Page 616 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 616
๖๐๔
ที่ได้รับแต่งตั้งและพนักงานอัยการเป็นผู้มีอ านาจหน้าที่ในการบังคับตามสัญญาประกน อย่างไรก็ดีการบังคับคดี
ั
ิ
่
นายประกันมีปัญหาหลายประการ ได้แก ปัญหาการใช้ดุลพินิจของผู้พพากษาเกี่ยวกับการบังคับคดีนายประกัน
ปัญหาการตรวจสอบต าแหน่งที่ตั้งที่ดินซึ่งผู้ประกันน ามาเป็นหลักประกัน ปัญหาการติดตามหรือสืบหา
ื่
หลักทรัพย์อนของผู้ประกันและปัญหาหลักทรัพย์ที่ขาดศักยภาพในทางเศรษฐกิจและการขายทอดตลาด
หลักประกันหรือหลักทรัพย์อื่นของผู้ประกันให้ส าเร็จลุล่วง
การศึกษาปัญหาดังกล่าวพร้อมกับมีข้อเสนอแนะในการแก้ไขปัญหาจะท าให้การบังคับคดีนายประกัน
ื้
เป็นไปตามกฎหมาย หลักการพนฐาน และแนวคิดเกี่ยวกับการบังคับคดีผู้ประกัน และสามารถสร้างความ
ยุติธรรมให้แก่ผู้ประกันได้อย่างเท่าเทียมกันอย่างแท้จริง
การบังคับคดีนายประกัน
การบังคับคดีนายประกันเป็นมาตรการในการบังคับตามสัญญาประกนในกรณีที่มีการผิดสัญญาประกน
ั
ั
ตัวผู้ต้องหรือจ าเลย ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๑๙ วรรคสาม ก าหนดให้ศาลมี
ื่
ื่
อ านาจออกหมายบังคับคดีหรือค าสั่งอนใดเพอบังคับเอาแกทรัพย์สินของบุคคลซึ่งต้องรับผิดตามสัญญาประกัน
่
ได้เสมือนว่าเป็นลูกหนี้ตามคาพิพากษาโดยให้เจ้าพนักงานศาลที่ได้รับแต่งตั้งและพนักงานอัยการเป็นผู้มีอ านาจ
ิ่
หน้าที่ในการบังคับตามสัญญาประกัน ทั้งนี้ ประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญาได้มีแก้ไขเพมเติม
ิ
หลักเกณฑ์การบังคับตามสัญญาประกันในกรณีที่ต้องมีการบังคับคดีโดยเจ้าพนักงานบังคับคดี กรมบังคับคดี
เพอให้การบังคับตามสัญญาประกันมีประสิทธิภาพมากขึ้น การท าความเข้าใจเกี่ยวกับการบังคับคดี
๗
ื่
นายประกันจ าต้องพิจารณาแนวคิดเกี่ยวกับกระบวนยุติธรรมทางอาญา การปล่อยผู้ต้องหาหรือจ าเลยชั่วคราว
การบังคับคดีอาญา และการบังคับคดีแพ่ง ตลอดจนกระบวนการบังคับคดีนายประกัน เป็นล าดับไปดังนี้
๑. แนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญา
กระบวนการยุติธรรมทางอาญาเป็นระบบการจัดการด้านความยุติธรรมในคดีอาญาตามกฎหมาย โดย
มีแนวคิดในการป้องกนและปราบปรามอาชญากรรม คุ้มครองสิทธิของบุคคลและอ านวยความยุติธรรมในสังคม
ั
ั
กระบวนการยุติธรรมทางอาญาจึงเกี่ยวข้องกบมาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนซึ่งเป็นเรื่อง
ั
ความสัมพนธ์ระหว่างเรื่องหลักเกณฑ์หรือมาตรการทางกฎหมาย เรื่องสิทธิในความเป็นมนุษย์ และเรื่องการใช้
๘
อานาจหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาในการปฎิบัติต่อมนุษย์ และเกี่ยวข้องกับอาชญากรรม
(Crime) อนเป็นการกระท าหรืองดเว้นการกระท าอนฝ่าฝืนต่อกฎหมาย ซึ่งรัฐจะลงโทษผู้กระท าผิดตาม
ั
ั
๗ ดูหมายเหตุท้ายพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ ๓๐) พ.ศ. ๒๕๕๘.
ั
๘ ชาติ ชยเดชสุริยะ, มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุตธรรมทางอาญา,
ิ
(กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน, ๒๕๔๙), น. ๑.
