Page 183 - Thesis PhD Anger by Chaichana
P. 183
๑๖๓
ิ
วธีที่ ๑ การยอมรับฟัง (Acceptance) การที่พระพุทธเจ้าทรงยอมรับฟัง คำด่า
ความเห็น และการกระทำของพราหมณ์ผู้กำลังโกรธด้วยอาการของคนโกรธ ด้วยอาการสำรวม
หลักการนี้เป็นเทคนิคแรกทางจิตวิทยาที่ผู้ให้คำปรึกษาต้องฝึกการยอมรับผู้ที่กำลังโกรธหรือผู้ที่มารับ
คำปรึกษาด้วยใจที่สงบ มีสมาธิ และเป็นกลาง
ิ
วธีที่ ๒ การดูและการสังเกต (Looking and Observing) เทคนิควิธีต่อมาที่
ื
พระพุทธเจ้าใช้ขณะพระองค์ฟงคำด่าจนจบเพ่อให้พราหมณ์ผู้กำลังโกรธได้ระบายอารมณ์โกรธภายใน
ั
ใจออกมา ระหว่างนั้นพระองค์ใช้การพิจารณาดูและสังเกตเพื่อรับรู้ถึง ท่าทาง ภาษากาย คำพูดและ
น้ำเสียง อารมณ์ และพฤติกรรมของผู้กำลังโกรธ
ี
เทคนิควิธีนี้ ผู้ให้คำปรึกษาต้องฝึกการดูและสังเกตด้วยใจที่เป็นกลาง ซึ่งต้องฝึกเทคนิคอก
หนึ่งเทคนิคช่วยคือการฝึกการรับรู้แบบ Objective perception (การรับรู้แบบวัตถุประสงค์) คือ การ
ดูและสังเกตโดยไม่เอาตัวเราเข้าไปในสิ่งที่กำลังดูหรือสังเกต หากแต่เป็นการรับรู้แบบ Subjective
perception (การรับรู้แบบอัตนัย) คนทั่วๆไปเมื่อเกิดการมองเห็น ได้ยินเสียง หรือสัมผัสวัตถุ เป็นต้น
จะเกิดความคิด ความรู้สึก และอารมณ์เกิดขึ้นมาอย่างรวดเร็วจนเหมือนเกิดพร้อมกัน แต่แท้จริง
อารมณ์เกิดขึ้นหลังจากการรับรู้ข้อมูลผ่านประสาทสัมผัส (sensory input) และเกิดการตีความสิ่งที่
เกิดขึ้น ต่อจากนั้นจะถูกชักนำสู่การตอบสนองทางจิตใจ เช่น อารมณ์โกรธ เป็นต้น ทั้งนี้หากไม่มีการ
ฝึกสติในการรับรู้ก็จะหลงอารมณ์คิดปรุงแต่งต่อไปตามประสบการณ์ของผู้ดูหรือผู้สังเกต ดังนั้นสิ่งที่รู้
เห็นจึงประกอบจากความคิดของผู้ดูหรือผู้สังเกตเข้าไปร่วมจึงไม่ใช่ความจริงแท้ของปัญหาของผู้มา
รับคำปรึกษา ดังนั้นพระพุทธศาสนาจึงสั่งสอนให้มีสติในทุกอารมณ์ที่มากระทบจิต แต่ทั้งนี้ต้องทำ
ความเข้าใจ ความหมายคำว่า อารมณ์ (Sense-object) ทางพุทธศาสตร์ ต่างกับอารมณ์ (emotion)
๔๗
ทางจิตวิทยา ในหลายประเด็น
วิธีที่ ๓ การฟังอย่างตั้งใจ (Active Listening) เทคนิควิธีนี้พระพุทธเจ้าทรงให้เวลาแก่
ต่อพราหมณ์ในการซักถาม และตอบข้อคำถามพราหมณ์ อย่างตั้งใจฟัง เพื่อสังเกตการใช้คำ ถ้อยคำ
น้ำเสียง และอารมณ์ของผู้พูด พระองค์ไม่ขัดจังหวะและไม่ด่วนสรุปหรือตัดสิน วิธีนี้จะช่วยสกัดสาเหตุ
ที่ส่งผลให้พราหมณ์โกรธได้โดยอาศัยข้อความแฝง (Latent message) ที่มากับคำพูดแต่ไม่ได้พูด
ออกมา ทั้งนี้เพราะคนที่มีจิตประกอบด้วยโทสะ (ความโกรธ) มักประกอบด้วยทุจริตธรรมเป็นตัว
สนับสนุน การหาความจริงของผู้กำลังโกรธจำต้องค้นหาเข้าไปที่จิตใต้สำนึกของเขาคือความจริงที่
ู
ไม่ได้พดออกมา ภาษาทางจิตวิทยาเรียกว่า เสียงเงียบ (silent) ในจิตวิทยาใช้เพื่อให้สังเกตและเข้าใจ
๔๗ พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์, หน้า ๓๑๔.
