Page 63 - Sáng Tạo - Bừng Cháy Sức Mạnh Bên Trong

Họ đã không cản trở - đó là tất cả điều họ đã làm - nhưng họ đã
không tạo ra nó.
Đây là nghịch lí. Người sáng tạo th c biết rằng mình đã không

tạo ra điều gì cả, s tồn tại đã làm việc qua người đó. Nó đã ám ảnh
người đó, tay người đó, con người người đó, và nó đã tạo ra cái gì
đó qua người đó. Người đó là nhạc cụ. Đây là nghệ thuật th c, nơi
nghệ sĩ biến mất - thế thì không có vấn đề bản ngã. Và thế thì nghệ
thuật trở thành mang tính tôn giáo. Thế thì nghệ sĩ là nhà huyền
môn - không chỉ đúng về mặt kĩ thuật, mà đích th c về s tồn tại.
Càng ít người nghệ sĩ trong công việc của họ, công việc càng
hoàn hảo hơn. Khi nghệ sĩ tuyệt đối vắng bóng, thế thì sáng tạo là

tuyệt đối hoàn hảo - theo tỉ lệ này, nhớ lấy. Nghệ sĩ càng hiện diện
nhiều, sản phẩm sẽ càng ít hoàn hảo. Nếu nghệ sĩ hiện diện quá
nhiều, sản phẩm sẽ thành kinh tởm, nó sẽ thần kinh. Nó sẽ chỉ là
bản ngã - nó còn có thể là cái gì khác được?
Bản ngã là bệnh thần kinh. Và một điều n a cần phải ghi nhớ:

bản ngã bao giờ cũng muốn được hoàn hảo. Bản ngã là rất cầu
toàn. Bản ngã bao giờ cũng muốn cao hơn và tốt hơn người khác;
do đó nó là người cầu toàn. Nhưng qua bản ngã, hoàn hảo là không
bao giờ có thể có được, cho nên nỗ l c này là ngớ ngẩn. Hoàn hảo
là có thể chỉ khi bản ngã không có - nhưng thế thì, người ta chẳng
bao giờ nghĩ tới hoàn hảo chút nào.
Cho nên nghệ sĩ th c thụ chẳng bao giờ nghĩ tới hoàn hảo.

Người đó không có ý tưởng về hoàn hảo, người đó đơn giản cho
phép bản thân mình trong buông xuôi, trong buông bỏ, và bất kì cái
gì xảy ra, cứ xảy ra. Nghệ sĩ th c thụ chắc chắn nghĩ về tính toàn
thể, nhưng không bao giờ về hoàn hảo. Người đó muốn được toàn
bộ trong nó, có vậy thôi. Khi người đó nhảy múa, người đó muốn
biến mất trong điệu vũ. Người đó không muốn có đó, bởi vì s hiện

diện của vũ công sẽ là cái gây rối trong điệu vũ. Duyên dáng, tuôn
chảy sẽ bị rối loạn, cản trở. Khi vũ công không có đó, mọi tảng đá
đều biến mất, luồng chảy rất im lặng, mềm mại.
Nghệ sĩ th c thụ chắc chắn nghĩ tới cái toàn bộ - làm sao để là
toàn bộ? - nhưng không bao giờ nghĩ về hoàn hảo. Và cái đẹp là ở
chỗ nh ng người toàn bộ đều hoàn hảo. Nh ng người nghĩ tới hoàn
hảo không bao giờ hoàn hảo, không bao giờ toàn bộ. Ngược lại, họ