Page 370 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

352 Cẩm Phả - Đất và Người

thực dân Pháp điều thêm một đội quân do Clamorgan chỉ
huy càn quét suốt hàng tháng trời ở vùng mỏ.
Nghĩa quân Lãnh Pha rút khỏi vùng mỏ, kéo về phía
sông Lục Nam và đến ngày 06/12/1892, đánh một trận lớn

với thực dân Pháp, tiêu diệt cả đội quân ở huyện Yên Bạc,
giết được viên Tri huyện. Sau đó, nghĩa quân kéo về đóng ở
Rừng Vùng, phối hợp với một số thủ lĩnh địa phương là Đề
Hải, Đốc Bẩm, Đề Quý. Trong tháng 12/1892, quân Pháp do

quan ba Duhis chỉ huy nhiều lần tấn công bao vây nghĩa
quân. Bị bao vây, nghĩa quân Lãnh Pha quay lại đánh mỏ
Cái Bầu, tiến về Đông Triều, chiếm được lưu vực sông Kinh
Môn và sông Đá Bạc vào tháng 02, 3/1893. Để đáp trả, quân

Pháp liên tiếp tiến hành bao vây càn quét các căn cứ của
nghĩa quân. Đến tháng 5/1893, cuộc khởi nghĩa bị thất bại,
Lãnh Pha và một số thủ lĩnh phải đầu hàng . Đến giữa năm
1
1893, Pháp điều thêm quân và lập mới nhiều đồn để phong

tỏa vùng Đông Bắc. Phong trào chống Pháp trên vùng mỏ
suy yếu dần.
Trong những năm 1885 - 1896, phong trào Cần Vương do

vua Hàm Nghi khởi xướng ở vùng Đông Bắc nói chung, Cẩm
Phả nói riêng lại khá mờ nhạt. Nhiều cuộc khởi nghĩa mang
tính tự phát, lại thiếu đường lối lãnh đạo nên đã nhanh
chóng bị thực dân Pháp đàn áp.

2. Phong trào chống thực dân Pháp đầu thế kỷ XX

Từ đầu thế kỷ XX, trong phong trào yêu nước, chống

Pháp ở Việt Nam theo khuynh hướng dân chủ tư sản. Một số
_______________

1. Xem Trần Văn Giàu: Chống xâm lăng, Sđd, tr.857.