Page 675 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 675
๖๖๓
การลงโทษทางอาญามีวัตถุประสงค์ ๔ ประการ ตามทฤษฎีการลงโทษ ดังนี
๒.๑ ทฤษฎีการลงโทษเพื่อแก้แค้นทดแทน (Retribution)
๓
ื่
วัตถุประสงค์การลงโทษตามแนวคิดนี้จะเป็นไปเพอความยุติธรรม ผู้ใดกระท าความผิดก็จะได้รับ
ิ
โทษเป็นการตอบแทน โดยนักปรัชญาชาวเยอรมัน ชื่อ อมมานูเอล คานท์ (Immanuel Kant) ให้เหตุผล
สนับสนุนความคิดทฤษฎีนี้ว่า ถ้าสังคมไม่ลงโทษผู้กระท าผิดก็เท่ากับสังคมยอมรับรองการกระท าของเขา
และด้วยเหตุผลนั้นก็มีผลเสมือนว่าสังคมเป็นผู้สนับสนุนให้กระท าความผิด และยังกล่าวว่าจะใช้การลงโทษ
ี
ื่
ื่
ื่
เป็นเพยงเครื่องมือเพอให้เกิดประโยชน์อย่างอนไม่ได้ ไม่ว่าเพอให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ลงโทษหรือแก่สังคม
็
ุ
เป็นส่วนรวมกตาม การลงโทษทกกรณีจะต้องเนื่องมาจากเหตุว่าบุคคลที่ถกลงโทษได้กระท าความผิดอาญา
ู
ื่
ี
เท่านั้น ทั้งนี้ เพราะเป็นการไม่บังควรที่จะปฏิบัติต่อบุคคลหนึ่งเพยงเพอจะเป็นเครื่องมือให้บังเกิดผลแก่
ั
ื่
บุคคลอน ทุกคนมีสิทธิในฐานะที่เกิดมาเป็นมนุษย์ในอนที่จะไม่ถูกปฏิบัติเช่นนั้น โดยทฤษฎีนี้ความผิด
ที่กระท าและโทษที่ได้รับจะต้องเป็นสัดส่วนที่เหมาะสมกัน เหตุที่รัฐต้องเข้ามารับหน้าที่ลงโทษผู้กระท า
ความผิดเพราะป้องกนมิให้มีการแกแค้นกันเองโดยไม่สิ้นสุดจนสังคนเกิดความวุ่นวาย และเป็นการช่วยผู้ที่
ั
้
ออนแอกว่าให้ได้รับความยุติธรรม โดยการลงโทษผู้กระท าความผิดให้ได้รับผลร้ายสาสมและทดแทนกัน
่
ื่
อย่างยุติธรรม ซึ่งวัตุประสงค์ในการลงโทษเพอเป็นการทดแทนนี้สอดคล้องกับความรู้สึกของประชาชน
ี
แต่มีจุดอ่อน คือ ไม่ได้พิจารณาว่าการลงโทษมผลต่อการป้องกันมิให้กระทาความผิดอกและการลงโทษตาม
ี
วัตถุประสงค์นี้ไม่ค านึงถึงความจ าเป็นของสังคม แต่ค านึงถึงความเหมาะสมของโทษกับความผิดที่กระท า
ดังนั้นเมื่อลงโทษผู้กระท าความผิดตามอตราโทษแล้วก็ต้องปล่อยตัวทั้งที่มีแนวโน้มในการหวนกลับมา
ั
กระท าผิดซ้ าและเป็นอนตรายต่อสังคมอยู่ ทั้งเป็นการยากที่จะวัดความรุนแรงของโทษกับการกระท า
ั
ความผิดว่าเท่ากันหรือไม่ เนื่องจากความเท่าเทียมกันของโทษและการกระท าความผิดนั้นเป็นเรื่องของ
ความรู้สึกไม่มีเครื่องมือหรือมาตรฐานที่จะวัดความทดแทนให้เท่ากันได้
๒.๒ ทฤษฎีการลงโทษเพื่อข่มขู่ยับยั้ง (Deterrence)
ี
ทฤษฎีนี้มีหลักว่า การลงโทษจะค านึงถึงแต่เพยงผลของการลงโทษต่อตัวผู้กระท าความผิดเท่านั้น
ไม่ได้ แต่ต้องค านึงถึงผลต่อประชาชนทั่วไปด้วย วัตถุประสงค์ในการลงโทษผู้กระท าความผิดก็เพอ
ื่
ประโยชน์ ๒ ประการ ได้แก ่
(๑) มีผลแก่ตัวผู้กระท าความผิด ท าให้ผู้กระท าความผิดซึ่งถูกลงโทษมีความเข็ดหลาบไม่กล้า
กระท าอีก
ื่
(๒) เป็นตัวอย่างให้กับบุคคลทั่วไปให้เห็นว่าเมื่อกระท าผิดแล้วจะต้องได้รับโทษเพอคนทั่วไปจะได้
ทราบจะได้เกรงกลัวไม่กล้ากระท าความผิดขึ้นบ้าง ท าให้เกิดความยับยั้งชั่งใจไมกล้ากระท าความผิดเช่นนั้น
่
ี
อก การข่มขู่ดังกล่าวท าให้เกิดความกลัวที่จะถูกลงโทษ นอกจากจะท าให้หลายคนไม่กล้ากระท าความผิด
ึ
แล้วยังมีผลท าให้คนทั่วไปคิดว่าการกระท าความผิดเป็นสิ่งที่พงหลีกเลี่ยง
๓ ธานี วรภัทร์, กฎหมายว่าด้วยการบังคับโทษ, พิมพ์ครั้งที่ ๒ แก้ไขเพิ่มเติม, น. ๓๔.
