Page 375 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ hai: LỊCH SỬ 357

Tuy nhiên, sự mở rộng về quy mô và kỹ thuật không đi
liền với việc nâng cao đời sống cho công nhân. Để xoa dịu
phong trào đấu tranh của công nhân, thực dân Pháp đã
ban hành Nghị định ngày 30/3/1926 và 19/7/1927 về thanh

tra lao động, Nghị định ngày 25/10/1927 về chế độ lao
động... Lần đầu tiên chính quyền thuộc địa của Pháp thừa
nhận chức danh Thanh tra lao động là đại diện cho quyền

lợi của người lao động, nhưng đồng thời quy định người
này phải là một viên chức từng làm việc cho Pháp ít nhất
10 năm chứ không phải do người lao động bầu ra . Nghị
1
định ngày 25/10/1927 được xem là một bước tiến bộ vì cho

phép người lao động ngày làm 10 giờ, mỗi tuần được nghỉ
1 ngày nhưng lại không áp dụng với công nhân mỏ vì họ
được tính là “lao động tự do”. Để ngăn tác động của nghị
định đó, các chủ mỏ đã thay đổi chế độ làm việc, từ tính

theo ngày sang làm khoán.
Chính vì vậy, phong trào đấu tranh của công nhân than
nói chung, công nhân Cẩm Phả nói riêng tiếp tục phát

triển sau Chiến tranh thế giới thứ nhất. Số lượng công
nhân ngày càng đông đảo khiến họ trở thành một lực lượng
xã hội to lớn, vừa hòa cùng phong trào đấu tranh chung
của dân tộc, vừa tiến hành đấu tranh với những hình thức

và mục tiêu riêng. Điều đáng nói là số công nhân mỏ được
bổ sung trong thời kỳ này có cả những công nhân từng làm
việc ở các nhà máy, xí nghiệp hoặc địa phương khác bị đuổi

việc. Ví dụ như sau cuộc bãi công của công nhân Nhà máy
_______________

1. Xem Cao Văn Biền: Công nghiệp than Việt Nam 1888 - 1945, Sđd,
tr.184.