Page 81 - Publicationa15

แนวทางการพัฒนาการปกครองระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย 73

แนวคิดประชาธิปไตย

แนวคิดประชาธิปไตยมีจุดเริ่มต้นมาจากหลักสัญญาประชาคม (Social
contract) ซึ่งเกิดขึ้นโดยรับอิทธิพลตามแนวคิดของนักปราชญ์ที่ส�าคัญ 3 ท่าน
ได้แก่ โทมัส ฮอบส์ (Thomas Hobbes) จอห์น ล็อก (John Locke) และ
ฌอง-ฌัก รูโซ (Jean Jacques Rousseau)
2
โทมัส ฮอบส์ (Thomas Hobbes) นักปราชญ์ชาวอังกฤษที่มีชีวิต
อยู่ระหว่างช่วงปี ค.ศ. 1588 ถึง 1679 ได้อธิบายถึงความชอบธรรมของ
การปกครองจากธรรมชาติของมนุษย์ โดยขยายความแนวคิดตามทฤษฎี
สวามิภักดิ์ (Pactum Subjectiones) ของฌอง โบแดง (Jean Bodin) ที่ว่า

อ�านาจอธิปไตยของรัฐมาจากการเข้าท�าสัญญาตั้งขึ้นของราษฎร โดยฮอบส์
อธิบายว่ามนุษย์มีธรรมชาติที่เห็นแก่ตัวและมีการต่อสู้แย่งชิงกันตลอดเวลา
การที่มนุษย์เข้าร่วมกันเป็นสังคมย่อมน�ามาซึ่งความสงบสุข มนุษย์จึงเข้าท�า
สัญญาประชาคมโดยยอมสละสิทธิทั้งปวงอันตนมีอยู่ตามธรรมชาติให้แก่

ผู้ปกครอง และก�าหนดให้ผู้ปกครองมีอ�านาจเด็ดขาดเพื่อคอยควบคุมดูแล
และบังคับ ตลอดจนลงโทษเพื่อรักษาความสงบได้อย่างมีประสิทธิภาพเครื่องมือ
ในการรักษาความสงบของรัฐคือกฎหมาย หลักการดังกล่าวปรากฏในหนังสือ
3
Leviathan ซึ่งจัดท�าขึ้นในปี ค.ศ. 1651

จอห์น ล็อก (John Locke) นักปราชญ์ชาวอังกฤษมีชีวิตอยู่ระหว่าง
ปี ค.ศ. 1632 ถึง 1704 เชื่อว่ามีภาวะตามธรรมชาติที่มนุษย์ต่างคนต่างอยู่ และ
ต่างมีเสรีภาพโดยสมบูรณ์ไม่มีข้อจ�ากัด และในภาวะเช่นนี้มนุษย์ทุกคนย่อม
สามารถกระท�าการใดๆ ที่เห็นว่าจะน�าไปสู่การตอบสนองความต้องการ

ของตนได้ การมีชีวิตอยู่ในสภาวะตามธรรมชาติย่อมมีอันตรายและความ
ไม่สะดวกหลายประการ อันเกิดจากการล่วงละเมิดขอบเขตแห่งสิทธิของผู้อื่น
มนุษย์จึงเข้าท�าสัญญากัน เพื่อป้องกันความไม่สงบเรียบร้อยดังกล่าว โดยมนุษย์

2 วิกิพีเดียสารานุกรม, สัญญาประชาคม, th.wikipedia.org/wiki/, เข้าถึงข้อมูลเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน
2556
3 ปรีดี เกษมทรัพย์, นิติปรัชญา, พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพมหานคร: โครงการต�าราและเอกสารประกอบ
การสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2531, หน้า 200–203

_17-0315(072-090)5.indd 73 4/27/60 BE 11:53 AM