Page 7 - HOH
P. 7
4 LOCAL AWEMainta Diamars, 28 October 2025
Nos ta perdiendo nos rumbo?
Un bista riba moral na Aruba awendia
TIN hopi combersacion ultimamente si nos ta perdi-
endo nos balornan moral aki na Aruba. Tin cu ta
bisa cu e respet, unidad, y disciplina cu antes tabata
defini nos sociedad ta bahando. Otronan ta sinti cu e
cosnan no ta asina malo manera ta parce. E berdad
probablemente ta keda un caminda den e memey.
Si, tin algun kraak visibel. Nos tur a mira ehempel di
hendenan cu ta comporta cu menos consideracion
pa otro—riba caminda, online, of hasta den nos bari-
onan. Social media tin biaha ta resalta comportacion
negativo cu por hacie sinti como si fuera cu amab-
ilidad y respet ta escaso e dianan aki. Den algun
hogar, balornan tradicional cu antes tabata wordo
pasa door—manera cuminda bo grandinan, yuda bo
bisiña, of mustra gratitud—no ta parce di ta asina
consistente mas manera antes. isla cu e mesun cuashi. E mayoria di Arubiano ainda ta biba cu un compas
moral fuerte. Nos cultura ta profundamente ancra den comunidad, famia, y fe.
Pero mientras ta bisto cu algun a perde e balornan Hopi hende ta sigui mustra generosidad, amabilidad, y respet mutuo—hopi
aki for di bista, ta importante pa no pinta henter e biaha sin busca reconocimento p’e.
Maestro-, lider- di iglesia, coach-, y boluntarionan rond di e isla ta sigui traha
duro pa inculca balornan den e siguiente generacion. Hopi hoben na Aruba ta
mustra un disciplina increibel, ta preocupa pa otro, y tin dedicacion pa haci
loke ta corecto. E spirito di “nos ta un pueblo” ta biba ainda, specialmente den
temponan di necesidad of crisis.
Tambe ta bal la pena menciona cu loke nos ta defini como “moral” por cambia
cu tempo. Generacionnan mas bieu kisas ta enfoca mas riba obediencia,
respet pa autoridad, of formalidad. E balornan di awe por inclui honestidad,
transparencia, tolerancia, y libertad personal. Esey no kiermen cu hendenan
ta menos moral—e ta djis nifica cu e expresion di moralidad a evoluciona.
Claro cu retonan ta keda. Aruba, mescos cu hopi luga, ta enfrentando influen-
cianan global—estilonan di bida acelera, presion economico, y distraccionnan
online—cu ta hacie mas dificil pa balornan tradicional florece. Pero en bes di
djis bisa “cosnan no ta manera antes,” nos por enfoca riba preserva loke mas
ta importa mientras nos ta adapta na cambio.
Pues, nos ta perdiendo nos balornan moral? Algun a slip, sin duda. Pero e bista
mas amplio ta mustra un comunidad cu ainda ta importa, ainda ta purba, y
ainda ta tene na loke ta corecto. Loke nos mester awor ta mas combersacion,
mas ‘mentorship’ (guia), y mas ‘role model’ cu ta “walk the talk” (cu ta biba
loke nan ta predica).
Door di enfoca riba e bon, reforsa educacion na cas y na scol, y mantene nos
cultura di respet na bida, Aruba por sigui para firme—hasta den temponan di
cambio.

