Page 5 - HOH
P. 5

Dialuna, 3 November 2025                                       AWEMainta                                                  LOCAL             3



         Ora politiconan troce berdad, nos ta paga e prijs







       DEN e panorama politico di Aruba,
       hopi biaha berdad ta biaha mas  slow
       cu trocemento di palabra. Loke ta
       cuminsa como un rekmento inofensivo

       di hechonan por escala rapidamente
       den un cultura di confusion, desconfi-
       ansa, y division.
       Politiconan  tin  hopi tempo  ta uza

       idioma pa forma percepcion. Pero ora
       conta storia selectivo bira e norma,
       y hechonan ta ser dobla pa pas den
       agendanan politico, e resultado no

       ta djis  votadonan mal  informa.  E ta
       un sociedad cu ta bira contra su mes
       pa via di versionnan di realidad cu ta
       competi cu otro.



       Nos tur a mir’e. Un politico ta bisa cu un
       proyecto ta “completamente financia,”
       siendo  cu  en  berdad, solamente  e

       prome fase a ser aproba. Un otro ta
       insisti cu “no lo tin perdida di trabou”
       for di un plan di restructuracion, aunke         of ora preguntanan ta ser topa  cu                medico, calidad di enseñansa—ta keda
       trahadonan di contract ta desapa-                desviacion enbes di contesta, hende ta            sin solucion.

       rece  den  silencio.  E  mitar-berdadnan         cuminsa duda no djis den e politico—
       aki por parce menor, hasta strategico.           sino den nan mesun percepcion.                    Pero tin  un  caminda padilanti. E ta
       Pero ora nan ser ripiti suficientemente                                                            cuminsa cu responsabilidad (‘account-
       hopi, nan ta cuminsa forma e memoria             Y e consecuencianan ta bay mas leu cu             ability’). Politiconan  mester stop di

       publico.                                         e plataforma politico. Riba red social y          trata comunicacion publico como un
                                                        den salanan di cas rond Aruba, hende              actuacion  y  cuminsa  trat’e  como  un
       E no ta semper trata di gaña directa-            ta cuminsa bringa no riba solucionnan,            responsabilidad. Transparencia no  ta
       mente. Hopi biaha, ta loke nan laga              sino riba versionnan di berdad. Mitar-            nifica  discursonan  bunita—e  ta  nifica

       afo ta loke ta importa. Ora maneho ta            berdadnan ta bira arma. Famianan ta               duna hende e panorama completo,
       ser anuncia sin e contexto completo—             discuti riba rumor. Amistadnan ta kibra           hasta ora e ta complica of impopular.
       e costonan real, riesgonan, of e sacri-          pa motibo di lealtad politico enbes di
       ficionan  (‘trade-offs’)—hende  no  ta           hechonan comparti. E costo real di                E ta nifica tambe fortalece periodismo

       haya e  hermentnan  pa forma opin-               engaño no ta djis confusion—e ta divi-            independiente  y  crea  espacio  pa un
       ionnan informa. Y den un isla chikito            sion.                                             discurso publico cu ta balora hecho
       manera Aruba, unda politica ta                                                                     (‘facts’)  mas cu fanfaria. E pueblo di
       personal y tur hende conoce un hende             Dicon  esaki ta importa asina hopi na             Aruba merece mas cu slogan—nan

       “den e sistema,”  narativanan distor-            Aruba?  Pasobra nos comunidad ta                  merece substancia.
       siona ta move lihe.                              chikito, y nos democracia ta depende
                                                        di confiansa mutuo. Ora politiconan ta            Finalmente, ora lidernan tene nan
       Cu tempo, algun politico ta bay mas              ‘spin’,  desvia, of  manipula  e  berdad,         mes  na honestidad, y  ora votadonan

       leu. Nan no djis ta forma e narativa—            nan no djis ta daña nan mesun credi-              exigi’e, e circulo di engaño ta cuminsa
       nan ta nenga e hechonan completa-                bilidad—nan ta mina confiansa publico             kibra. Den un democracia, berdad  no
       mente. Ta aki cu ‘gaslighting’ ta tuma           den e sistema completo. Hende ta                  ta opcional—e ta e fundeshi. Sin dje,
       luga. Ora evidencia cla ta ser descarta          desconecta. Cinismo ta crece. Y mien-             nos no ta djis mal informa. Nos ta ser

       como “fake news,” ora critica valido ta          trastanto, e problemanan  real—costo              gaña—y nos ta bira contra otro pa
       ser tilda como “motiva politicamente,”           di bida, debe publico, acceso na cuido            motibo di dje.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10