Page 20 - HOH
P. 20
A30 CIENCIA & TECNOLOGIA
Diahuebs 6 Februari 2020
Dokter cu a purba bati alarma hospitalisa pa coronavirus
(CNN) – Dia 30 di de- medida legal’ contra per-
cember ultimo, Li Wen- sona cu ‘publica y comparti
liang a conta su grupo rumornan online’ tocante e
di alumni di scol medico malesa.
riba WeChat cu shete pa- Autoridadnan pa mas cu dos
shent di un mercado local siman a insisti cu ‘no tin evi-
a ser diagnostica cu un dencia obvio di transmision
malesa similar na SARS humano-pa-humano’, ni
y poni den cuarentena. infeccion di trahadonan di
Pero den algun ora, su salud, y cu por ‘preveni y
mensahenan a ser com- controla’ e brote.
parti viralmente online.
Despues e cantidad di infec-
Li a splica den e chat cu cion a cuminsa aumenta. Pa
segun e test cu el a mira, e 17 di januari, autoridad na
malesa tabata un coronavirus Wuhan a reporta apenas 41
– e famia di e virus SARS. Li, caso, pero pa dia 20 di janu-
un dokter trahando na Wu- ari, ya tabatin 198. E anochi
han, e centro di e epidemia ey a anuncia transmision
di Novel Coronavirus, a bisa humano-pa-humano.
su amigonan pa adverti su tensivo di hospital, Li a bisa pa comparti informacion di e pashent a test positivo pa Awo, e virus a plama den tur
sernan keri privadamente. CNN cu diasabra ultimo tratamento na publico sin SARS – clarificando despues region di e pais, incluyendo
Pero rapidamente su mensa- a confirma cu el a contrae autorisacion. cu e virus tabata otro tipo di e frontera den lehano oc-
henan a bira viral, sin sconde e malesa. Su diagnostico a coronavirus – pero su prome cidente Xinjiang, y e region
su nomber. “Mi a realisa cu causa disgusto na China, Dia 31 di december trem- mensahe ya a plama online. remoto di Tibet.
probablemente mi lo ricibi unda critica ta aumentando pan, autoridadnan di salud Li mester a firma un declara-
castico”, el a bisa. contra censura di gobierno di Wuhan a tene un reunion cion reconociendo su ‘deli- Pa fin di januari, hopi per-
pa cu e malesa. di emergencia pa discuti e to’ y despues a keda liber. sona a compronde e mal
E tabatin rason. brote. Despues, oficialnan Dia 10 di januari, Li a cum- maneho di gobierno di Wu-
Poco despues di e mensahe, Riba e mesun dia cu Li a a yama Li na su hospital pa insa tosa y a haya keintura han pa cu e virus. Hopi on-
polis di Wuhan a acusa Li di manda su mensahe, un no- splica con e tabata sa di e ca- despues. Dia 12 di januari line tabata pidi exhoneracion
propaga rumor. E tabata un ticia di emergencia a sali di sonan. Despues, autoridad- a hospitalis’e. Den dianan di esunnan acusa pa plama
di varios dokter castiga pa Comision di Salud Munici- nan di Wuhan a anuncia e siguiente, su condicion a de- rumor, bisando cu nan ad-
purba bati alarma pa e virus pal di Wuhan, informando e brote y a alerta Organisacion teriora asina hopi cu mester vertencia trempan por a sca-
mortal den e prome siman- institucionnan medico di e Mundial di Salud (WHO). a bay den cuido intensivo y pa centenares di bida. Corte
nan di e brote. Desde e tem- ciudad cu un serie di pash- Pero toch dia 3 di januari a duna oxigeno. Dia 1 di feb- supremo di China a critica
po ey e virus a cobra mas di ent for di e mercado mayor- yama Li na un warda di polis ruari el a test positivo pa polis di Wuhan pa castiga e
425 bida y a contagia mas di ista di cuminda di lama Hua- pa zundr’e pa ‘plama rumor coronavirus. Autoridadnan personanan aki, concedien-
20mil persona globalmente nan tabatin un ‘pneumonia online’ y ‘interumpi orden Chines a purba di keda e do cu ‘lo por ta afortuna si
– incluyendo Li. desconoci’. E noticia tabata social’ cu e mensahe den e unico medio di informacion hende a scucha e ‘rumor’ aki
For di su cama den cuido in- adverti cu no tabata permiti chat. Den e chat Li a bisa cu riba coronavirus, ‘tumando e tempo aya’.
Teoria di conspiracion online ta florece cu fiasco di Iowa caucus
E tweetnan dialuna a cuminsa bata basa riba declaracionnan orCheat tabata un tendencia
plama algun minuut despues facilmente desmenti. riba Twitter, menciona mas
cu Partido Democrata di Iowa Por ehempel, post riba Twit- di 120mil biaha.
a anuncia cu tabata revisando ter y Facebook falsamente E misinformacion aki ta
e resultadonan pa ‘control di a sugeri cu candidato presi- basa en parti riba e hecho cu
calidad’. E app cu e partido a dencial democrata Hillary campaña di Buttigieg a paga
usa pa colecta resultadonan Clinton, oponente di Sand- Shadow Inc., e compania tras
dialuna a sufri fayonan tec- ers den primario na 2016, ta- di e app di Iowa caucus, pa
nico cu a laga e resultadonan batin un man den desaroya e software. Otro Democratan-
den limbo te cu diamars. app fracasa cu a usa pa colecta an, incluyendo ex- vice presi-
CHICAGO (AP) — Di- di e desconfiansa mandando “Calidad di control = falsi- resultado na Iowa. Dunando dente Joe Biden, senador
aluna anochi no por a bay tweetnan dialuna nochi cu fica?” manager di campaña di impulso na e desconfiansa ta- Kirsten Gillibrand, y Partido
miho pa esunnan online #RiggedElection. Yiunan Trump, Brad Parscale a bisa bata e hecho cu tres di e ehec- Democrata di Texas a contra-
cu a pasa añanan propa- homber di Trump a grita den un tweet cu a wordo like utivonan senior na Shadow ta Shadow pa sevicionan.
gando teorianan di con- ‘Falsifica!) na un evento di y comparti mas di 20mil bi- Inc., cu a crea e app, anteri- E resultadonan na Iowa ta-
spiracion falso riba inter- campaña na Iowa. Y senador aha. Mientras e retraso di re- ormente a traha pa e campaña batin sosten di voto riba pa-
net cu eleccion Mericano Republicano, Lindsey Gra- sultadonan final a sigui te cu fracasa di Clinton. pel, cu ta locual e Partido
ta falsifica of vulnerabel ham a sugeri den un tweet diamars, usuarionan di red- Otronan a culpa candidato Democrata di Iowa ta usando
pa manipulacion. cu problemanan di e caucus nan social a comparti teoria presidencial Democrata, pa verifica e resultadonan.
tabata resultado di un ‘Bernie di schemanan compleho cu a Pete Buttigieg, ex- alcalde di E tipo di casonan aki ta mus-
E retraso den resultadonan blowout’. lansa pa tene e resultadonan South Bend, Indiana. Nan a tra cu ta importante pa can-
di eleccion di Iowa caucus Ta e tipo di teoria di conspira- scondi pa asina socava cierto insisti cu el a logra un scam didatonan presidencial crea
a revela cu algun sostenedo cion cu expertonan ta teme lo candidato, manera senador pa retrasa resultadonan cu confiansa den e sistema entre
di candidatonan Democrata afecta e careda presidencial e Bernie Sanders. Hopi di e ayudo di e partido. Otronan a nan sostenedonan. Un pro-
ta asina desconfia di e resul- aña aki te cu dia di eleccion. tweetnan a sugeri cu Partido insisti eroneamente cu cam- fesor di ciencia politico na
tado cu nan a yena internet Den lunanan recien, usuari- Democrata of Convencion paña di Buttigieg a desaroya Massachusetts Institute of
cu declaracionnan sin prueba onan di rednan social a pro- Nacional Democrata inten- e app en cuesion. Otronan a Technology, Charles Stewart
acusando Partido Democrata move teorianan di conspira- cionalmente a daña e resul- remarca cu fundado di un or- III, a bisa: “Mi ta spera y desea
di corupcion, door di purba cion riba e legitimidad di tadonan di e caucus, maske ganisacion sin fin di lucro cu pa candidatonan reconoce cu
di manipula eleccion na fabor resultadonan di eleccion na e Partido Democrata di Iowa a a lansa Shadow Inc aña pasa si nan no defende e sistema
di un candidato. pais, for di un careda guber- administra caucus dialuna. ta casa cu un consehero se- ora por defende esaki, nan lo
Presidente Donald Trump y namental na Kentucky te cu E teorianan di conspiracion niro pa campaña 2020 di But- daña democracia y devalua e
su sostenedonan a probecha careda estatal na Virgina. online, den algun caso ta- tigieg. Pa diamars, #May- nominacion cu nan ta busca.”