Page 29 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๑๑

๑.๖.๒ เอกสำรและงำนวิจัยที่เกี่ยวข้องกับกำรจัดกำรควำมโกรธทำงพระพุทธศำสนำ

ปัจจุบันการจัดการความโกรธได้นำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาประยุกต์ใช้เพื่อ

พัฒนาจิตให้รู้เท่าทันความโกรธและสามารถระงับหรือจัดการความโกรธได้อย่างเหมาะสม ผู้วิจัยได้
ค้นคว้าเอกสารและงานวิจัยเฉพาะที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์งานวิจัย มีงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

พระครูปรำโมทย์สีลคุณ ได้วิจัยเรื่อง “ลักษณะความโกรธในพระไตรปิฎก” พบว่า ความ
โกรธ มีความหมายมาจากศัพท์ภาษาบาลีว่า โกธ แปลว่า ความกำเริบ ความขุ่นเคืองในจิตใจ มีศัพท์ที่

ใช้เหมือนกับความโกรธ คือ โทสะ คือความรู้สำนึกคิดประทุษร้าย ความโกรธ มีความดุร้ายและเป็น
ลักษณะเหมือนกันกับอสรพิษที่ถูกตี มีความพลุ่งพล่านเป็นรสเปรียบเหมือนกันกับยาพิษที่ใส่ลงไปใน

แม่น้ำ เปรียบเหมือนกันกับไฟป่าที่กำลังเผาป่าให้ไหม้ เหตุที่ทำให้เกิดความโกรธนั้นมี ๕ ประการ คือ

ั
๑) มีโทสะเป็นอธยาศัยมาแต่กำเนิด ๒) มีความคิดไม่ละเอียด ไม่ลึกซึ้งเป็นปกติ ๓) มีการศึกษามีการ
สดับรับฟังน้อย ๔) ได้ประสบกับอารมณ์ที่ไม่ดีอยู่ในเนืองๆ คือ อนิฏฐารมณ์ และ ๕) อารมณ์ที่ไม่น่า

ใคร่ น่าพอใจ ไม่น่าชอบใจ เช่น รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ ได้ประสบกับอาฆาตวัตถุ ๑๐
๓๘
ประการ

ิ
ฺ
พิมพ์ชนก สืบพงษ์สังข์ และ พระมหำวเชียร ธมมวชิโร ได้วิจัยเรื่อง “วิธีลดความโกรธ
ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท” กรณีศึกษาในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท จำนวน ๓๒ เรื่อง ผลการวิจัย
พบว่า สาเหตุที่ทำให้บุคคลเกิดความโกรธมี ๓ ประการคือ ๑) ความโลภหรือความกลัวการสูญเสีย

ผลประโยชน์ที่เคยได้รับ ๒) ความยึดมั่นถือมั่นในความคิดเห็นหรือความต้องการของตน ๓) การถูก
กลั่นแกล้ง ถูกประทุษร้าย การไม่ได้รับความเป็นธรรม งานวิจัยนี้เสนอวิธีการลดความโกรธด้วยการ

ปฏิบัติตามองค์ธรรม ๖ ประการ ดังนี้ ๑) การเจริญปัญญา ๒) การให้ ๓) อภัยทาน ๔) การเจริญไตร

ลักษณ์ ๕) การเจริญเมตตา ๖) ความอดทนอดกลั้น เมื่อบุคคลปฏิบัติตนตามองค์ธรรมทั้ง ๖ ประการ
อย่างต่อเนื่องและจริงจัง บุคคลย่อมเกิดการเปลี่ยนแปลงจากภายในจิตใจ สามารถละทิ้งนิสัยเดิมและ

๓๙
ปลูกฝังนิสัยใหม่ ซึ่งมีผลให้บุคคลสามารถลดความโกรธได้
จ ำรัส พรหมบุตร ได้วิจัยเรื่อง “ความโกรธในทัศนะพุทธจิตวิทยา” ผลการวิจัยพบว่า

ความโกรธเกิดจากการไม่ได้อะไรตามที่ใจประสงค์ มักเกิดขึ้นเมื่อความคาดหวัง ความต้องการกับ

๓๘ พระครูปราโมทย์สีลคุณ, “ลักษณะความโกรธในพระไตรปิฎก”, วิทยำนิพนธ์พทธศำสตร
ุ
มหำบัณฑิต สำขำวิชำพระพทธศำสนำและปรชญำ, (บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย,
ุ
ั
๒๕๖๑).
๓๙ พิมพ์ชนก สืบพงษ์สังข์ และพระมหาวิเชียร ธมฺมวชิโร, “วิธีลดความโกรธในคัมภีร์อรรถกถาธรรม
บท”, วำรสำรบัณฑิตศึกษำปริทรรศน์, ปีที่ ๑๔ ฉบับพิเศษ (มิถุนายน-กันยายน ๒๕๖๑): ๑๓๑-๑๔๒.