Page 12 - 09153309_okumakulturu_kulturveedebiyatbulteni

KÖKLERİN İZİNDE: AHİLİK KÜLTÜRÜ / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI 3 AHİLİK KÜLTÜRÜ

Ahilikte Eğitim Türleri ve Metotları

2. AHLÂKİ EĞİTİM

Ahilik Teşkilatının meydana getirdiği eğitim; sanatta Örneğin: Hz. Ebubekir doğruluğun, Hz. Ömer adaletin,
mükemmellik, yaşayışta dürüstlük, insana hizmette olgunluk Hz. Osman hoşgörülülüğün ve yumuşak huyluluğun ve
ve erdem olarak özetlenebilir. Yarattığı bu eğitim düşüncesi Hz. Ali ise cesaretin timsali olarak kabul edilmektedir.
ile Anadolu halkının kültür, meslek ve yaşamlarının ahlaki Ahilik kurumlarının gerçekleştirdiği ahlâkî eğitimde bu
boyutunun bir göstergesi olmuştur. Üyelerine aktivitesini manevi ve büyük şahsiyetler, örnek şahsiyetler olarak
sürdürdüğü zaman içinde, ahlâklı olma temeli üzerine kurulan gösterilir
yaşam biçimi ile meslekî ve kültürel öğretiler sunmuş ve daha
da önemlisi bu eğitimi yaşam ile bütünleştirip örnek haline ç. Nasihat Etme Metodu:
getirmiş ve yaşatmıştır. Nasihat etme metoduna, genelde Ahi kurumunun
prensiplerinden birisinin bırakılması veya kötü bir
Ahilik Teşkilatında eğitimindeki temel amaç; iyi insan davranışta bulunulduğu zaman başvurulur. Yani kötü
yetiştirmek bunu, ahlâkî eğitimle birlikte, bireyin toplum olarak görülen bir hatanın düzeltilmesi gerektiğini
içinde ve dışında nasıl davranması ve hangi özelliklere sahip bildirme yöntemidir.
olması gerektiğinin öğretilmesidir. Bu teşkilatın üyelerine
benimsetmek istediği iyi insan olmanın yöntemi; öğretmek ve d. Telkin Metodu:
öğrettiğini uygulamaktır. Bir şeyin oldukça tekrar edilmesidir. Ahilik kurumunun
ilkeleri genelde telkin metodu kullanılarak öğretilirdi.
Böylece insanlar; fikrini, zihnini, duygularını ve organlarını Bir davranış veya fikir ne kadar tekrar edilirse o kadar
yaratılış amacına uygun bir şekilde kullanmayı bilir ve alışkanlık haline gelir. Telkinde bulunanın kişiliği çok
bilgisini uygularsa o üstün bir kişilik mertebesine ulaşacaktır. önemlidir. Bu sebeple Ahilik kurumunda telkin
Ahilik Teşkilatı üyelerine ahlâkî eğitimi kazandırmak için metodunu daha çok üstün vasıflı kişiler kullanmışlardır.
belirli metotlar uygulanmıştır: Telkin metodu ikna edici bir kabiliyete sahip olunur.

a. Tedric Metodu: e. Darb-ı Mesel Metodu (Temsil ile Anlatma):
Mesleki Eğimin temel metodu olarak bahsedilen Tedric Bir eğitime konu olan öğretinin benzetmelere
metodu ile verilen bilgiler, basitten karmaşığa, kolaydan zora, dayanılarak anlatılmasıdır. Bu yöntem, ocakta anlatılan
azdan çoğa doğru parça parça, azar azar çoğa doğru sözlü konularda çok kullanılmaktadır. Çünkü bu yöntem
verilmektedir. Çünkü insan doğası gereği bilgileri yavaş tasavvuf eğitiminde de geçerlidir.
yavaş öğrenmesi daha kalıcı olmaktadır. Bu yöntem hem
teorik, hem pratikte uygulanmıştır. Yani diğer bir deyişle bu f. İyiliği Emretme, Kötülükten Sakındırma Metodu:
yönteme tümevarım yöntemi de denir. Bu yöntem, diğerlerine göre biraz farklılık gösterir.
İyilik emredildikten sonra davranış düzeltilmezse,
b. İsticvap Metodu (Soru cevap): kötülükten sakındırma yöntemiyle davranış ortadan
Bu yöntem daha çok teorik olarak okutulan derslerde kaldırılmaya çalışılır. Bu metodun kullanılmasının
uygulanmıştır. Ocaklarda okutulan dersin özelliğine göre sebebi, iyiliğin emredilip, kötülükten sakındırma
konu öğrencilere bildirilir, öğrenciler konuyu dersten önce görevinin Ahiliğin şartları arasında görülmesidir.
hazırlar ve böylece konu karşılıklı bir şekilde tartışılarak
işlenir. Bu metodun muhatabın dikkatini konu üzerine g. Semâ Metodu:
çekmek ve muhatabın bilgisini ölçerek, öğreteceğini Ahiliğin eğitim yöntemlerinden biri olan semâ metodu
muhatabın bilgisini dikkate alarak öğretmek şeklinde iki eğlence amacıyla yapılmaktadır. Tasavvufi açıdan sema
faydası vardır. metodu, nefis eğitiminde (nefis terbiyesi) kullanılan bir
yoldur. Bu yol, Allah'a ulaşma ve kavuşma yollarından
c. Örnek Şahsiyetler Gösterme Metodu: biri kabul edilmektedir.
İnsan davranışlarından ve davranışları olgunlaştırmakta takip
edilmektedir. Hz. Muhammed’in (s.a.v) örnek şahsiyet olma
esası ölçü alınarak, dört halife ile Ahi pirlerinin davranış
özelliklerinin benimsenmesi hedeflenir.

SAYFA 12

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarih Bülteni