Page 240 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

İNTERAKTİF ÇİLEK E-ÇALIŞTAYI

16-19 Kasım 2021

ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU

Çilek, gerek dünyada ve gerekse ülkemizde, üretim miktarı her geçen gün artan üzümsü
meyvelerin başında gelmektedir. Nitekim 2019 yılında Dünya’da 396.401 ha alanda 8.885.028
ton çilek üretimi gerçekleşmiştir (FAO, 2019). TUIK (2020) rakamlarına göre ise ülkemizde
179 777 dekar alanda, 546 525 ton çilek üretimi söz konusudur. Ülkemiz çilek üretimi FAO
istatistiklerine göre ise dünyada üretim miktarı bakımından 4. sırada, üretim alanı bakımından
ise 6. sırada yer almaktadır.
Dünyada en fazla çilek üreten ülkeler ve sıralaması aşağıda verilmiştir.
Çin 3.221.557 ton, Verim 2.55 ton/da, Alan 126.126 ha
ABD 1.021.490 ton, Verim 5.63 ton/da, Alan 18.130 ha

Meksika 861.337 ton, Verim 5.24 ton/da, Alan 16.429 ha
Türkiye 486.705 ton, Verim 3.02 ton/da, Alan 16.090 ha
Türkiye birim alana verim bakımından dünyada 18. sıradadır. Ülkemizde uzun yıllar
değerlendirildiğinde, gerek alan ve gerekse üretim miktarı bakımından önemli artışlar olduğu,
2020 yılında 179.777 dekar alanda 546.206 ton çilek üretildiği, 2021 yılında ise üretimin
655.830 tona ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Ülkemizin 2020 yılındaki çilek üretim alanının 54.299 dekarı örtüaltında yetiştiricilik
şeklinde olup, bu rakam toplam alanın %30’unu oluşturmaktadır. Örtüaltında %50 düzeyiyle
alçak tünel (27.137 da) ilk sırada gelmekte, bunu %45 ile yüksek tünel (24.971 da) izlemektedir.
Plastik sera ( 2.009 da) örtüaltı alanın %3.7’sini, cam sera (182 da) ise % 0.3’ünü
kaplamaktadır. Son beş yılda alçak tünel alanının 3.5 kat arttığı dikkati çekmiştir. Alçak tünelde
verim 3.38 ton/da, yüksek tünelde 4.05 ton/da, cam serada 4.15 ton/da, plastik serada 4.79
ton/da’dır. Ülkemizin örtüaltı çilek ortalama verimi 3.74 ton/da iken, açıkta 2.74 ton/da olarak
hesaplanmıştır. Bu sonuçlar örtüaltı çilek yetiştirmenin dekara verim açısından avantajlı
olduğunu ortaya koymaktadır.
Ülkemizde çilek yetiştiriciliği çok geniş ekolojilerde yapılabilmektedir. Nitekim TUIK
(2019) verilerine göre ülkemizde 67 ilde çilek yetiştiriciliği yapıldığı görülmektedir. Çilek
yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı illerimiz; Mersin, Aydın, Bursa, Antalya ve Konya’dır.
Genellikle sahil kesimlerde yetiştirilen çileğin ülkemizin daha pek çok yerinde farklı çeşit ve
tekniklerle yetiştirilebilme şansı vardır. En fazla çilek üreten ilçeler ise sırasıyla; Anamur,
Silifke, Sultanhisar, Gazipaşa, Serik ve Hüyük’tür. Diğer illerimizde de çilek üretiminde önemli
artışlar gözlemlenmiş olup, ülkemizdeki potansiyelin tam olarak kullanılmadığı dikkati
çekmektedir.
Dünyada üzümsü meyve pazarının ana ürünü çilektir. Nitekim ABD’da üzümsü meyve
pazarının %66’sını, İngiltere’de %47’sini, Hollanda’da ise %57’sini çilek oluşturmaktadır.
Üzümsü meyve pazarının ikinci ürünü ise maviyemiştir. Ülkemizde 2020 yılında 53.345 ton
çilek ihracatı gerçekleşmiş olup, bu miktar ile ülkemiz, ihracat miktarı bakımından dünyada 8.