Page 366 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

348 Cẩm Phả - Đất và Người

công nhân tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An sẽ được phân vào sống
cùng lán; những người làm cùng một loại công việc sẽ được
sống cùng lán với nhau, như lán của thợ đi bè, xẻ gỗ... Có
những lán ở sắp xếp theo tôn giáo như lán Đạo, lán Lương....

Đến những năm 1920, ngành công nghiệp khai mỏ phát
triển, nhu cầu chỗ ở cho công nhân tăng cao. Vì vậy, để công
nhân có thể làm việc lâu dài, các chủ mỏ tiến hành đầu tư
xây dựng nhà ở kiên cố thay cho những ngôi lán tạm bợ. Năm

1929, Công ty Pháp mỏ than Bắc Kỳ đã xây dựng các làng
công nhân, hay còn gọi là các khu chung cư cho công nhân ở
Hòn Gai, Hà Tu, mỏ và cảng Cẩm Phả. Các chung cư này đều

được cung cấp nước sạch. Trong hai năm 1938 - 1939, Công
ty Pháp mỏ than Bắc Kỳ đã xây 4 khu nhà cho nhân công
người Âu và 177 khu tập thể cho công nhân người Việt, 2 khu
tập thể cho những người canh gác, với điều kiện vệ sinh tốt

hơn trước.
Hoạt động vui chơi, giải trí của công nhân ở khu vực mỏ
gần như không có gì, trong khi các tệ nạn xã hội như rượu

chè, cờ bạc, thuốc phiện và mại dâm phổ biến. Những công
nhân người Trung Quốc ở Mông Dương và Cẩm Phả thường
xuyên sử dụng thuốc phiện. Các cửa tiệm thuốc phiện cung
cấp đến tận những lán ở của công nhân. Trong các phố mỏ,

bến cảng, những tiệm hút mọc lên nhan nhản. Quang cảnh
một tiệm hút thuốc phiện được mô tả như sau: “Bước vào cửa
thì một mùi hôi thối khó chịu xông lên như bóp nghẹt cổ.

Đường hẻm vòng qua vòng lại theo trước cửa mấy cái buồng
con tối om. Trên vách những đèn dầu leo lét rọi một thứ ánh
sáng vàng lườm xuống cái ngõ đi đầy hóc hiểm. Tường nhà dơ
bẩn, trong đó có lù khù những cái ổ chó dài; trong mỗi cái ổ