Page 243 - ดุลพาห เล่ม3.indd

ดุลพาห

คู่สมรสมีคู่ชีวิตก็ได้รับการบัญญัติรับรองไว้ในร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวแล้วเช่นกัน ซึ่งก่อน
ที่ประเทศไทยจะนำาร่างกฎหมายคู่ชีวิตเข้ามานั้น ประเทศฝรั่งเศสและประเทศอังกฤษเอง

ก็มีหลักการดังกล่าวรับรองไว้ก่อนแล้ว

Pacte civil de solidartié (PACS) ในประเทศฝรั่งเศส และร่างพระราชบัญญัติ
คู่ชีวิตในประเทศไทย

ในหน่วยการใช้ชีวิตคู่ (union civil) ของประเทศฝรั่งเศส มีกฎหมายรับรองไว้ถึงสาม

ระดับ ได้แก่ ระดับแรก คือ การใช้ชีวิตร่วมกัน (un concubinage) ไม่มีสิทธิใดตามกฎหมาย
เพียงแต่กฎหมายรับรองว่ามีอยู่ อย่างเช่น การอยู่ก่อนแต่ง หรือการอยู่กินร่วมกันโดยไม่

จดทะเบียนสมรส ระดับสอง คือ คู่ชีวิต (Pacte civil de solidarité หรือ Pacs) เป็นการ
จดทะเบียนการใช้ชีวิตคู่ ซึ่งมีสิทธิบางประการด้อยกว่าการจดทะเบียนสมรส และสุดท้าย คือ

การจดทะเบียนสมรส (le mariage)

กฎหมายคู่ชีวิตหรือ Pacte civil de solidarité หรือ Pacs ในประเทศฝรั่งเศสผ่าน

สภานิติบัญญัติฝรั่งเศสเป็นกฎหมายเมื่อปี ค.ศ. ๑๙๙๙ โดยมีหลักการและเหตุผลคือ เพื่อ

ให้สิทธิกับคู่รักเพศเดียวกันโดยรับรองสถานะที่คู่รักเพศเดียวกันมีอย่างเป็นสากล ในขณะที่
คำาตัดสินของศาลฎีกายังไม่รับรองการใช้ชีวิตร่วมกันของคนเพศเดียวกันเลย (le concubinage)

แต่สิ่งที่แตกต่างจากร่างพระราชบัญญัติคู่ชีวิตของประเทศไทยอย่างเห็นได้ชัดก็คือ
กฎหมายคู่ชีวิต หรือ Pacs ของประเทศฝรั่งเศสนั้น รับรองให้คู่รักไม่ว่าเพศเดียวกันหรือ

๒
ต่างเพศสามารถจดทะเบียนคู่ชีวิตกันได้ ในขณะที่ร่างพระราชบัญญัติคู่ชีวิตของประเทศไทย
ให้สิทธิเพียง “บุคคลสองคนซึ่งเป็นเพศเดียวกันโดยกำาเนิด” ตามมาตรา ๓ (๒) แห่งพระราช

บัญญัติดังกล่าวเท่านั้น

สิ่งที่แตกต่างของระหว่างการจดทะเบียนสมรสกับการจดทะเบียนคู่ชีวิตในประเทศ

ฝรั่งเศส คือ การจดทะเบียนสมรสจะต้องมีพิธีการ ต้องไปจดทะเบียนสมรสที่สถานที่ราชการ
หรือโบสถ์ และต้องมีพยานซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่รัฐรับรู้ ส่วนการจดทะเบียนคู่ชีวิตนั้น พิธีการ

๒. Article 515-1 du Code civil : le PACS est « un contrat conclu par deux personnes physiques
majeures, de sexe different ou de meme sexe, pour organiser leur vie commune ».
ê
é

232 เล่มที่ ๓ ปีที่ ๖๕