Page 208 - Liver Diseases in Children
P. 208
้
โรคตับในเด็กพันธุกรรมของไวรัสตับอักเสบซี ประกอบด้วย 5¢ untranslated region (UTR), 3¢ UTR
198 โครงสรางทาง
้
ั
ู
้
้
และยีนซึIงทําหนาทีIสรางโปรตีนต่าง ๆ ของไวรส (รปทีI 10.8) หนาทีIของโปรตีนเหล่านี3แสดงในตารางทีI 10.5
รูปท 10.8 ลักษณะโครงสรางทางพันธกรรมของไวรสตับอักเสบซี
ั
้
ุ
ี
7
รูปที่ 10.8 ลักษณะโครงสร้างทางพันธุกรรมของไวรัสตับอักเสบซี
IRES, internal ribosomal entry site
IRES, internal ribosomal entry site
ิ
้
ั
(* ไดรบความอนุเคราะห์รูปจากศาสตราจารย์นายแพทย์พิสฐ ตั3งกิจวานิชย์)
(* ได้รับความอนุเคราะห์รูปจากศาสตราจารย์นายแพทย์พิสิฐ ตั้งกิจวานิชย์)
เซลล์ตับ positive sense RNA strands จะถูกหุ้ม ตัวเหลืองร่วมกับตรวจเลือดพบค่า ALT สูงพบเพียง ์
่
ั
ไวรสตับอักเสบซีเขาสูเซลล์โดย E2 glycoprotein ทําปฏิกิรยากับโปรตีนของเซลลซึIงส่วนใหญ่คือเซลล
์
้
ิ
ด้วย core protein, E1 และ E2 glycoproteins ร้อยละ 15-30 ทารกที่ติดเช้อจากแม่และเกิดตับ
ื
้
้
ตับ HCV สามารถเขาสู่ลิมโฟไซต์ (lymphocytes) โดยทําปฏิกิรยากับ CD81 จึงทําใหเกิดอาการแสดง
ิ
อักเสบจะตรวจพบ HCV RNA ในเลือดได้ไม่นานกว่า
pthaigastro.org ้ ่
ปริมาณไวรัสในเลือดไม่สัมพันธ์กับความผิดปกติ
ื
่
นอกเหนืออาการทางตับ และ immune dysregulation ในผปวยทีIติดเชื3อ HCV เร3อรง หลังจาก HCV เขาสูเซลล์
ั
้
ู
ของตับ และไม่พบหลักฐานว่า HCV มี cytopathic 6 เดือน ซึ่งส่วนใหญ่จะหายได้เองในวัยทารก
I
ิ
ตับจะเรมสรางโปรตีนโดยใช internal ribosomal entry site (IRES) ทีIอยู่ใน 5¢ UTR จับกับ ribosomes ของ
้
้
effect ต่อเซลล์ตับ จึงสันนิษฐานว่าการท�าลายตับ ้ ิ การติดเชื้อเรื้อรัง ้
์
เซลล์ตับ จากนั3นเอนไซม NS5B polymerase ทําหนาทีIเพิIมปรมาณ RNA genome โดยสราง positive- และ
ื
เกิดจากการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน ในการติดเช้อ การติดเช้อ HCV เร้อรัง คือ การตรวจพบ HCV
่
่
negative-sense RNA strands ในอัตราสวน 10:1 ก่อนทีI HCV จะถูกปลอยออกจากเซลล์ตับ positive sense
ื
ื
้
RNA strands จะถูกหุมดวย core protein, E1 และ E2 glycoproteins ่ ื ้
้
HCV เฉียบพลันถ้ามีการตอบสนองของ virus-specific
็
RNA เปนเวลานานมากกวา 6 เดือน การติดเชอ HCV
์
ิ
ปรมาณไวรัสในเลือดไม่สัมพันธกับความผิดปกติของตับ และไมพบหลักฐานว่า HCV มี cytopathic
่
�
CD8 T-cell อย่างมากจะท�าให้มีการกาจัดเช้อ HCV ได้ดี เรื้อรังท�าให้เกิดตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และ HCC
ื
effect ต่อเซลลตับ จึงสันนิษฐานวาการทําลายตับเกิดจากการตอบสนองทางภูมิคุมกัน ในการติดเชื3อ HCV
่
์
้
ส่วนผู้ที่มีการตอบสนองของ oligo/mono-specific
ู้
ในผใหญ่ แต่ยังมีข้อมูลจ�ากัดเก่ยวกับการด�าเนินโรค
ี
้
เฉียบพลันถามีการตอบสนองของ virus-specific CD8 T-cell อย่างมากจะทําใหมีการกําจัดเชื3อ HCV ได้ดี
้
CD4 และ CD8 T-cell ไม่มากจะท�าให้เกิดการติดเช้อ
ื
ของการติดเชื้อ HCV เรื้อรังในเด็ก ทารกที่ติดเชื้อ
ส่วนผทีIมีการตอบสนองของ oligo/mono-specific CD4 และ CD8 T-cell ไม่มากจะทําใหเกิดการติดเชื3อ HCV
้
้
ู
ื
HCV เร้อรัง ผู้ที่มี single nucleotide polymorphism
ิ
จากแม่ในระยะก่อนคลอดหรอแรกเกดจะเกิดการ
ื
ู
I
้
ื
เร3อรัง ผทีIมี single nucleotide polymorphism (SNP) บริเวณยีน IL-28B (IFNl) บนโครโมโซมคู่ที 19 มี
่
ี
(SNP) บริเวณยีน IL-28B (IFNλ) บนโครโมโซมคู่ท
ู
ึ
46
้
ื
ั
ื
ติดเชอเรอรงสงถงร้อยละ 80 การศึกษาของ
้
โอกาสสูงทีIจะกําจัดเชื3อ HCV ไดเอง และจะตอบสนองต่อการรกษาดวย interferon โดยเฉพาะในผทีIติดเชื3อ
้
ั
ู
้
้
19 มีโอกาสสูงที่จะก�าจัดเชื้อ HCV ได้เอง และจะ European Paediatric HCV Network ในเด็กที่ติด
์
็
จีโนไทป 1 ซึIงเปนชนิดทีIรักษายาก
ตอบสนองต่อการรักษาด้วย interferon โดยเฉพาะ เช้อ HCV จากแม่จ�านวน 266 คนพบว่าเด็กสามารถ
ื
ในผู้ที่ติดเชื้อจีโนไทป์ 1 ซึ่งเป็นชนิดที่รักษายาก กาจัดเชอได้เอง (spontaneous clearance)
ื
�
้
อำกำรทำงคลินิก ประมาณร้อยละ 21-25 การศึกษาที่ติดตามเด็กที่
47
การติดเชื้อเฉียบพลัน ติดเชื้อ HCV จากแม่ไปเป็นเวลา 10-20 ปี พบว่า
7 การติดเชื้อ HCV เฉียบพลัน คือ การพบมีตับ
ตารางที 10.5 ยีน และหนาทีIของโปรตีนทีIสรางโดยไวรัสตับอักเสบซี (ดัดแปลงจากเอกสารอางอิงทีI 2) 5 เป็น
้
้
ร้อยละ 5-12 มีพังผืดในตับ
้ และร้อยละ
อักเสบภายใน 6 เดือนหลังได้รับเช้อร่วมกับตรวจพบ ตับแข็ง ยังไม่มีรายงานทารกที่เป็นตับวายเฉียบพลัน
ื
48,49
HCV RNA ผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่มีอาการ ส่วนอาการ จากการติดเชื้อ HCV