Page 24 - Q2-ManualConsult ภ.2

13 14

มีความเขาใจซึ่งกันและกัน เพื่อผลในการลดความขัดแยงหรือความอาฆาตพยาบาทตอกันอาจจะ และเปนรูปแบบที่คํานึงถึงพฤติกรรมของผูกระทําผิด ความตองการของผูเสียหาย ครอบครัวและชุมชน
กอใหเกิดผลในการกระทําความผิดซ้ําไดเพราะยังมีความไมเขาใจกันอยู ดังนั้น การลงโทษโดย เพราะภายใตการประชุมแบบวงกลมนี้ ผูมีสวนไดสวนเสียทุกคนจะไดรับโอกาสในการพรรณนาความรูสึก

วัตถุประสงคของการทดแทนหรือการลงโทษเพื่อขมขู แกไขฟนฟูหรือการตัดออกจากสังคม จึงไมอาจ ของตน และมีโอกาสทําความเขาใจรวมกันตอเหตุการณที่เกิดขึ้น และในที่สุดทุกคนไดรวมกันกําหนด

ลดอาชญากรรมหรือสามารถลดความขัดแยงระหวางคูกรณีหรือคนในสังคมไดอยางแทจริง แตกลับจะ มาตรการเงื่อนไขที่เหมาะสม เพื่อแกไขเยียวยาจําเลยและผูเสียหาย
เพิ่มความขัดแยงระหวางคูกรณีมากขึ้น หากคูกรณีไมยอมรับในผลของคําพิพากษาหรือคําชี้ขาดตัดสิน ๔) คณะกรรมการบูรณาการชุมชน เปนวิธีการสมานฉันทในชุมชนที่หวนกลับคืนมาใหม

ของศาล เนื่องจากกระบวนการในการดําเนินคดีอาญาในศาลยุติธรรมปจจุบันอาจไมสามารถ เปนตนแบบที่ชุมชนแสดงความรับผิดชอบตอเด็กและเยาวชนที่กระทําผิดอยางกวางขวาง คณะกรรมการ

หาขอเท็จจริงไดจากเหตุที่พยานหลักฐาน ยังมีความไมชัดเจนในการนําสืบทําใหศาลยกฟองหรือบางกรณี นี้ใชเปนสวนหนึ่งในการเบี่ยงเบนคดีหรือการคุมประพฤติ ประกอบดวย ผูคนในชุมชน เหยื่อ
ที่การลงโทษโดยจําเลยไมยอมรับผิด จึงอาจทําใหมีความคิดในการแกแคนหลังจากที่ไดรับการปลอยตัว อาชญากรรม ผูกระทําผิด ผูแทนจากกระบวนการยุติธรรม รวมทั้งครอบครัวของผูกระทําผิด ใชกับ

51
หรือพนโทษแลว การกระทําที่ไมรายแรงและดําเนินการเชนเดียวกับรูปแบบอื่น เปนการสืบทอดเจตนารมณของชุมชนใน
จุฑารัตน เอื้ออํานวย (๒๕๔๘, น.๑๒๑-๑๒๒) อธิบายวา กระบวนการยุติธรรม การจัดการกับปญหาอาชญากรรมเองอันเปนการลดความเสียหายจากการที่ใชกระบวนการยุติธรรม
เชิงสมานฉันท มีรูปแบบสวนใหญเปนลักษณะของการเจรจาระหวางคูกรณีและผูเกี่ยวของที่มีประโยชน เต็มรูปแบบ

ไดเสีย โดยไมไดเนนเพียงเพื่อระงับขอพิพาท แตเนนมุงใหคูกรณีที่เกี่ยวของเกิดความพึงพอใจ มีการ แนวคิดเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันทเปนรูปแบบสรางความสามัคคี
ยอมรับผิดและใหอภัยกัน เยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้นแกเหยื่อ และนําไปสูความสมานฉันทในสังคม ระหวางเหยื่อการกระทําผิด ผูกระทําผิด และชุมชนขึ้นมาใหม โดยผานคนกลางเปนผูไกลเกลี่ย

กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท (Restorative Justice) เปนวิธีการไกลเกลี่ยความ ประนีประนอมหรือผูประสานงานการประชุมก็ไดมีลักษณะเปนการเจรจาระหวางคูกรณีและผูเกี่ยวของ

ขัดแยงหรือขอพิพาททางอาญาและขอพิพาททางแพงที่เกี่ยวเนื่องคดีอาญา โดยสหประชาชาติไดกําหนด ที่มีประโยชนไดเสีย โดยไมไดเนนเพียงเพื่อระงับขอพิพาท แตมุงเนนใหคูกรณีที่เกี่ยวของเกิดความพึง
ไวมี ๔ รูปแบบ คือ พอใจผูเสียหายไดรับความเห็นอกเห็นใจและเอาใจใสดูแล เปนการเยียวยาผูเสียหาย ขณะเดียวกัน

๑) การไกลเกลี่ยเหยื่อ-ผูกระทําผิด เปนวิธีการเผชิญหนาระหวางเหยื่ออาชญากรรมกับ ผูกระทําผิดก็ตระหนัก รับรูและสํานึกในผลรายจากการกระทําของตนเอง และรวมกันหาแนวทางที่

ผูกระทําผิด ซึ่งอาสาสมัครอาจทําหนาที่เปนผูประสานงานจัดการใหมีการประชุมเกิดขึ้น และมีขอสังเกต เหมาะสมใหแกผูกระทําผิดใหกลับคืนสูสังคมได โดยไดรับความรวมมือจากหลายฝาย ไมวาจะเปน
วาตองพูดคุยทําความเขาใจกันในโลกของความเปนจริงบนฐานของความสมเหตุสมผลของทั้งสองฝาย ผูกระทําผิด ผูเสียหาย สังคม ชุมชน และเจาพนักงานในกระบวนการยุติธรรมโดยมีไดหลายรูปแบบ เชน

โดยพยายามขจัดขอขัดแยงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต จุดประสงคสําคัญของการไกลเกลี่ย คือ สนับสนุนให การไกลเกลี่ยเหยื่อ-ผูกระทําผิด การประชุมกลุมครอบครัวและชุมชน การประชุมแบบลอมวงหรือ
มีการเยียวยาเหยื่ออาชญากรรม โดยการจัดเวทีที่เปนกลาง ปลอดภัย และควบคุมได เพื่อใหเหยื่อได เรียกวา “วงกลมแหงสันติวิธี” คณะกรรมการบูรณาการชุมชน

พบปะผูกระทําผิดบนพื้นฐานของความสมัครใจ เปดโอกาสใหผูกระทําผิดไดเรียนรูผลกระทบของ Randy E. Barnett นักวิชาการดานกฎหมายและการเมืองชาวอเมริกันเปนบุคคลหนึ่ง

อาชญากรรมที่มีตอเหยื่อ และเขามาแสดงความรับผิดชอบตอพฤติกรรมที่ตนไดกระทําไปและใหโอกาส ที่ไดอธิบายแนวคิดกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันทวา หากอาศัยแตเพียงระบบการลงโทษ
ทั้งเหยื่อและผูกระทําผิดไดรวมกันพัฒนาและยอมรับแผนการเยียวยาชดใชความเสียหายนั้น (Punishment) อาจจะไมสามารถแกไขปญหาของกระบวนการยุติธรรมได แตควรหันมาคํานึงถึงเรื่อง

๒) การประชุมกลุมครอบครัวและชุมชน อาจจะใชโรงเรียน โบสถ หรือกลุมทางสังคม การชดใชเยียวยา (Restitution) แมจะมิไดอธิบายแนวคิดกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันทใน

อื่นโดยกระบวนการนี้ ย้ําถึงความเอาจริงจังของชุมชนตออาชญากรรมและความเต็มใจของชุมชนที่จะรับ ความหมายที่เขาใจกันอยางในปจจุบันวาเปนกระบวนการยุติธรรมทางเลือก แตก็ไดชี้ใหเห็นจุดออนของ
ผูกระทําผิดกลับคืนสูชุมชนอีกครั้งหนึ่งเมื่อผูกระทําผิดไดรูสึกสํานึกเสียใจตอสิ่งที่ตนกระทําแลว ระบบลงโทษ และขอดีของระบบชดใชเยียวยาไดชัดขึ้น ซึ่งอาจนํามาใชเปนแนวทางการดําเนิน

มีลักษณะสําคัญ คือ ใชกับเด็กและเยาวชนที่กระทําความผิดจึงควรมีครอบครัวเขารวมประชุมดวย กระบวนการยุติธรรมทางอาญาได 3 แนวทางไดแก

เพื่อเปดโอกาสใหสมาชิกครอบครัวไดพูดคุยแสดงความรูสึกเกี่ยวกับผลกระทบที่ไดรับจากอาชญากรรม 1) Abolitionism ใชกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันทเปนทางเลือกอยางสิ้นเชิง โดย
ที่เกิดขึ้น นํามาแทนที่กระบวนการยุติธรรมที่มีอยูเดิม หรืออาจหาขอตกลงในขั้นตอนแรก ๆ เพื่อหันเหคดีออกจาก

๓) การประชุมแบบลอมวง หรือ เรียกวา “วงกลมแหงสันติวิธี” ใชกันแพรหลายในกลุม กระบวนการยุติธรรมกระแสหลัก

ชาวเมืองของทวีปอเมริกาเหนือโบราณรูปแบบนี้นิยมใชกับคดีอาญาทั้งที่ผูกระทําผิดเปนเด็กและผูใหญ 2) Separatist ใหดําเนินกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันทคูขนานกับกระบวนการ

ยุติธรรมกระแสหลักที่มีลักษณะเสริมกัน เชน ระหวางดําเนินคดีไมวาจะอยูในขั้นตอนใดอาจมีการสง
5
ณัฐวสา ฉัตรไพฑูรย,กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท : จากทฤษฎีสูทางปฏิบัติในนานาชาติ.๒๕๕๐, ตอไปยังผูทําหนาที่เปนคนกลางเพื่อหาขอตกลงรวมกันระหวางผูเสียหายและผูกระทําความผิด โดย
น. ๗. ขอตกลงนั้นอาจมีผลตอการตัดสินคดีได

คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ ๒๓