Page 238 - Liver Diseases in Children

228 โรคตับในเด็ก

pthaigastro.org
ประวัติส�าคัญที่ควรถาม ได้แก่ กำรรักษำ
• ชนิดของยาที่ได้รับภายใน 3 เดือนก่อนจะมี การรักษาเริ่มต้นโดยหยุดยาที่สงสัยทันที และ
อาการทางตับ ตรวจติดตามค่าการท�างานของตับ หากเกิดจาก DILI

• ปริมาณของยาที่ได้รับ ระยะเวลาที่มีอาการ จริงค่าการท�างานของตับมักดีขึ้นตามล�าดับ อย่างไร
(เช่น ไข้ ผื่น) และการได้รับยา
ื
• ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด DILI เช่น ผู้ป่วยหรือ ก็ตามผู้ป่วยที่มีโรครุนแรงจนกลายเป็นโรคตับเร้อรัง

สมาชิกในครอบครัวเคยมี DILI มาก่อน ยาที่ได้รับ หรือตับวายเฉียบพลันแล้วอาจไม่พบการเปลี่ยนแปลง
ร่วมด้วย และมีโรคตับที่เป็นอยู่เดิม ในทางที่ดีขึ้นหลังหยุดยาดังกล่าว ควรพิจารณาการ

• ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคตับอื่น ๆ เช่น ไวรัส วินิจฉัยโรคอื่นนอกจาก DILI ในกรณีที่อาการทาง
ึ
ตับอักเสบ โรคภูมิต้านทานต่อตนเอง (autoimmune คลินิกหรือผลตรวจทางชีวเคมีไม่ดีข้นหลังหยุดยา
ั
้
disease) อาจรักษาด้วย ursodeoxycholic acid ในรายที่มีน�าดีค่ง
ยืดเยื้อ (prolonged drug-induced cholestasis)
กำรตรวจทำงห้องปฏิบัติกำร
มีรายงานพบว่าช่วยท�าให้อาการตัวเหลือง คัน และ
การตรวจเลือดเพื่อสนับสนุนการวินิจฉัย DILI ค่าการท�างานของตับที่ผิดปกติดีขึ้น 11,12

ประกอบด้วยการตรวจบิลิรูบิน AST, ALT, ALP, INR ผู้ป่วยที่เกิด DILI โดยมีปฏิกิริยา hypersensitivity
พบความผิดปกติดังกล่าวข้างต้นในคานิยาม อาจพบ (DHS/DRESS) มีอัตราการรอดชีวิตสูงกว่าผู้ป่วยที่
�
eosinophilia ในสเมียร์เลือด นอกจากนี้มีรายงานใน ไม่พบปฏิกิริยานี้ ซึ่งอาจเป็นเพราะมีอาการแสดงที่
7
ผู้ป่วยเด็กที่มี DILI พบว่า ร้อยละ 64 มี autoantibodies ชัดเจนกว่า เช่น มีไข้ ผื่น ต่อมน�้าเหลืองโต หรือพบ
่
ื
อาทิเชน anti-nuclear antibody และ/หรอ anti-smooth
2
muscle antibody เป็นบวก ยาที่ท�าให้ตรวจพบ eosinophilia ท�าให้ได้รับการวินิจฉัยและหยุดยาได้
autoantibodies ได้แก่ minocycline, lamotrigine, เร็ว แนวทางการปฏิบัติมาตรฐาน (clinical practice

ื
azithromycin และ amoxicillin เน่องจากเมแทบอไลต์ guideline) ที่จัดท�าโดยชมรมแพทย์ผิวหนังเด็กแห่ง
ของยาจับกับโปรตีนในเซลล์ตับ และกระตุ้นให้เกิด ประเทศไทย DHS/DRESS แนะน�าให้รักษา DHS/
การตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน DRESS ด้วยเพรดนิโซโลนขนาด 1-2 มก./กก./วัน

ในบางกรณีการตรวจพบค่าเอนไซม์ตับสูง ร่วมกับการรักษาแบบประคับประคองตามอาการไป
อาจเกิดจาก enzyme induction โดยไม่มีความ จนกว่า internal organ involvement จะเริ่มดีขึ้น

ผิดปกติของตับ เช่น ผู้ที่ได้รับยา phenytoin หรือ เช่น ระดับ aminotransferase ลดลง จึงค่อย ๆ ปรับ
13
phenobarbital อาจตรวจพบ γ-glutamyltransferase ลดยาในระยะเวลาเฉลี่ย 2-4 สัปดาห์ นอกจากนี้
(GGT) สูงกว่าปกติได้ สเตียรอยด์อาจมีประโยชน์ในรายที่มีโรคตับอักเสบ

ผลตรวจทางจุลพยาธิวิทยามีความแตกต่างกัน จากภูมิต้านทานตนเอง (drug-induced autoimmune
2,11
ไปตามชนิดของยา ดังแสดงในตารางที่ 12.1 hepatitis) ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากยา minocycline