Page 677 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๖๖๕

ิ
ื่
ั
๔
เพอรับโทษตามค าพพากษาอนถึงที่สุด ทั้งนี้ กฎหมายอาญาของทุกประเทศจะบัญญัติเรื่องอายุความ ทั้ง
้
สองชนิดนี้ไว้ว่าการไม่ได้ตัวผู้กระท าความผิดมาฟองภายในก าหนดเวลาก็ดี หรือการไม่ได้ตัวผู้ที่ต้อง

ค าพพากษาถึงที่สุดมารับโทษภายในก าหนดเวลาก็ดี ท าให้รัฐหมดอานาจที่จะด าเนินคดีหรือหมดอานาจที่
ิ
จะบังคับโทษแก่ผู้กระท าความผิดหรือผู้ที่ต้องค าพพากษาถึงที่สุดแล้วแต่กรณี เหตุที่กฎหมายอาญาบัญญัติ
ิ
เรื่องอายุความดังกล่าวไว้เพราะการที่ผู้กระท าความผิดต้องหลบหนีท าให้ผู้กระท าความผิดตกอยู่ในความ
ล าบาก ซึ่งภาวะนี้เป็นภาวะที่เป็นโทษต่อผู้กระท าความผิดเพราะต้องหลบหนีและซ่อนตัว ทั้งในด้าน
พยานหลักฐานในคดีเมื่อเหตุการณ์ผ่านมานานอาจท าให้ความทรงจ าของพยานลดน้อยลง และ

พยานหลักฐานบางอย่างสูญหายไป นักนิติศาสตร์มีความเห็นเกี่ยวกับอายุความฟองร้องเป็นสามฝ่าย
้
กล่าวคือ ฝ่ายแรก เห็นว่า เป็น “เหตุยกโทษให้เฉพาะตัว” ฝ่ายที่สอง เห็นว่า เป็น “เงื่อนไขระงับคดี”

ส่วนฝ่ายที่สาม เห็นว่า เป็นทั้ง “เหตุยกโทษให้เฉพาะตัว” และ “เงื่อนไขระงับคดี” ส่วนอายุความล่วงเลย

การลงโทษนั้น ไม่เกี่ยวข้องใด ๆ กับพยานหลักฐาน อายุความล่วงเลยการลงโทษจึงเป็น “เหตุยกโทษ
ให้เฉพาะตัว”

๓.๒ หลักเกณฑ์การนับอายุความกรณีท าผิดอาญา

(๑) การนับอายุความ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๕
หลักเกณฑ์การนับอายุความตามมาตรานี้ แบ่งเป็นสองส่วนตามวรรคแรกและวรรคสอง โดยใน

ส่วนของวรรคแรก เป็นการนับอายุความก่อนได้ตัวจ าเลยมาศาล คือจะนับอายุความนับแต่วันกระท า
ความผิด ซึ่งวันกระท าความผิดหมายถึงวันที่การกระท าที่เป็นความผิดนั้นจบสิ้นลง โดยวันที่กระท า

ความผิดอาจเป็นวันแรกที่ลงมือกระท าตลอดไปจนถึงวันที่การกระท าอนก่อให้เกิดความผิดได้กระท า
ั
ครบถ้วนตามที่กฎหมายบัญญัติไว้เป็นความผิด ส่วนการนับอายุความตามวรรคสองนั้น เป็นการนับอายุ
้
ความฟองร้องสะดุดหยุดลงเพราะการได้ตัวผู้กระท าความผิดมายังศาลท าให้อายุความสะดุดหยุดลง หาก
จ าเลยหลบหนีหรือวิกลจริตท าให้ต้องงดการพจารณาเป็นเหตุให้ต้องเริ่มอายุความใหม่ โดยนับตั้งแต่วัน
ิ
หลบหนีหรือวันงดการพิจารณา

(๒) การนับอายุความ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๖
ั
เป็นอายุความร้องทุกข์ หลักเกณ์ตามมาตรานี้คือในกรณีความผิดอนยอมความได้ผู้เสียหายต้อง
ร้องทุกข์ให้ด าเนินคดีกับผู้กระท าความผิดภายในสามเดือนนับแต่วันที่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระท า
ความผิด

(๓) การนับอายุความ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๘

๔ คณิต ณ นคร, กฎหมายอาญาภาคทั่วไป, พิมพ์ครั้งที่ ๖ แก้ไขเพิ่มเติม, (กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน, ๒๕๖๐),
น. ๕๒๗-๕๓๓.