Page 315 - Publicationa15
P. 315
ศาลรัฐธรรมนูญกับการสร้างบรรทัดฐานทางรัฐธรรมนูญ 307
(3) หลักปกป้องเสียงส่วนน้อย
(4) เจ้าหน้าที่รัฐต้องถือกฎหมายเป็นใหญ่ จะกระท�าให้กระทบสิทธิ์ได้
เฉพาะกรณีกฎหมายให้อ�านาจ
โดยมีความเชื่อที่ละเลยไม่ได้ว่า “มนุษย์มีอ�านาจจะกลายเป็นคนชั่ว” ไม่ว่า
อ�านาจการเมือง อ�านาจการเงิน หรืออ�านาจอื่นใดก็ตาม อ�านาจจึงน่ากลัว
และอันตราย ทางที่จะระงับไม่ให้ใช้อ�านาจเบียดเบียนคนอื่น จึงต้องใช้อ�านาจ
ยับยั้งอ�านาจ ด้วยการสร้างหลักการแบ่งแยกอ�านาจขึ้น เป็นนิติบัญญัติ บริหาร
ตุลาการ ให้ถ่วงดุลกัน รัฐธรรมนูญในระบอบประชาธิปไตยที่ใช้ระบบรัฐสภา
มีความเชื่อมโยงใกล้ชิดของฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ในลักษณะเป็น
มือไม้ให้กัน ท�าให้การตรวจสอบท�าไม่ได้อย่างสมบูรณ์ ฝ่ายบริหารอาจแก้ไข
กฎหมายไม่ให้การตรวจสอบเป็นผลในภายหน้าได้ คงมีฝ่ายตุลาการที่ถ่วงดุล
อยู่ได้
สรุปแล้วในระบอบประชาธิปไตย ต้องมีหลักการควบคุมการใช้อ�านาจเพื่อ
ป้องกันภัยของอ�านาจ โดยค�านึงถึงธรรมชาติของมนุษย์ทั้งสองด้านคือ ความดี
และความชั่ว
ปัจจุบันนี้ ความเป็นพลวัตของสังคมในประเทศและระหว่างประเทศ
ท�าให้รัฐธรรมนูญแต่ละประเทศไม่สามารถจ�ากัดตนเองได้แต่ในเรื่องการแบ่ง
แยกอ�านาจเท่านั้น หมายความว่า รัฐธรรมนูญนั้นจะต้องเริ่มปรับเปลี่ยนให้
ทันกับความเป็นพลวัตของสังคม การยอมรับสิทธิมนุษยชน ตามแนวคิดส�านัก
กฎหมายฝ่ายธรรมชาตินั้นตั้งอยู่บนพื้นฐานของการเคารพสิทธิตามธรรมชาติ
ของปัจเจกชน ในขณะที่ส�านักกฎหมายฝ่ายบ้านเมืองนั้น มีแนวคิดว่าสิ่งที่จะ
เป็นกฎหมายนั้น ต้องปรากฏเป็นลายลักษณ์อักษรเพราะมีความแน่นอน เด่นชัด
ในการบังคับใช้ โดยให้เหตุผลว่า เป็นไปเพื่อประโยชน์ของรัฐและเพื่อความ
สงบเรียบร้อยของรัฐอันเป็นประโยชน์มหาชน เพื่อต้องการให้รัฐมีความเป็น
เอกภาพ
อาจารย์ธานินทร์ กรัยวิเชียร กล่าวถึงหลักนิติธรรมว่า “หลักนิติธรรม ก็คือ
หลักการพื้นฐานแห่งกฎหมายที่ส�าคัญในระบอบประชาธิปไตย ที่เทิดทูน
ศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์และยอมรับ นับถือสิทธิแห่งมนุษยชนทุกแง่ทุกมุม
_17-0315(306-336)15.indd 307 4/27/60 BE 11:58 AM
