Page 77 - Xứ Đàng Trong_Li Tana
P. 77
LỰC LƯỢNG VŨ TRANG CỦA ĐÀNG TRONG 75
trong khi chúa Nguyễn bỏ neo hàng mấy trăm chiếc ở cửa sông
Nhật Lệ trong thời chiến tranh . Thực tế địa dư của Đàng Trong
1
đã có vai trò nhất định trong việc phát triển một đội thuyền ven
biển. Nhà sư Thích Đại Sán ghi nhận vào năm 1695:
“các thị trấn ở đây thường quay lưng vào núi và mặt ngó ra
biển, không có đường giao thông giữa hai phủ với nhau. Ở bất
cứ đâu, khi người ta vào một hải cảng là bước vào một phủ. Nếu
muốn từ một phủ này tới một phủ khác, người ta bắt buộc phải
rời cảng mình đang ở, xuống thuyền ra biển dọc theo núi và vào
một hải cảng khác” .
2
Đội chiến thuyền của họ Nguyễn, cũng giống như đội pháo
binh của họ, được xây dựng chủ yếu trong các năm chiến tranh.
Mặc dù có loại thuyền có thể chở tới 100-150 tấn hàng, chiến
thuyền vẫn là đặc trưng của Đàng Trong. Đại Sán đã mô tả một
chiến thuyền của Đàng Trong như sau:
“Đầu thuyền ngồi một vị quan, đuôi thuyền đứng một người
cầm lái, giữa thuyền 64 quân nhân đứng chèo. Giữa khoang
thuyền có bốn cọc nạng sơn son, trên bắc ngang một cây mõ gỗ,
một lính ngồi gõ mõ làm nhịp cho những người đứng chèo. Thuyền
chạy qua tả là qua tả, bát qua hữu là qua hữu... đều răm rắp
theo nhịp mõ chẳng chút đơn sai... Thuyền dài mà hẹp như hình
long chu, mũi rất cao...” .
3
Chiến thuyền ở phía bắc và ở phía nam xem ra có cùng một
kích thước. Lê triều hội điển cho biết chiến thuyền lớn ở Đàng
Ngoài dài 65 thước (26 mét) và rộng 10 thước . Pierre Poivre
4
cũng đưa ra các kích thước tương tợ đối với loại thuyền này tại
1 Trích từ sách đã dẫn, trg. 271.
2 Hải ngoại kỷ sự, quyển 3, trg. 31-32.
3 Hải ngoại kỷ sự, quyển 3, trg. 32-33
4 Trích dẫn theo Quân thủy, trg. 296.
www.hocthuatphuongdong.vn
