Page 23 - Q2-ManualConsult ภ.2

13

มีความเขาใจซึ่งกันและกัน เพื่อผลในการลดความขัดแยงหรือความอาฆาตพยาบาทตอกันอาจจะ
กอใหเกิดผลในการกระทําความผิดซ้ําไดเพราะยังมีความไมเขาใจกันอยู ดังนั้น การลงโทษโดย

วัตถุประสงคของการทดแทนหรือการลงโทษเพื่อขมขู แกไขฟนฟูหรือการตัดออกจากสังคม จึงไมอาจ

ลดอาชญากรรมหรือสามารถลดความขัดแยงระหวางคูกรณีหรือคนในสังคมไดอยางแทจริง แตกลับจะ
เพิ่มความขัดแยงระหวางคูกรณีมากขึ้น หากคูกรณีไมยอมรับในผลของคําพิพากษาหรือคําชี้ขาดตัดสิน

ของศาล เนื่องจากกระบวนการในการดําเนินคดีอาญาในศาลยุติธรรมปจจุบันอาจไมสามารถ

หาขอเท็จจริงไดจากเหตุที่พยานหลักฐาน ยังมีความไมชัดเจนในการนําสืบทําใหศาลยกฟองหรือบางกรณี
ที่การลงโทษโดยจําเลยไมยอมรับผิด จึงอาจทําใหมีความคิดในการแกแคนหลังจากที่ไดรับการปลอยตัว

51
หรือพนโทษแลว
จุฑารัตน เอื้ออํานวย (๒๕๔๘, น.๑๒๑-๑๒๒) อธิบายวา กระบวนการยุติธรรม
เชิงสมานฉันท มีรูปแบบสวนใหญเปนลักษณะของการเจรจาระหวางคูกรณีและผูเกี่ยวของที่มีประโยชน

ไดเสีย โดยไมไดเนนเพียงเพื่อระงับขอพิพาท แตเนนมุงใหคูกรณีที่เกี่ยวของเกิดความพึงพอใจ มีการ
ยอมรับผิดและใหอภัยกัน เยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้นแกเหยื่อ และนําไปสูความสมานฉันทในสังคม

กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท (Restorative Justice) เปนวิธีการไกลเกลี่ยความ

ขัดแยงหรือขอพิพาททางอาญาและขอพิพาททางแพงที่เกี่ยวเนื่องคดีอาญา โดยสหประชาชาติไดกําหนด
ไวมี ๔ รูปแบบ คือ

๑) การไกลเกลี่ยเหยื่อ-ผูกระทําผิด เปนวิธีการเผชิญหนาระหวางเหยื่ออาชญากรรมกับ

ผูกระทําผิด ซึ่งอาสาสมัครอาจทําหนาที่เปนผูประสานงานจัดการใหมีการประชุมเกิดขึ้น และมีขอสังเกต
วาตองพูดคุยทําความเขาใจกันในโลกของความเปนจริงบนฐานของความสมเหตุสมผลของทั้งสองฝาย

โดยพยายามขจัดขอขัดแยงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต จุดประสงคสําคัญของการไกลเกลี่ย คือ สนับสนุนให
มีการเยียวยาเหยื่ออาชญากรรม โดยการจัดเวทีที่เปนกลาง ปลอดภัย และควบคุมได เพื่อใหเหยื่อได

พบปะผูกระทําผิดบนพื้นฐานของความสมัครใจ เปดโอกาสใหผูกระทําผิดไดเรียนรูผลกระทบของ

อาชญากรรมที่มีตอเหยื่อ และเขามาแสดงความรับผิดชอบตอพฤติกรรมที่ตนไดกระทําไปและใหโอกาส
ทั้งเหยื่อและผูกระทําผิดไดรวมกันพัฒนาและยอมรับแผนการเยียวยาชดใชความเสียหายนั้น

๒) การประชุมกลุมครอบครัวและชุมชน อาจจะใชโรงเรียน โบสถ หรือกลุมทางสังคม

อื่นโดยกระบวนการนี้ ย้ําถึงความเอาจริงจังของชุมชนตออาชญากรรมและความเต็มใจของชุมชนที่จะรับ
ผูกระทําผิดกลับคืนสูชุมชนอีกครั้งหนึ่งเมื่อผูกระทําผิดไดรูสึกสํานึกเสียใจตอสิ่งที่ตนกระทําแลว

มีลักษณะสําคัญ คือ ใชกับเด็กและเยาวชนที่กระทําความผิดจึงควรมีครอบครัวเขารวมประชุมดวย

เพื่อเปดโอกาสใหสมาชิกครอบครัวไดพูดคุยแสดงความรูสึกเกี่ยวกับผลกระทบที่ไดรับจากอาชญากรรม
ที่เกิดขึ้น

๓) การประชุมแบบลอมวง หรือ เรียกวา “วงกลมแหงสันติวิธี” ใชกันแพรหลายในกลุม

ชาวเมืองของทวีปอเมริกาเหนือโบราณรูปแบบนี้นิยมใชกับคดีอาญาทั้งที่ผูกระทําผิดเปนเด็กและผูใหญ

5
ณัฐวสา ฉัตรไพฑูรย,กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท : จากทฤษฎีสูทางปฏิบัติในนานาชาติ.๒๕๕๐,
น. ๗.

๒๒ คู่มือปฏิบัติงาน
การด�าเนินงานตามมาตรการพิเศษ