Page 615 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 615
๖๐๓
ั
ิ
คุ้มครองสิทธิของผู้ต้องหาหรือจ าเลยในคดีอาญา เนื่องจากก่อนมีค าพพากษาอนถึงที่สุดแสดงว่าบุคคลใดเป็น
๔
ผู้กระท าความผิดจะปฏิบัติต่อบุคคลนั้นเสมือนเป็นผู้กระท าความผิดมิได้
ปัจจุบันศาลยุติธรรมมีนโยบายส่งเสริมให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยมีโอกาสเข้าถึงสิทธิและโอกาสในการ
ี
ได้รับการปล่อยตัวชั่วคราวมากยิ่งขึ้น เช่น การให้ผู้ต้องหาหรือจ าเลยสามารถยื่นค าร้องขอปล่อยชั่วคราวเพยง
ใบเดียวโดยยังไม่ต้องเสนอหลักประกัน ทั้งยังอาจยื่นผ่านบริการออนไลน์ศาลยุติธรรม (Court Integral
Online Service: CIOS) โดยไม่ต้องมาศาลด้วย นอกจากนี้ ศาลยังขยายโอกาสที่จะปล่อยชั่วคราวได้กว้างขวาง
ยิ่งขึ้น โดยน ามาตรการต่าง ๆ มาใช้เพื่อป้องกันการหลบหนีหรือภัยอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการปล่อยชั่วคราว
ได้ เช่น การใช้แบบประเมินความเสี่ยงที่ส านักงานศาลยุติธรรมจัดท า การก าหนดเงื่อนไขให้ผู้ถูกปล่อยชั่วคราว
ปฏิบัติ ระหว่างที่ได้รับการปล่อยชั่วคราว หรือการตั้งผู้ก ากับดูแลผู้ถูกปล่อยชั่วคราวตามพระราชบัญญัติ
ุ
ิ
ุ
ื่
มาตรการก ากับ และติดตามจับกุมผู้หลบหนีการปล่อย และอาจใช้อปกรณ์อเล็กทรอนิกส์หรืออปกรณ์อนใดที่
สามารถใช้ตรวจสอบ หรือจ ากัดการเดินทางของผู้ต้องหาหรือจ าเลยก็ได้ ทั้งนี้ เป็นไปตามแนวคิดที่จะไม่น า
ปัจจัยทางด้านทรัพย์สินมาเป็นหลักส าคัญในการปล่อยชั่วคราวอันเป็นการลดความเหลื่อมล้ าในการเข้าถึงสิทธิ
ในการปล่อยชั่วคราวของผู้ต้องหาหรือจ าเลย
ค าร้องขอให้ปล่อยผู้ต้องหาหรือจ าเลยชั่วคราวมีหลายประเภท คือ ค าร้องขอให้ปล่อยผู้ต้องหาหรือ
จ าเลยชั่วคราวโดยไม่ต้องมีประกัน หรือมีประกัน หรือมีประกันและหลักประกัน โดยการอนุญาตให้ปล่อย
๕
ชั่วคราวโดยมีประกันและหลักประกันนั้น พงเป็นกรณีที่จ าต้องเรียกหลักประกัน ในทางปฏิบัติหากผู้ต้องหา
ึ
หรือจ าเลยมีความพร้อมที่จะวางหลักประกันก็มักจะเสนอหลักประกันมาในค าร้องเพื่อความสะดวกรวดเร็วและ
คาดหวังว่ามีโอกาสได้รับการปล่อยชั่วคราวง่ายขึ้นโดยผู้ต้องหาหรือจ าเลยจ านวนไม่น้อยประสงค์ที่จะวาง
๖
ุ
หลักประกัน มากกว่าที่จะต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ศาลก าหนด หรือที่จะแสดงความยินยอมที่จะให้ใช้อปกรณ์
อิเล็กทรอนิกส์หรืออุปกรณ์อื่นใดที่สามารถใช้ตรวจสอบหรือจ ากัดการเดินทางของผู้ต้องหาหรือจ าเลย
การปล่อยชั่วคราวโดยมีประกันและหลักประกันจะต้องมีการท าสัญญาประกันและวางหลักประกันต่อ
่
ศาล โดยหลักประกันที่สามารถน ามาใช้ประกันตัวผู้ต้องหาหรือจ าเลยได้แก เงินสด หลักทรัพย์ และบุคคล หาก
มีการผิดสัญญาประกัน ศาลอาจพจารณาถอนประกันและมีค าสั่งปรับนายประกัน จากนั้นจะท าการบังคดี
ิ
นายประกัน โดยศาลจะออกหมายบังคับคดีตั้งเจ้าพนักงานบังคับคดีท าการยึด อายัด หรือจ าหน่ายทรัพย์สินที่
เป็นหลักประกันเพอน าเงินมาช าระหนี้ค่าปรับตามค าสั่งศาล ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพจารณาความอาญา
ิ
ื่
ื่
ื่
มาตรา ๑๑๙ วรรคสาม บัญญัติให้ศาลมีอานาจออกหมายบังคับคดีหรือค าสั่งอนใดเพอบังคับเอาแก่ทรัพย์สิน
ของบุคคลซึ่งต้องรับผิดตามสัญญาประกันได้เสมือนว่าเป็นลูกหนี้ตามค าพพากษา โดยให้เจ้าพนักงานศาล
ิ
๔ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มาตรา ๒๙ วรรคสอง.
๕ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๖.
๖ ค าแนะน าของประธานศาลฎีกา ว่าด้วยการใช้มาตราการกับดูแลในระหว่างปล่อยชั่วคราว พ.ศ. ๒๕๖๔ ข้อ ๔.
