Page 362 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 362
349
ิ
บทบัญญัติในพระราชบัญญัติดังกล่าวใช้บังคับ ให้น าประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญาและประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม
ื่
กระบวนการยุติธรรมทางอาญามีวัตถุประสงค์เพอป้องกันปราบปรามอาชญากรรมที่มีผลกระทบ
ต่อความสงบสุขของสังคมส่วนรวม เพอคุ้มครองผู้เสียหาย และเพื่อเป็นหลักประกันหรือคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ
ื่
ของผู้ถูกกล่าวหา ซึ่งได้รับการสันนิษฐานไว้ก่อนว่ายังไม่มีความผิดหรือยังเป็นผู้บริสุทธิ์ โดยรัฐธรรมนูญ
ฉบับถาวรซึ่งเป็นกฎหมายสูงสุดของไทยเกือบทุกฉบับที่ผ่านมาต่างให้ความส าคัญเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้ถูก
กล่าวหาหรือจ าเลยในกระบวนการยุติธรรมว่าบุคคลไม่ต้องรับโทษอาญา เว้นแต่จะได้กระท าการอันกฎหมาย
ที่ใช้อยู่ในเวลาที่กระท านั้นบัญญัติเป็นความผิดและก าหนดโทษไว้ และโทษที่จะลงแก่บุคคลนั้นจะหนักกว่า
โทษที่ก าหนดไว้ในกฎหมายที่ใช้อยู่ในเวลาที่กระท าความผิดมิได้ และในคดีอาญาต้องสันนิษฐานไว้ก่อนว่า
ผู้ต้องหาหรือจ าเลยไม่มีความผิด ก่อนมีค าพพากษาอนถึงที่สุดแสดงว่าบุคคลใดได้กระท าความผิดจะปฏิบัติ
ิ
ั
ต่อบุคคลนั้นเสมือนเป็นผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยมิได้ เมื่อสันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้ต้องหาหรือจ าเลยไม่มีความผิด
สิทธิในการขอปล่อยชั่วคราวจึงเป็นสิทธิขั้นพนฐานของผู้ต้องหาหรือจ าเลยในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา
ื้
ผู้ต้องหาหรือจ าเลยจึงมีสิทธิยื่นค าร้องขอปล่อยชั่วคราวได้ การปล่อยชั่วคราวเป็นการอนุญาตให้ผู้ต้องหาหรือ
ื่
จ าเลยพนจากการถูกควบคุมของเจ้าพนักงานหรือศาลตามระยะเวลาที่ก าหนดเพอไม่ให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลย
้
ถูกควบคุมหรือขังเป็นเวลานานเกินกว่าจ าเป็นในระหว่างการสอบสวนหรือพจารณาคดี หากไม่จ าเป็น
ิ
ต้องควบคุมหรือขังผู้ต้องหาหรือจ าเลยไว้ก็ควรที่จะให้ปล่อยชั่วคราวไป
การอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราวของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ด ารงต าแหน่งทางการเมือง แม้
ิ
เป็นการใช้ดุลพนิจเพอคุ้มครองสิทธิของผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยในคดีอาญา แต่เมื่อผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลย
ื่
ั
ได้รับการปล่อยตัวชั่วคราวแล้ว กลับหลบหนีและไม่มาฟงค าพพากษาของศาล ในจ านวนผู้หลบหนีดังกล่าว
ิ
นอกจากจะเป็นนักการเมืองระดับท้องถิ่นและข้าราชการระดับสูงแล้ว ยังมีนักการเมืองระดับชาติที่หลบหนี
ออกจากประเทศไทยรวมอยู่ด้วย ได้แก่ นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
ั
อดีตนายกรัฐมนตรี นายวัฒนา อศวเหม อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย และนายประชา มาลีนนท์
อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ซึ่งการที่ผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยหลบหนีดังกล่าวจะส่งผลให้การ
ิ
บังคับตามค าพพากษาของศาลขาดประสิทธิภาพ และท าให้รัฐได้รับความเสียหายอย่างที่มิอาจประเมินมูลค่า
ั
ได้ ดังนั้น ปัญหาการหลบหนีของผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยจึงนับเป็นเรื่องส าคัญอนควรศึกษาหาสาเหตุของ
ปัญหาดังกล่าว และหาหนทางแก้โดยมุ่งเน้นถึงตัวบุคคลที่เป็นปัญหา รวมถึงควรศึกษาหามาตรการทาง
กฎหมายและวิธีปฏิบัติต่าง ๆ ที่จะน ามาปรับใช้เพอให้ได้ตัวผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยนั้นมาด าเนินคดีและ
ื่
ิ
มาบังคับตามค าพพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ด ารงต าแหน่งทางการเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โดยแท้จริง
ิ
เนื่องจากปัจจุบันมีคดีที่ผู้ถูกกล่าวหาหรือจ าเลยหลบหนีไปในระหว่างการพจารณาและไม่มา
ิ่
ิ
ั
ฟงค าพพากษาศาลของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ด ารงต าแหน่งทางการเมืองเพมจ านวนมากขึ้น แม้ตาม
