Page 680 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๖๖๘

(๓) กักขัง

(๔) ปรับ
(๕) ริบทรัพย์สิน

โทษประหารชีวิตและโทษจ าคุกตลอดชีวิตมิให้น ามาใช้บังคับแก่ผู้ซึ่งกระท าความผิดในขณะที่มี

อายุต่ ากว่าสิบแปดปี

ในกรณีผู้ซึ่งกระท าความผิดในขณะที่มีอายุต่ ากว่าสิบแปดปีได้กระท าความผิดที่มีระวางโทษ

ประหารชีวิตหรือจ าคุกตลอดชีวิต ให้ถือว่าระวางโทษดังกล่าวได้เปลี่ยนเป็นระวางโทษจ าคุกห้าสิบปี”

โทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๘ แบ่งเป็นโทษหลัก คือ โทษประหารชีวิต โทษจ าคุก

และโทษปรับ ส่วนโทษกักขังและริบทรัพย์สินเป็นโทษข้างเคียง โดยโทษหลักเป็นโทษที่ใช้ลงโทษได้โดย
ตนเอง ส่วนโทษข้างเคียงจะลงโทษได้ต่อเมื่อมีการพพากษาลงโทษหลักแล้ว หรือมิฉะนั้นการลงโทษ
ิ
ข้างเคียงจะกระท าได้เมื่อกรณีมีความเกี่ยวข้องกบการใช้โทษหลัก เช่น เมื่อศาลจะลงโทษจ าคุกไม่เกินสาม
ั
เดือน ซึ่งโทษจ าคุกเป็นโทษหลักหากศาลเห็นสมควร ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๓ ศาลจะ
๘
เปลี่ยนโทษจ าคุกเป็นกักขังซึ่งเป็นโทษข้างเคียงแทนก็ได้

(๒) เกณฑ์การรอการลงโทษจ าคุกและการก าหนดเงื่อนไข

มาตรา ๕๖ “ผู้ใดกระท าความผิดซึ่งมีโทษจ าคุกหรือปรับ และในคดีนั้นศาลจะลงโทษจ าคุกไม่เกิน
ห้าปีไม่ว่าจะลงโทษปรับด้วยหรือไม่ก็ตาม หรือลงโทษปรับ ถ้าปรากฏว่าผู้นั้น

(๑) ไม่เคยรับโทษจ าคุกมาก่อน หรือ
(๒) เคยรับโทษจ าคุกมาก่อนแต่เป็นโทษส าหรับความผิดที่ได้กระท าโดยประมาท หรือความผิด

ลหุโทษ หรือเป็นโทษจ าคุกไม่เกินหกเดือน หรือ

ี
้
(๓) เคยรับโทษจ าคุกมาก่อนแต่พนโทษจ าคุกมาแล้วเกินกว่าห้าปี แล้วมากระท าความผิดอก โดย
ความผิดในครั้งหลังเป็นความผิดที่ได้กระท าโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ

และเมื่อศาลได้ค านึงถึงอายุ ประวัติความประพฤติสติปัญญา การศึกษาอบรม สุขภาพ ภาวะแห่ง
จิต นิสัย อาชีพ และสิ่งแวดล้อมของผู้นั้น หรือสภาพความผิด หรือการรู้สึก ความผิด และพยายามบรรเทา

ั
ื่
ิ
ผลร้ายที่เกิดขึ้น หรือเหตุอนอนควรปรานีแล้ว ศาลจะพพากษาว่าผู้นั้น มีความผิดแต่รอการก าหนดโทษ
หรือก าหนดโทษแต่รอการลงโทษไว้ไม่ว่าจะเป็นโทษจ าคุกหรือปรับ อย่างหนึ่งอย่างใดหรือทั้งสองอย่าง
ื่
ิ
เพอให้โอกาสกลับตัวภายในระยะเวลาที่ศาลจะได้ก าหนดแต่ต้องไม่เกินห้าปีนับแต่วันที่ศาลพพากษา โดย
จะก าหนดเงื่อนไขเพื่อคุมความประพฤติของผู้นั้นด้วยหรือไม่ก็ได้

เงื่อนไขเพอคุมความประพฤติของผู้กระท าความผิดตามวรรคหนึ่ง ศาลอาจก าหนดข้อเดียวหรือ
ื่
หลายข้อตามควรแก่กรณีได้ ดังต่อไปนี้

๘ คณิต ณ นคร, กฎหมายอาญาภาคทั่วไป, พิมพ์ครั้งที่ ๖ แก้ไขเพิ่มเติม, น. ๔๔๕.