Page 332 - Liver Diseases in Children

322 โรคตับในเด็ก

pthaigastro.org
ข้างเคียงของยาน้อยที่สุด การใช้ยากดภูมิคุ้มกัน (CNI-sparing agent) เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงที่
่
ั
ในการปลูกถายตับมีความแตกต่างกนในแต่ละสถาบัน รุนแรงของ CNI โดยเฉพาะในรายที่มีปัญหาเรื่องไต
ยากดภูมิคุ้มกันที่ใช้บ่อยและส�าคัญมีดังต่อไปนี้ และใช้ในผู้ป่วยที่มี chronic rejection ผลข้างเคียง
1. Tacrolimus เป็นยาในกลุ่ม calcineurin ที่ส�าคัญของ MMF คือ ผลต่อระบบทางเดินอาหาร
้
่
ั
inhibitor (CNI) ปจจุบันเป็นยาหลักทังในชวง induction กดการทางานของไขกระดูก (bone marrow
�
และ maintenance เนื่องจากมีประสิทธิภาพที่สูงกว่า suppression) และไม่แนะน�าให้ใช้ในสตรีมีครรภ์
cyclosporine เกือบ 100 เท่า และไม่มีผลข้างเคียง เพราะมีรายงานที่มีอันตรายต่อทารกในครรภ์ ขนาดของยา
ด้านความสวยงาม เช่น gingival hyperplasia ทีใช้และระดับยามีความแตกต่างในแต่ละบุคคล
่
่
ั
�
และ hirsutism แต่มีผลข้างเคียงทีสาคญ ได้แก่ (10-40 มก./กก./วัน) ถึงแม้ว่าจะสามารถวัดระดับ
ความดันเลือดสูง nephrotoxicity, neurotoxicity, mycophenolic acid (MPA) ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของ
่
cardiomyopathy, posttransplant lymphoproliferative MMF ได้ แต่ยังไม่มีข้อมูลทีชัดเจนถึงระดับยาที ่
disorder (PTLD) ดังนั้นจึงต้องมีการตรวจระดับยา เหมาะสม
ในเลือดเพ่อปรับยาให้ได้ระดับที่เหมาะสม โดย 4. Sirolimus (rapamycin) เป็นยาปฏิชีวนะ
ื
ต้องการระดับยาสูง 10-12 นาโนกรัม/มล. (trough กลุ่ม macrolide ท่มีฤทธ์กดภูมิคุ้มกัน มักนามาใช้
�
ิ
ี
level) ในช่วง 3 เดือนแรกของการผ่าตัด หลังจาก เพื่อลดผลข้างเคียงของ CNI เช่น ผลต่อไตหรือใช้
นั้นจะค่อย ๆ ลดระดับยาลงจนเหลือประมาณ 3-5 ในกรณีที่มี chronic rejection นอกจากนี้ sirolimus
นาโนกรัม/มล. หลังผ่าตัดมานานมากกว่า 1 ปี ยังมีฤทธิ์ antineoplastic effect และถูกน�ามาใช้ใน
ี
2. สเตียรอยด์ เป็นยาสาคัญทใช้ในการ ผู้ป่วยเด็กที่ปลูกถ่ายตับจาก hepatoblastoma หรือ
่
�
induction ร่วมกับ tacrolimus โดยใช้ขนาดสูงใน มะเร็งชนิดอื่น เช่น angiosarcoma ผลข้างเคียง
ช่วงแรกของการผ่าตัด และค่อย ๆ ลดขนาดลงใน ของ sirolimus ที่ส�าคัญ คือ ท�าให้แผลผ่าตัดหายช้า

ช่วง 2 สัปดาห์แรกจนสามารถหยุดยาได้ที่ประมาณ พบอุบัติการณ์ของ hepatic artery thrombosis เพิ่ม
3-6 เดือน อย่างไรก็ตามเนื่องจากสเตียรอยด์มีผล สูงขึ้น และไขมันในเลือดสูง ดังนั้นจึงไม่ควรให้ทันที

ข้างเคียงมากทั้งในระยะส้นและระยะยาว จึงมีบาง หลังผ่าตัด
ั
สถาบันทใช้ anti-interleukin (IL)-2 receptor 7,13,23
่
ี
antibody (basiliximab) ร่วมกับ tacrolimus ในช่วง กำรดูแลหลังกำรผ่ำตัด
�
induction เพ่อหลีกเล่ยงการใช้สเตียรอยด์ (steroid- การดูแลหลังการผ่าตัดมีความสาคัญต่อผล
ี
ื
free immunosuppressive protocol) การรักษา ผู้ป่วยต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดใน
3. Mycophenolate mofetil (MMF) เป็นยากลุ่ม หอผู้ป่วยกุมารเวชบ�าบัดวิกฤต เพื่อป้องกันและ

antiproliferative agent กลไกการออกฤทธ์คล้ายกับ รักษาภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างทันท่วงที
ิ
azathioprine นามาใช้เพอลดขนาดการใช้ CNI โดยส่วนใหญ่ถ้าผู้ป่วยไม่มีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ จะ
�
ื
่