Page 90 - Publicationa15

82 ธีระพงศ์ จิระภาค

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 (รัฐธรรมนูญฉบับ

ประชาชน) ซึ่งมีสาระประกอบไปด้วยข้อก�าหนดเกี่ยวกับการควบคุมพฤติกรรม
นักการเมือง ระบบการตรวจสอบและถ่วงดุลอ�านาจขององค์กรการเมือง การ
จัดตั้งองค์กรอิสระ การท�าให้องค์กรการเมืองมีประสิทธภาพ และการท�าให้
องค์กรของฝ่ายบริหารสามารถบริหารนโยบายได้โดยมีความเป็นผู้น�าที่มีความ

เข้มแข็ง 14
ต่อมารัฐบาลพันต�ารวจโท ดร. ทักษิณ ชินวัตร หัวหน้าพรรคไทยรักไทย
ด�ารงต�าแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 23 ของประเทศ ได้สร้างประวัติศาสตร์
โฉมหน้าใหม่ให้กับการเมืองไทย คือ เป็นรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งรัฐบาลแรก

ที่มีผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของพรรคไทยรักไทยเพียงพรรคเดียว
ชนะเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียงท่วมท้น จนสามารถจัดตั้งรัฐบาลพรรคเดียวได้ถึง
สองสมัยติดต่อกันผ่านการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2544 และการเลือกตั้งทั่วไป
พ.ศ. 2548 มีลักษณะการบริหารประเทศที่มีแนวโน้มรวบอ�านาจเบ็ดเสร็จของ

รัฐบาลพรรคไทยรักไทย นักวิชาการจึงให้ค�าจ�ากัดความรูปแบบการบริหาร
ประเทศว่า “การเมืองระบอบทักษิณ” “ทักษิณาธิปไตย (Thaksinocracy)” และ
เรียกระบบเศรษฐกิจซึ่งมีการด�าเนินการและเกิดมีผลประโยชน์จากนโยบาย
รัฐบาลในสมัยนี้ว่า “ระบบทักษิโณมิกส์ (Thaksinomics)” สาเหตุที่เกิดการ

รวบอ�านาจเบ็ดเสร็จ เนื่องจากหัวหน้าพรรคและนายทุนของพรรคล้วนมี
พื้นฐานมาจากกลุ่มธุรกิจสัมปทานขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นธุรกิจที่มีประสบการณ์และ
มีความคุ้นเคยกับการผูกขาดมาแล้วในลักษณะหนึ่ง ได้แก่ ธุรกิจสื่อสาร –
โทรคมนาคม กลุ่มอุตสาหกรรมพิเศษบางประเภท ส่งผลให้พรรคไทยรักไทย

มีฐานอ�านาจทางการเงินที่แข็งแกร่ง และที่ส�าคัญคือนโยบายประชานิยมที่ให้
ผลประโยชน์โดยตรงให้แก่ชาวบ้านโดยไม่ต้องผ่านระบบอุปถัมภ์ของ
นักการเมืองในระดับจังหวัด รวมทั้งนักการเมืองท้องถิ่น ดังนั้น จึงมีผล
สืบเนื่องกลายเป็นการสลายฐานอ�านาจของนักการเมืองในระบบหัวคะแนน

แบบที่เคยเป็นมา รัฐบาลพรรคไทยรักไทยได้ถูกวิพากษ์วิจารณ์ในหลายเรื่อง

14 เรื่องเดียวกัน, http://www.moe.go.th/strategy11/file/3D/ 07-08-09-08.pdf, เข้าถึงข้อมูลเมื่อ
วันที่ 8 มิถุนายน 2556

_17-0315(072-090)5.indd 82 4/27/60 BE 11:53 AM