Page 233 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ

ฉบับพิเศษ ประจำ�ปี 2564

ี
ี
ก็อาจมีการโยกย้ายทรัพย์สินไปยังต่างประเทศท่ไม่จัดเก็บภาษีได้ นอกจากน้ ฐานภาษีทรัพย์สิน
มักจะเป็นสิ่งที่รัฐมีข้อมูลทางทะเบียนอยู่แล้ว ทําให้เป็นภาษีที่หลบเลี่ยงได้ยาก
ี
อย่างไรก็ตาม ฐานภาษีทรัพย์สินเป็นภาษีท่สร้างความกังวลใจให้แก่ผู้เสียภาษีอย่างมาก
ี
ิ
ื
เน่องจากเป็นภาษีท่ก่อให้เกิดข้อโต้แย้งในเร่องการบริหารจัดการ โดยเฉพาะอย่างย่งเม่อใช้
ื
ื
ี
ิ
ึ
การประเมินราคาของทรัพย์สินเป็นฐานภาษี เพราะราคาเป็นส่งท่ไม่แน่นอน ข้นอยู่กับสภาพของ
ทรัพย์สิน ทําเล ที่ตั้ง ความพอใจของบุคคล ในขณะที่ภาษีอื่น ๆ เช่น ภาษีที่มีฐานจากรายได้ จะ
เป็นภาษีที่มีความชัดเจน โดยคิดคํานวณจากรายได้หรือปริมาณการขาย 42
ี
ิ
้
อกทง หากพจารณาตามตามหลกทฤษฎภาษเรองความมประสทธภาพ (Efficiency)
ั
ั
ี
ี
ิ
ี
ิ
ื
่
ิ
ี
จะเห็นว่า การประเมินมูลค่าทรัพย์สินและท่ดินอาจเป็นส่งท่ทําได้ยากในทางปฏิบัติ เช่น ใน
ี
ี
ื
ื
ั
กรณีท่ไม่มีการซ้อขายทรัพย์สินน้น หรือไม่มีการซ้อขายทรัพย์ในบริเวณท่ใกล้เคียง อาจทําให้
ี
การประเมินมูลค่าไม่สอดคล้องกับราคาตลาด ราคาประเมินจึงสูงเกินกว่าความเป็นจริง หรือ
ํ
ี
ี
่
ตากว่าท่สมควรจะเป็นได้ ประกอบกับรูปแบบของทรัพย์สินท่มีความแตกต่างกันย่อมส่งผลกระทบ
ั
ต่อราคาของทรัพย์สินน้นแม้ว่าจะอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกัน ทําให้การประเมินอาจต้องอาศัย
ผู้เช่ยวชาญ หรือเจ้าพนักงานของรัฐในการประเมิน จึงมีค่าใช้จ่ายด้านการบริหารสูง ดังน้น
ั
ี
ื
ี
ผลสัมฤทธ์ของความมีประสิทธิภาพของระบบภาษีเม่อเปรียบเทียบระหว่างภาษีท่เรียกเก็บได้กับ
ิ
ํ
ค่าใช้จ่ายในการดําเนินการทางภาษีจึงตา
่
นอกจากนี้ หากพิจารณาตามทฤษฎีความเท่าเทียมในแนวนอน (Horizontal Equity) ว่า
ผู้เสียภาษีที่อยู่ในสภาพการณ์เดียวกันสมควรที่จะเสียภาษีในจํานวนที่เท่ากัน เมื่อการพิจารณา
ภาษีฐานทรัพย์สินใช้ทรัพย์สินเป็นฐานในการประเมิน ดังน้น ภาษีก็สมควรท่จะกระจายอย่าง
ั
ี
เท่าเทียมกันในลักษณะของที่ดินทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นที่ดินที่ใช้เพื่อการเกษตรกรรม การค้า
อุตสาหกรรม ที่อยู่อาศัย หรือที่ดินว่างเปล่า ไม่ว่าจะเป็นที่ดินของบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคล
แต่ระบบภาษีฐานทรัพย์สินในประเทศต่าง ๆ ส่วนใหญ่มักนําเรื่องเหตุผลทางการเมืองเข้ามามี
่
ํ
้
้
สวนเกี่ยวของ ทําให้ภาษีฐานทรัพย์สินมีข้อยกเวนจานวนมาก เชน มีข้อลดหย่อนทางภาษีให้แก ่
่
ผู้ใช้ทรัพย์สินในรูปแบบที่อยู่อาศัย หรือเกษตรกรรม ซึ่งข้อกําหนดเหล่านี้มักจะหลีกเลี่ยงได้ยาก
ด้วยเหตุผลเรื่องทางการเมือง แต่ก็สมควรที่จะมีน้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
43
42 William McCluskey, Gary Cornia and Lawrence Walters, A Primer on Property Tax Administration and
Policy, p. 71.
43 Victor Thuronyi, Tax Law Design and Drafting Volume 1, pp. 266 - 267.
231