Page 15 - Liver Diseases in Children

กายวิภาคและหน้าที่ของตับ 5

ื
ื
ิ
้
การสังเคราะห์กรดน�าดีเร่มเมื่อทารกในครรภ์ area) ตับถูกยึดด้วยเน้อเย่อเส้นใย (fibrous tissue)
อายุ 5 สัปดาห์ พบการหลั่งน�้าดีในช่วงต้นไตรมาส และหลอดเลือดด�าเฮพาติค peritoneal reflections
ที่สอง การได้รับอาหารผ่านทางเดินอาหารช่วยกระตุ้น ที่อยู่รอบ bare area ประกอบด้วย superior และ
้
ั
้
การไหลของน�าดี การหล่งกรดน�าดี และระบบไหล inferior coronary ligaments, right และ left
เวียนล�าไส้-ตับ (enterohepatic circulation) พบระดับ triangular ligaments ซึ่งยึดตับติดไว้กับกะบังลม
γ-glutamyltransferase สูงได้ในทารกปกติในช่วง อาจแบ่งส่วนของตับออกเป็น 4 กลีบ (lobe)
อายุ 2-3 เดือนแรก ทารกแรกเกิดอาจมีตัวเหลือง คือ ขวา ซ้าย caudate และ quadrate โดยทางด้าน
ชนิด physiological jaundice เนื่องจากมีการสร้าง หน้า falciform ligament แบ่งตับเป็นกลีบขวาและ

้
น�าดีและเอนไซม์ UDP-glucuronyltransferase ซ้าย ทางด้านล่างมีกลีบ quadrate เป็นต�าแหน่งของ
�
ี
ที่ยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ ภาวะเกิดก่อนกาหนด แอ่งส�าหรบถุงน�าด (gallbladder fossa), porta
ั
้
ขาดออกซิเจน ติดเชื้อในกระแสเลือด การได้รับยา hepatis และ ligamentum teres hepatis ส่วนกลีบ
หรืออาหารทางหลอดเลือดด�าอาจทาให้เกิดตัวเหลือง caudate อยู่ระหว่าง inferior vena cava groove,
�
ชนิดน�้าดีคั่งหรือตับอักเสบ porta hepatis และ ligamentum venosum fissure
9
ทารกเกิดครบก�าหนดมีไกลโคเจนสะสมในตับ
pthaigastro.org
้
ี
แต่การแบ่งวิธีนไม่ใช่การแบ่งตับเป็น functional
มากกว่าผู้ใหญ่ได้ถึง 3 เท่า แต่จะใช้หมดไปอย่าง lobes ที่แท้จริง จึงมักนิยมแบ่งตามการจ�าแนกของ
้
ี
รวดเร็ว ท�าให้ทารกมีความเส่ยงต่อภาวะน�าตาล Couinaud ซึ่งแบ่งตามแขนงของหลอดเลือดด�า
ต�่าในเลือดถ้าไม่ได้รับอาหารเพียงพอ พอร์ทัลและเฮพาติคได้เป็น 8 ส่วน โดยมีหลอดเลือด
10
เลือดทไปหล่อเลี้ยงตับจากหลอดเลือดด�า และท่อน�าดในแต่ละส่วนเองซ่งแยกจากส่วนอื่น ๆ
่
ี
้
ี
ึ
พอร์ทัลอาจน�าแบคทีเรียไปสู่ตับของทารก ท�าให้ (รูปที่ 1.3) การแบ่งส่วนของตับแบบนี้มีประโยชน์
ทารกมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ส�าหรับการผ่าตัดตับ และปลูกถ่ายตับ 11
1
กำยวิภำคของตับ ระบบหลอดเลือดของตับ
ตับอยู่บริเวณช่องท้องส่วนบนด้านขวา ขนาด ตับเป็นอวัยวะที่มี dual blood supply คือ รับเลือด
ของตับจากการเคาะเมื่อวัดที่เส้นกึ่งกลางกระดูก จากหลอดเลือดแดงเฮพาติค (HA) และหลอดเลือด

ไหปลาร้า (midclavicular line) ในเด็กอายุต�่ากว่า ด�าพอร์ทัล (PV) โดยเลือดประมาณร้อยละ 30 มาจาก
1 ปีเท่ากับ 4-5 ซม. เด็กอายุ 1-5 ปีเท่ากับ 6-7 ซม. HA ที่มีออกซิเจนสูง และอีกร้อยละ 70 มาจาก PV
และเด็กอายุ 5-12 ปีเท่ากับ 8-9 ซม. ในทารกปกติ สวนออกซิเจนที่ตับได้รับมาจาก PV ร้อยละ 40 และ
่
12
�
อาจคลาตับบริเวณใต้ชายโครงได้ หรืออาจคลาพบ มาจากหลอดเลือดแดงเฮพาติคร้อยละ 60 เลือดจาก
�
กลีบตับด้านซ้าย (left lobe) ได้ที่บริเวณลิ้นปี่ PV มีสารอาหารที่ถูกดูดซึมจากทางเดินอาหาร และ
ื
ตับถูกคลุมด้วยเย่อบุช่องท้องส่วนผนัง (parietal มีสารที่หลั่งจากตับอ่อน ล�าไส้ และม้ามรวมอยู่ด้วย
peritoneum) ยกเว้นส่วนที่อยู่ติดกับกะบังลม (bare เซลล์ตับจะเก็บสะสม metabolize และ biotransform