Page 85 - Publicationa15
P. 85
แนวทางการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย 77
วิวัฒนาการของการปกครองระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย
เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475 กลุ่มคณะบุคคลที่เรียกว่า “คณะราษฎร”
ภายใต้การน�าของหลวงประดิษฐ์มนูธรรม นาวาตรี หลวงสินธุ์ สงครามชัย
พันตรี หลวงพิบูลสงคราม พันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา ได้ปฏิวัติเปลี่ยนแปลง
การปกครองของประเทศไทยจากระบบสมบูรณาญาสิทธิราชมาเป็นระบอบ
ประชาธิปไตยและมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับแรกของไทย คือ
“พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พ.ศ. 2475”
ซึ่งมีหลักการประชาธิปไตยที่ส�าคัญว่า อ�านาจสูงสุดในการปกครองประเทศ
เป็นของประชาชนชาวไทย มีสภาผู้แทนราษฎร คณะกรรมการราษฎร (คณะ
รัฐมนตรี) และศาลเป็นตัวแทนของประชาชนในการใช้อ�านาจอธิปไตยดังกล่าว
ซึ่งแสดงถึงการแบ่งอ�านาจอธิปไตยออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่ อ�านาจนิติบัญญัติ
อ�านาจบริหาร และอ�านาจตุลาการ จากนั้นมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทยฉบับถาวร เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2475 ต่อมาเกิดความ
ขัดแย้งในกลุ่มคณะราษฎรเกี่ยวกับเรื่องแนวทางในการพัฒนาเศรษฐกิจ จนน�าสู่
การผลักดันให้จอมพล ป. พิบูลสงคราม ขึ้นด�ารงต�าแหน่งนายกรัฐมนตรี ในปี
พ.ศ. 2481 แต่ก็ต้องลาออกจากต�าแหน่งนายกรัฐมนตรี เพราะรัฐบาลแพ้
ในการลงมติพระราชก�าหนดระเบียบบริหารราชการ นครเพ็ชรบูรณ์ และ
พระราชก�าหนดจัดสร้างพุทธบุรีมณฑล ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2487 ส่งผลให้
นายปรีดี พนมยงค์ ขึ้นมามีบทบาททางการเมืองแทน และมีความพยายามในการ
ร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2489 เมื่อถึงสมัยรัฐบาลหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
จึงมีการประกาศยกเลิกรัฐธรรมนูญ ฉบับวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 เพื่อให้
การปกครองเป็น “ประชาธิปไตยที่แท้จริง” และประกาศใช้รัฐธรรมนูญ
พุทธศักราช 2489 แทน ซึ่งมีสาระส�าคัญในการแยกข้าราชการประจ�าออกจาก
การเมือง เพื่อป้องกันมิให้เกิดระบอบการปกครองแบบอ�านาจนิยม การก�าหนด
ให้สภานิติบัญญัติประกอบด้วยสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรง
และพฤฒสภาที่มาจากการเลือกตั้งโดยอ้อม ต่อมารัฐบาลชุดนายควง อภัยวงศ์
ได้มีการตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญขึ้นอีกครั้งหนึ่ง เพื่อร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวร
แต่ก่อนจะร่างเสร็จได้ถูกท�ารัฐประหารเสียก่อน และแต่งตั้งจอมพล ป. พิบูลสงคราม
_17-0315(072-090)5.indd 77 4/27/60 BE 11:53 AM
