Page 72 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 72
๕๙
ประพฤติ ตามระเบียบคณะกรรมการคุมประพฤติว่าด้วยการแต่งตั้งและถอดถอนอาสาสมัครคุมประพฤติ
พ.ศ. 2561
อาสาสมัครคุมประพฤติเกิดขึ้นจากผู้กระทําผิดต้องการกําลังใจ การยอมรับและให้โอกาสของคนใน
ื่
ชุมชน รวมทั้งมีอาชีพมีรายได้เพอดําเนินชีวิต อาสาสมัครคุมประพฤติถือเป็นบุคคลในชุมชนที่ใกล้ชิด
ผู้กระทําความผิดมากที่สุด ในการออกไปเยี่ยมเยียน ให้คําปรึกษา ให้กําลังใจ ให้คําแนะนําในการดําเนินชีวิต
ื่
รวมทั้งการประกอบอาชีพเพอสร้างรายได้เลี้ยงตัวเองและครอบครัว ดังนั้น อาสาสมัครคุมประพฤติ จึงเป็น
บุคคลสําคัญที่จะช่วยให้ผู้กระทําผิดสามารถดํารงชีวิตในสังคมได้อย่างปกติสุข ไม่หวนกลับไปกระทําผิดอีก
3. กรณีศึกษาการคุมความประพฤติตามค าพิพากษาในคดีสิ่งแวดล้อมของศาลจังหวัดฮอด
ํ
คดีสิ่งแวดล้อมในเขตอานาจของศาลจังหวัดฮอดพบว่า ประชาชนในบางท้องที่ยังไม่ทราบว่าบริเวณ
ื้
ใดเป็นบริเวณป่าสงวนเนื่องจากพนที่ของหมู่บ้านอาจตั้งอยู่ใกล้ชิดกับพนที่ป่าสงวนทําให้มีการบุกรุกเข้าไป
ื้
ทํากินได้ ส่วนการล่าสัตว์ป่าเป็นอาหารก็เกิดจากวัฒนธรรมความเป็นอยู่เดิมของชาวบ้านในละแวกป่านั้น
หรือบางครั้งเป็นการบุกรุกในที่ดินที่เคยมีการบุกรุกมาแล้ว จําเลยเห็นเป็นที่ดินว่างเปล่าเลยเข้าไปทํากินใน
ที่ดินดังกล่าวแทน โดยไม่ใช่เป็นผู้แผ่วถางทําลายป่าด้วยตัวเอง นอกจากนี้ยังมีกรณีที่เดิมพื้นที่นั้นเป็นที่ดินมี
โฉนดของตนเองต่อมามีการเปลี่ยนสภาพที่ดินกลายเป็นที่ดินในเขตป่าสงวนเลยผิดกฎหมาย เป็นต้น
ํ
้
โดยคดีสิ่งแวดล้อมในเขตอานาจของศาลจังหวัดฮอดเริ่มจากที่พนักงานอยการเป็นโจทก์ฟอง
ั
ผู้กระทําความผิดเป็นจําเลยในคดีที่เกี่ยวกับการบุกรุกทําลายหรือเผาป่าสงวน และการล่าสัตว์ ซึ่งคดีส่วน
ใหญ่ผู้กระทําความผิดมักจะให้การรับสารภาพ ในการวางโทษผู้กระทําความผิดนั้นจะขึ้นอยู่กับความร้ายแรง
ของข้อหา หากเป็นการเผาป่าซึ่งถือว่าเป็นพฤติกรรมร้ายแรงมักถูกลงโทษโดยวิธีจําคุก แต่หากเป็นการบุก
รุกป่าเนื้อที่ไม่มาก หรือเป็นการล่าสัตว์ป่าที่ไม่ใช่จํานวนมากหรือเป็นสัตว์เล็กน้อย ศาลมักจะรอการลงโทษ
จําคุก โดยให้มีการ คุมความประพฤติผู้กระทําความผิดกับให้ทํางานบริการสังคมและสาธารณประโยชน์
ซึ่งศาลจะกําหนดเงื่อนไขเพยงให้ผู้กระทําความผิดไปรายงานตัวต่อพนักงานคุมประพฤติเป็นระยะเวลาหนึ่ง
ี
และระยะเวลาในการทํางานบริการสังคมและสาธารณประโยชน์เท่านั้น โดยจะมอบให้เป็นหน้าที่ของ
พนักงานคุมประพฤติในการกําหนดแนวทางในการคุมความประพฤติและงานที่ผู้กระทําความผิดต้องทํา
บริการสังคมและสาธารณประโยชน์เอง
ในส่วนของวิธีการคุมความประพฤติผู้กระทําความผิดและการจัดให้มีกิจกรรมบริการสังคมและ
สาธารณประโยชน์แก่ผู้กระทําความผิดของพนักงานคุมประพฤตินั้น จากที่ได้กล่าวมาข้างต้นพบว่ามีวิธีการ
และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมากมายในการทํางานร่วมกันเพอให้บรรลุวัตถุประสงค์ในการฟนฟผู้กระทํา
ื่
ู
ื้
ั
ิ
ี
ความผิดไม่ให้ไปกระทําความผิดซ้ําอก อนเป็นเป้าประสงค์ของคําพพากษาของศาล สําหรับกรณีการคุม
ํ
ความประพฤติผู้กระทําความผิดเกี่ยวกับคดีสิ่งแวดล้อมในเขตอานาจศาลจังหวัดฮอดนั้น ผู้เขียนได้
ิ
ทําการศึกษาจากการสัมภาษณ์พนักงานคุมความประพฤติ ที่ดูแลในคดีที่ศาลจังหวัดฮอดได้มีคําพพากษา
13
ให้มีการคุมความประพฤติและทํางานบริการสังคม พบว่า การคุมความประพฤติในคดีสิ่งแวดล้อมนั้นจะเริ่ม
ขึ้นเมื่อศาลจังหวัดฮอดมีคําพพากษารอการลงการโทษและมีคําสั่งให้คุมความประพฤติแก่ผู้กระทําความผิด
ิ
โดยกําหนดเงื่อนไขให้ต้องรายงานตัวต่อพนักงานคุมประพฤติ และทํางานบริการสังคมและสาธารณประโยชน์
13 นางสาวทิพวรรณ ขําขาว, พนักงานคุมประพฤติชํานาญการ, สัมภาษณ์, 23 กรกฎาคม 2564
