77ทวิ)

18.41, S0: สถานการณ์ไม่ รัฐประกาศ CL ไม่ส่งผลกระทบ ไม่ส่งผลกระทบ

้
18.6,9.8annexB เข้าร่วม CPTPP ตามขอตกลง
การใช้สิทธิตาม TRIPS

สิทธิบัตร

(Compulsory
licensing)
92

92 การใช้สิทธิตามสิทธิบัตร (CL) สำหรับผลิตภัณฑ์ยาในประเทศไทยที่ผ่านมา จัดเป็นการใชสิทธิโดยหน่วยงานของรัฐ เพื่อ
้
ประโยชน์สาธารณะที่ไม่ใช่เพื่อการพาณิชย์ (public non-commercial use) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ประชาชนได้รับยา

จำเป็นที่มีคุณภาพดีอย่างทั่วถึงถ้วนหน้าด้วยงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัดเป็นสำคัญ เมื่อพิจารณาข้อบทของ CPTPP พบว่า
มีข้อบทที่เกี่ยวข้องกับการใช้สิทธิตามสิทธิบัตร (CL) ดังนี้ มาตรา 18.6 ความเข้าใจเกี่ยวกับมาตรการจำเพาะด้าน

สาธารณสุข ยังคงสิทธิของประเทศสมาชิกในการใช้มาตรการเพื่อปกป้องการสาธารณสุขและการเข้าถึงยาของ
ประชาชน โดยเป็นไปตามปฏิญญาโดฮาว่าด้วยความตกลงทริปส์และการสาธารณสุข มาตรา 18.41 การใช้
ประโยชน์อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ทรงสิทธิ ให้สิทธิแก่ประเทศภาคีในการใช้สิทธิตามสิทธิบัตร (CL) ซึ่ง

สอดคล้องตามความตกลงว่าด้วยสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่เกี่ยวกับการค้า มาตรา 31 อนุญาตให้ใช้สิทธิตาม

สิทธิบัตร โดยไม่ต้องได้รับการอนุญาตจากผู้ทรงสิทธิ มาตรา 9.8 การเวนคืนและการชดเชย ภายใต้ข้อ 5 กำหนดว่า
“การเวนคืนและการชดเชยจะไม่ปรับใช้กับการบังคับใช้สิทธิเหนือสิทธิบัตรสำหรับสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาที่
สอดคล้องกับความตกลงทริปส์ หรือการเพิกถอน การจำกัด หรือสร้างสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา ตราบเท่าที่การ

ออก การเพิกถอน การจำกัด และการสร้างดังกล่าว สอดคล้องกับบทที่ 18 (ทรัพย์สินทางปัญญา) และความตก
ลงทริปส์” ซึ่งสามารถตีความว่า ประเทศภาคียังคงสามารถใช้สิทธิตามสิทธิบัตร (CL) อย่างไรก็ตามการแปลความ

ตามมาตรา 9.8 นั้น จะต้องดูเชิงอรรถที่ 16 ที่ระบุว่า “มาตรา 9.8 (การเวนคืนและการชดเชย) ต้องถูกตีความโดย
สอดคล้องกับภาคผนวก 9-บี (การเวนคืน) และอยู่ภายใต้บังคับแห่งภาคผนวก 9-ซี (การเวนคืนที่ดิน)” เมื่อพิจารณา

ภาคผนวก 9-บี (การเวนคืน) ซึ่งระบุว่า “การกระทำที่ไม่เลือกปฏิบัติ ซึ่งได้ถูกออกแบบและถูกปรับใช้เพื่อปกป้อง
ผลประโยชน์สาธารณะอันชอบธรรม เช่น ด้านสาธารณสุข ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อม ไม่ถือว่าเป็นการเวนคืน

ทางอ้อม ยกเว้นในสถานการณ์พิเศษที่เกิดขึ้นได้ยาก” สร้างความไม่แน่นอนของการใชสิทธิตามสิทธบัตร (CL) ว่าเป็นการ
้
ิ