Page 177 - Liver Diseases in Children

ั
่
ื
โรคตับค่งไขมันทีไม่ได้เกิดจากการด่มแอลกอฮอล์ 167

pthaigastro.org
ALT ในเด็กที่เป็น NAFLD มีการเปลี่ยนแปลงขึ้น ๆ ในเลือดอาจไม่สอดคล้องกับผลการตรวจอัลตราซาวนด์
ี
ลง ๆ ได้ โดยไม่สัมพันธ์กับการมีไขมันในตับ และความ ตัวอย่างเช่น ผู้ท่ตรวจพบตับคั่งไขมันจากอัลตราซาวนด์
รุนแรงทางจุลพยาธิวิทยาของตับ เด็กที่มีค่า ALT อาจมีค่า ALT ในเลือดน้อยกว่า 40 ยูนิต/ลิตร หรือ

ปกติหรือสูงเล็กน้อยอาจมีพังผืดในตับปริมาณมาก ผู้ที่มีค่า ALT ในเลือดสูงอาจตรวจไม่พบตับคั่งไขมัน
ี
สาหรับอายุของเด็กท่เหมาะสมในการเริ่มการ จากอัลตราซาวนด์ ผู้ที่ตรวจพบไขมันสะสมในตับ
�
10
ตรวจคัดโรค NAFLD ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด จาก จากการตรวจอัลตราซาวนด์ควรได้รบการตรวจทาง
ั
รายงานการตรวจศพเด็กในประเทศสหรัฐอเมริกา ห้องปฏิบัติการเพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุอื่น ๆ นอกเหนือจาก
พบความชุกของ NAFLD เท่ากับร้อยละ 3.3 ในเด็ก NAFLD ดังแสดงในตารางที่ 9.3

ุ
ึ
ิ
อายุ 5-9 ปี และเพ่มข้นเป็นร้อยละ 11.3 ในเด็กอาย - เอ็มอาร์ไอ (magnetic resonance imaging)
11
10-14 ปี North American Society for Pediatric และ magnetic resonance spectroscopy (MRS)
�
Gastroenterology, Hepatology and Nutrition มีความแม่นยาในการวัดปริมาณไขมันในตับ 13,14 แต่มี
(NASPGHAN) แนะน�าให้เริ่มตรวจคัดโรค NAFLD ข้อจ�ากัด คือ ราคาสูงและตรวจได้เฉพาะในโรงพยาบาล
ี
้
�
ี
ท่อายุ 9-11 ปีในเด็กท่มีนาหนักเกินหรืออ้วน ร่วมกับ ขนาดใหญ่
ี
มีปัจจัยเส่ยงต่อโรคหัวใจและเมแทบอลิก (cardio- - เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) มีความไว
metabolic risk factors) ได้แก่ อ้วนลงพุง (central และความจ�าเพาะร้อยละ 46-72 และ 88-95 ในการ
adiposity) มีภาวะต้านอินซูลิน เบาหวานแฝง วินิจฉัยตับค่งไขมัน แต่ไม่นิยมส่งตรวจในเด็ก
ั
(pre-diabetes) หรือเบาหวาน ภาวะไขมันผิดปกติ เนื่องจากต้องสัมผัสรังสี 15
(dyslipidemia) หยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) - Transient elastography with controlled
หรือมีประวัติเป็น NAFLD/NASH ในครอบครัว 1 attenuation parameter (CAP) เป็นเครื่องมือวัด

ื
นอกเหนอจากการตรวจ ALT ควรพจารณา ความยืดหยุ่นและประเมินพังผืดในตับ ร่วมกับวัด
ิ
ั
ตรวจค้นเพ่มเติมเพ่อแยกโรคอื่นที่ท�าให้มีตับค่งไขมัน ปริมาณไขมันในตับได้ โดยไม่ถูกรบกวนจากการ
ิ
ื
และ/หรอมีค่าเอนไซม์ตับผิดปกติ ดังแสดงใน อักเสบและพังผืดในตับ CAP มีความไวและความ
ื
ตารางที่ 9.3 จ�าเพาะสูงเป็นการตรวจที่ไม่รุกล�้า ท�าได้เร็ว ไม่เจ็บ
การตรวจทางรังสีวิทยา และ reproducible วธนีมีความแม่นย�าสงเมอเปรยบ
ื
ี
ู
ี
ิ
้
่
16,17
ิ
ี
ื
- อัลตราซาวนด์ ตับท่มีไขมันสะสมจะมี เทียบกับการตรวจช้นเน้อตับในเด็กท่เป็น NAFLD
ี
�
ี
่
ลักษณะ hyperechoic เมือเปรยบเทียบกับไตและ ในปี พ.ศ. 2558 ผู้เขียนและคณะได้ท�าการสารวจ
ื
ม้าม ข้อจ�ากัดของการตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ คอ เด็กนักเรียนอายุ 7-12 ปีจ�านวน 531 คน พบเด็ก
การอ่านผลข้นกับรังสีแพทย์ มีความไวและความ มีน�าหนักเกินและอ้วนร้อยละ 25 และ 18 นอกจากนี ้
ึ
้
�
่
จ�าเพาะตาในการวินิจฉัยตับค่งไขมัน โดยเฉพาะใน ยังพบว่าร้อยละ 7 ของเด็กน�าหนักเกินมีค่า CAP
ั
้
กรณีที่มีปริมาณเซลล์ตับที่มีไขมันสะสมน้อยกว่า มากกว่า 215 เดซิเบล/เมตร (ซึ่งเทียบเท่ากับเซลล์
ร้อยละ 33 นอกจากน้ข้อมูลทีได้จากการตรวจวัด ALT ตับมากกว่าร้อยละ 10 มีไขมันสะสมจากการตรวจ
่
ี
12