Page 110 - e-Book Cold Chain
P. 110
103
5.1.3) ประโยชน์ของการโซ่ความเย็น จ าแนกได้ 2 วัตถุประสงค์หลัก คือ
1) การลดความสูญเสีย/รักษาคุณภาพของผลผลิต โดยเกี่ยวข้องกับสินค้าต่างๆ เช่น ทุเรียน
ผลสด ขนุน มะม่วง เงาะ มังคุดสับปะรด เห็ด และผักใบ ทั้งนี้ นับตั้งแต่การรวบรวมผลผลิตจนถึงการขนส่ง
สินค้าไปยังปลายทาง สถาบันเกษตรกรมีอัตราความสูญเสียของผลผลิตอยู่ระหว่างร้อยละ 3 – 4 โดยสินค้ากลุ่ม
ั
ั
ผลไม้ มีอตราความสูญเสียร้อยละ 3 ของปริมาณผลไม้ที่รวบรวมได้ทั้งหมด สินค้ากลุ่มผักมีอตราความสูญเสีย
ร้อยละ 4 ของปริมาณผักที่รวบรวมได้ทั้งหมด ซึ่งการสูญเสียดังกล่าวมาจากการสูญเสียน้ าหนักตามธรรมชาติ
รวมถึงความสูญเสียจากการรวบรวมผลผลิตจากกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การคัดเกรด การบรรจุ การเคลื่อนย้าย
ภายในศูนย์รวบรวม
2) การสร้างมูลค่าเพมให้แก่ผลผลิต โดยเกี่ยวข้องกับทุเรียนแกะเนื้อแช่เย็น/แช่แข็ง และ
ิ่
มะม่วง ทั้งนี้ ได้วิเคราะห์ข้อมูลจากสถาบันเกษตรกร 2 แห่ง ที่มีการใช้ประโยชน์ห้องเย็นในการแปรรูปผลผลิต
ทุเรียนผลสดเป็นทุเรียนแกะเนื้อแช่เย็น/แช่แข็ง ซึ่งคณะผู้ศึกษาได้ค านวณมูลค่าเพมของทุเรียนแกะเนื้อแช่เย็น/
ิ่
แช่แข็ง ตามแนวคิดการค านวณผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศด้วยวิธีค านวณด้านผลผลิต (มูลค่าเพิ่มเท่ากับ
มูลค่าผลผลิตแต่ละขั้นตอนหักด้วยมูลค่าสินค้าขั้นกลาง) ผลการศึกษา พบว่า สถาบันเกษตรกรสามารถใช้ระบบ
ิ่
ื่
โซ่ความเย็นในการแปรรูปเพอสร้างมูลค่าเพมให้กับทุเรียนที่คุณภาพไม่ผ่านเกณฑ์การส่งออกได้ถึงร้อยละ 25
ของราคารับซื้อทุเรียนผลสด
5.1.4) ศักยภาพความพร้อมในการบริหารจัดการระบบโซ่ความเย็นของสถาบันเกษตรกรในพื้นที่ EEC
ั
(จังหวดชลบุรี ฉะเชิงเทราและระยอง) สามารถรองรับความเชื่อมโยงไปสู่เป้าหมายตามนโยบายการพฒนาพื้นที่
ั
EEC คือ การพัฒนาพนที่เกษตรกรรมให้เป็นพนที่ที่มีศกยภาพเป็นแหล่งวัตถุดิบ สู่อุตสาหกรรมชีวภาพและการผลิต
ื้
ั
ื้
ยา และพฒนาต่อยอดสู่อตสาหกรรมแปรรูป โดยให้จังหวัดฉะเชิงเทราเป็นศูนย์รวบรวม และกระจายผลผลิตเกษตร
ั
ุ
ื้
ื้
ของสถาบันเกษตรกรไปยังพนที่ EEC เนื่องจากที่มีความพร้อมในเรื่องโครงสร้างพนฐานโซ่ความเย็น โดยสถาบัน
เกษตรกรจังหวัดชลบุรีและระยอง ร่วมเป็นเครือข่ายการผลิตและการตลาด นอกจากนี้ การด าเนินการของสถาบัน
ื้
เกษตรกรในพนที่ EEC โดยใช้ระบบโซ่ความเย็นในการบริหารจัดการสินค้าเกษตร ถือได้ว่า มีความสอดคล้องและ
ื่
สนับสนุนการด าเนินการทั้งแผนภาพรวมเพอการพฒนาเขตพฒนาพเศษภาคตะวันออก ปี 2560–2564 ซึ่งรวบรวม
ิ
ั
ั
ั
ื่
โดยส านักงานสภาพฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) และตามแผนการด าเนินงานเพอการพฒนาพนที่
ื้
ั
เขตพัฒนาพเศษภาคตะวันออก(EEC) ที่เกี่ยวข้องกับ กษ. ปี 2560–2564ด้านการพฒนาอตสาหกรรมแปรรูปอาหาร
ุ
ิ
ั
และแผนพัฒนาส่งเสริมการท่องเที่ยวของหน่วยงานต่าง ๆ
5.1.5) ปัญหาในการใช้โซ่ความเย็นของสถาบันเกษตรกร
ื้
1) ด้านโครงสร้างพนฐาน ได้แก่ สถาบันเกษตรกรบางแห่งมีโครงสร้างพนฐานและอปกรณ์ที่
ุ
ื้
เกี่ยวข้องกับระบบการจัดการโซ่ความเย็นที่ยังไม่ได้มาตรฐาน รวมถึงการใช้ประโยชน์ห้องเย็นของสถาบัน
้
เกษตรกร ยังไม่เต็มศักยภาพ และประสบปัญหาระบบไฟฟาที่ไม่มีเสถียรภาพ รวมทั้งต้นทุนและค่าบ ารุงรักษา
ี่
โครงการศึกษาการจัดท าแนวทางการพัฒนาเพื่อการบริหารจัดการโซ่ความเย็น (Cold Chain) ในสินค้าพืชผักและผลไม้ของสถาบันเกษตรกรในพื้นท EEC และจังหวัดใกล้เคียง
