Page 20 - Q2-ManualConsult ภ.2
P. 20
10
บทที่ ๒
แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
การใช้มาตรการพิเศษแทนการด าเนินคดีอาญาและการใช้มาตรการแทนการพิพากษา
คดีในศาลเยาวชนและครอบครัว ให้ความส าคัญต่อการแก้ไขบ าบัดฟื้นฟูพฤติกรรมของเด็กและเยาวชน
แทนการลงโทษเด็กและเยาวชนในคดีอาญา ให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญและแนวความคิดสากลในหลาย
ประเด็น เช่น หลักการปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนรับรองว่าเด็กมีสิทธิที่จะได้รับการดูแลและ
ช่วยเหลือเป็นพิเศษ เพื่อให้เด็กพัฒนาบุคลิกภาพได้อย่างเต็มที่ สิ่งส าคัญที่ผู้เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติ
หน้าที่ดังกล่าวต้องค านึงถึงคือ การพัฒนาเนื้อหาในการจัดท าแผนแก้ไขบ าบัดฟื้นฟูแบบบูรณาการที่
เหมาะสมโดยค านึงถึงสภาพปัญหา ปัจจัยแวดล้อม และบริบททางสังคมเกี่ยวกับเด็ก เยาวชนและ
ครอบครัวเป็นรายกรณี ในการน าเสนอเนื้อหาเรื่องแนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องในบทนี้ เป็นการ
รวบรวมแนวคิดเกี่ยวกับการด าเนินคดีกับเด็กและเยาวชน สาเหตุการกระท าความผิดของเด็กและ
เยาวชน แนวคิดและวิธีการบ าบัดเด็กและเยาวชน เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานและผู้ที่สนใจศึกษาเข้าใจสิ่งที่เป็น
พื้นฐานของแนวปฏิบัติที่ถูกก าหนดในการจัดท าแผนแก้ไขบ าบัดฟื้นฟู หรือวิธีการอื่น ๆ ที่ศาลออกค าสั่ง
ก าหนดไว้ในการใช้มาตรการพิเศษแทนการด าเนินคดีอาญาหลังฟ้องคดี และการใช้มาตรการแทน
การพิพากษาคดีซึ่งจะกล่าวถึงในบทต่อไป
2.1 แนวคิดเกี่ยวกับการด าเนินคดีกับเด็กและเยาวชน
2.1.๑ แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับความรับผิดทางอาญาของเด็กและเยาวชน
พัฒนาการทางร่างกายและจิตใจของมนุษย์เป็นไปตามการเจริญวัยของมนุษย์ เมื่อ
เติบโตจนเป็นผู้ใหญ่ก็จะสามารถแยกแยะความรู้ผิดชอบชั่วดีได้แต่บางคนมีความบกพร่องบางประการ
ในตัวเอง ซึ่งอาจเป็นความบกพร่องที่มีมาแล้วแต่ก าเนิดหรือเกิดขึ้นภายหลัง และด้วยความบกพร่องนั้น
อาจท าให้ขาดความรู้ผิดชอบและไม่สามารถบังคับตัวเองได้ จนกระท าการอันเป็นการฝ่าฝืนต่อกฎหมาย
ซึ่งในทางกฎหมายอาญาจะถือว่าเป็นบุคคลไม่มีความสามารถในการท าชั่ว การกระท าอันเป็นการฝ่าฝืน
ต่อกฎหมายจึงเป็นการกระท าที่ปราศจาก “ความชั่ว” ซึ่งประมวลกฎหมายอาญาได้แบ่งความสามารถ
ในการท าชั่วของบุคคลจ าแนกตามช่วงอายุและลักษณะภาวะแห่งจิต ออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่
(1) บุคคลที่ขาดหรือไม่มีความสามารถในการท าชั่วเลย คือเด็กอายุยังไม่เกินสิบห้าปี
ในขณะกระท าความผิด และบุคคลที่มีจิตบกพร่อง โรคจิต หรือจิตฟั่นเฟือนในขณะกระท าความผิด
(2) บุคคลที่อาจมีความสามารถในการท าชั่ว คือบุคคลอายุกว่าสิบห้าปี แต่ยังไม่เกิน
สิบแปดปีในขณะกระท าความผิด
(3) บุคคลที่มีความสามารถในการท าชั่วสมบูรณ์คือบุคคลที่มีอายุกว่าสิบแปดปี
คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ ๑๙
