Page 5 - HOH
P. 5
Dialuna, 3 November 2025 AWEMainta LOCAL 3
Ora politiconan troce berdad, nos ta paga e prijs
DEN e panorama politico di Aruba,
hopi biaha berdad ta biaha mas slow
cu trocemento di palabra. Loke ta
cuminsa como un rekmento inofensivo
di hechonan por escala rapidamente
den un cultura di confusion, desconfi-
ansa, y division.
Politiconan tin hopi tempo ta uza
idioma pa forma percepcion. Pero ora
conta storia selectivo bira e norma,
y hechonan ta ser dobla pa pas den
agendanan politico, e resultado no
ta djis votadonan mal informa. E ta
un sociedad cu ta bira contra su mes
pa via di versionnan di realidad cu ta
competi cu otro.
Nos tur a mir’e. Un politico ta bisa cu un
proyecto ta “completamente financia,”
siendo cu en berdad, solamente e
prome fase a ser aproba. Un otro ta
insisti cu “no lo tin perdida di trabou”
for di un plan di restructuracion, aunke of ora preguntanan ta ser topa cu medico, calidad di enseñansa—ta keda
trahadonan di contract ta desapa- desviacion enbes di contesta, hende ta sin solucion.
rece den silencio. E mitar-berdadnan cuminsa duda no djis den e politico—
aki por parce menor, hasta strategico. sino den nan mesun percepcion. Pero tin un caminda padilanti. E ta
Pero ora nan ser ripiti suficientemente cuminsa cu responsabilidad (‘account-
hopi, nan ta cuminsa forma e memoria Y e consecuencianan ta bay mas leu cu ability’). Politiconan mester stop di
publico. e plataforma politico. Riba red social y trata comunicacion publico como un
den salanan di cas rond Aruba, hende actuacion y cuminsa trat’e como un
E no ta semper trata di gaña directa- ta cuminsa bringa no riba solucionnan, responsabilidad. Transparencia no ta
mente. Hopi biaha, ta loke nan laga sino riba versionnan di berdad. Mitar- nifica discursonan bunita—e ta nifica
afo ta loke ta importa. Ora maneho ta berdadnan ta bira arma. Famianan ta duna hende e panorama completo,
ser anuncia sin e contexto completo— discuti riba rumor. Amistadnan ta kibra hasta ora e ta complica of impopular.
e costonan real, riesgonan, of e sacri- pa motibo di lealtad politico enbes di
ficionan (‘trade-offs’)—hende no ta hechonan comparti. E costo real di E ta nifica tambe fortalece periodismo
haya e hermentnan pa forma opin- engaño no ta djis confusion—e ta divi- independiente y crea espacio pa un
ionnan informa. Y den un isla chikito sion. discurso publico cu ta balora hecho
manera Aruba, unda politica ta (‘facts’) mas cu fanfaria. E pueblo di
personal y tur hende conoce un hende Dicon esaki ta importa asina hopi na Aruba merece mas cu slogan—nan
“den e sistema,” narativanan distor- Aruba? Pasobra nos comunidad ta merece substancia.
siona ta move lihe. chikito, y nos democracia ta depende
di confiansa mutuo. Ora politiconan ta Finalmente, ora lidernan tene nan
Cu tempo, algun politico ta bay mas ‘spin’, desvia, of manipula e berdad, mes na honestidad, y ora votadonan
leu. Nan no djis ta forma e narativa— nan no djis ta daña nan mesun credi- exigi’e, e circulo di engaño ta cuminsa
nan ta nenga e hechonan completa- bilidad—nan ta mina confiansa publico kibra. Den un democracia, berdad no
mente. Ta aki cu ‘gaslighting’ ta tuma den e sistema completo. Hende ta ta opcional—e ta e fundeshi. Sin dje,
luga. Ora evidencia cla ta ser descarta desconecta. Cinismo ta crece. Y mien- nos no ta djis mal informa. Nos ta ser
como “fake news,” ora critica valido ta trastanto, e problemanan real—costo gaña—y nos ta bira contra otro pa
ser tilda como “motiva politicamente,” di bida, debe publico, acceso na cuido motibo di dje.

