Page 449 - Droysen, Johann Gustav - Alejandro Magno
P. 449
NOTAS 44?
frequentatam. E n su m a, tod os lo s d atos referen tes a S am aría y Jeru salén son ta n
co n trad icto rio s q u e n o h a y m ás rem ed io q u e ren u n ciar a co n stru ir a b ase d e ellos
la ilació n p ragm ática d e los h ech o s.
Nota 9 , a p. 209
E l campo de batalla de Gaugamela h a sid o d ib u jad o p rim eram en te en el
Map of the country of Niniveh, p u b lic ad o e n 1 8 5 2 p o r F é lix Jo n e s y e n 18 7 6
p o r C e m ik , e n P eterm an n , Erganzungsheft, I I , 7 5 ; el plan o d el segu n d o d ifiere
e n u n a serie d e p u n to s d el d e Jo n e s en cu an to a las corrien tes de agu a cercan as
a K erm elis.
L a ru ta u su al d e las caravan as p a rte de E r b il en lín ea casi recta h acia el
o este, cru zan d o las m o n tañ as d e D e h ir D a g h , n o m u y altas, pero en las q u e
ab u n d an lo s d esfilad eros, h asta e l an ch o y cau d alo so Z áb (Z a rb el K e b ír ) ,
q u e se vad ea cerca d e E s k i K e le k , y desd e allí, p o r el espin azo de roca d e A rk a
D a g h , h asta el lech o d e p ied ra del G h a slr. A l otro la d o d e este río, q u e se cruza
c e rc a d e Z a ra -C h a tu n , se lleg a después d e u n a co rta su b id a a u na llan u ra an ch a
y q u e se p ierd e en el h o rizo n te (R ic h ., Narrat, I I , 2 3 ) , la equitabilis et vasta
planities, d e q u e h a b la C u rc io , I V , 9 , 1 0 . D ie z k ilóm etro s desp ués d e Z ara-
C h a tu n se lleg a a K e rm e lis (se g ú n P eterm an n , I I , 3 2 3 , “ C erm eles, u na ald ea
c r is tia n a ") , p o r d elan te d e cuyo p o b la d o p asa u n arroyo q u e vien e d e M e H u b -
D a g h y va a d esem b o tar a l T ig ris. T re c e kilóm etro s m ás a llá está la ald ea d e
A b u Z u ag a, situ ad a e n u n a dep resió n llan a p o r la q u e corre u n arroyo en direc
c ió n sur p ara co n flu ir co n el d e K erm elis. C o m o a m ita d d e cam in o en tre las
d o s ald eas, d esviad o un p o co h acia el no rte, qu ed a e l p o b la d o de B e rte la (segú n
ía o rto g rafía d e P eterm an n , B e rtili; el n o m b re usual es el d e B á r t o li) , e n u n a
o n d u lació n - d el terren o q u e fo rm an las ú ltim as estrib acio n es d e las m o n tañ as d el
n o rte (M e k lu b -D a g h ). E l cam in o trazad o p o r P e te rm an n v a desd e G h a s ir u n
p o c o h acia el n o rte, en tre K erm elés a la izqu ierd a y D e rd sch ile (T e rd jila ) a Ja
d erech a, p asan d o p o r D sch ak ile (S c h a a k u li) y cerca d e C h á sn e T e p e (H a z n a ) ,
h ac ia M o su l.
D e E r b il p arte otro cam in o , m ás cóm od o, pero algo m ás la rg o , q u e cru za
e l río d e E r b il en la s estrib u cio n es m erid ion ales del D e h ir D a g h h asta la desem
b o ca d u ra del G h a s ir en el Z á b ( L ic o s ) , cerca d e W a rd a c k , su b ien d o lu ego a la
a ltip la n ic ie cercan a a K e rm elis, situ ad a 2 0 a 30 m etros m ás alta q u e e l Z á b ju n to
a W a rd a k .
T a le s son los p u n to s geo gráfico s p rin cip ales q u e circu n scrib en el cam p o d e
b a ta lla d e G au g a m e la . C o m o , segú n A rr., I I I , 8, 7 y V I , 1 1 , 5, D arío acam p ó
e n G a u g a m e la e n la s orillas d el B u m o d o s, q u e segú n el d a to m áx im o q u ed ab a
a 6 0 0 y segú n el d ato m ín im o a 500 estad ios d e A rb e la (A rr., I I I , 1 5 , 5 ) , n o es
p o sib le id e n tifica r el B u m o d o s con el G h a sir, y a qu e, segú n N ie b u h r y K in n e ir
(Persia, p. 1 5 2 ) , el cam in o d e E b r il a Z a ra -C h a tu n p asan d o p o r É sk i-K e le k
sólo m id e 6 m illas, o sea 24 0 estad io s. D a m o s p o r sup uesto q u e K e rm elis era
la an tig u a G a u g a m e la y el arroyo q u e h o y corre ju n to a aq u ella ald ea el B u m o d o s;
ten e m o s, su p o n ien d o ta m b ié n q u e D a río m arch ase h acia K erm elis p o r W a rd a k ,
a ñ a d ie n d o las 9 m illas largas de este cam in o , m ás u na sexta p arte p ara la s